آیا سود بانکی حرام است؟

حلال یا حرام؟ نظر شما چیست؟ به نظر شما آیا سود بانکی حرام است؟ سوالی که سالهاست در ذهن بسیاری از مشتریان بانک ها می باشد. اما هنوز بعد از گذشت چندین دهه از تدوین قانون بانکداری بدون ربا ذهن همه ما را درگیر کرده و استدلال های مختلفی در حرام بودن و یا حلال بودن آن وجود دارد. چرا با وجود مشخص بودن عقود اسلامی(جهت آشنایی با انواع عقود اسلامی می توانید مطلب بانکداری اسلامی بدون ربا را مطالعه نمایید) باز هم همه ما و حتی بانکداران در حلال و یا حرام بودن آن تردید دارند؟

آیا سود بانکی حرام است؟

اکثر مراجع تقلید در سالیان متوالی در مورد دریافت سود بانکها و حلال یا حرام بودن آنها بر این عقیده بوده و هستند در صورتی که طبق ضوابط بانک و عقود اسلامی عمل شود دریافت سود از بانک ها اشکال شرعی ندارد.

نظرات مراجع در خصوص حلال و یا حرام بودن سود بانکی

حضرت آیت اله سید علی خامنه ای:

سوال:

آیا سپرده‌گذاری در بانک به قصد به کارگیری آن در یکی از معاملات حلال و بدون تعیین دقیق سهم سپرده‌گذار از سود، به این شرط که بانک هر شش ماه سهم او را از سود بپردازد، جایز است؟

پاسخ :

اگر سپرده‌گذاری در بانک به این صورت باشد که سپرده‌گذار همه اختیارات را به بانک داده باشد، حتّی انتخاب نوع فعالیت و تعیین سهم سپرده‌گذار از سود هم به عنوان وکالت در اختیار بانک باشد، این سپرده‌گذاری و سود حاصل از به کارگیری پول در معامله حلال شرعی، اشکال ندارد و جهل صاحب مال به سهم خود در زمان سپرده‌گذاری ضرری به صحت آن نمی‌زند۱٫

همچنین ایشان در پاسخ به سؤال دیگری که “سپرده‌های دراز مدت که درصدی سود به آن‌ها تعلق می‌گیرد، چه حکمی دارند”؟ جواب داده‌اند: “سپرده‌گذاری نزد بانک‌ها به قصد به کارگیری آن در یکی از معاملات حلال و همچنین سود حاصل از آن، اشکال ندارد۲”.

آیت‌الله مکارم شیرازی :

سوال: آیا سود بانکی حرام است؟

شخصی پولی را به صورت سپرده کوتاه‌مدّت و یا بلندمدّت در بانک می‌گذارد و هر ماه، بانک به نسبت مقدار پول، طبق شرایط خاصّی مبلغی به صاحب حساب می‌پردازد. آیا می‌شود این پول را قبول کرد؟

پاسخ:

چنانچه آیین‌نامه بانکی مربوط به عقود شرعیه، عمل بشود، حلال است و اگر مسئولان بگویند عمل می‌کنیم و دلیلی بر خلاف آن نباشد، کافی است۳″.

آیت‌الله صافی گلپایگانی :

سوال:

در جمهوری اسلامی ایران که وضع بانک‌ها تغییر کرده، گذاشتن سپرده و گرفتن ماهیانه مبلغی چه صورت دارد و نیز گرفتن وام از بانک و دادن مبلغ به عنوان کارمزد یا چیزی دیگر، چه صورت دارد؟

پاسخ:

اگر بانک با آن پول معاملات شرعی انجام دهد و شرایط آن معاملات را هم رعایت کند و مراجعه‌کننده هم بانک را وکیل در انجام آن معاملات کند، اشکال ندارد و اگر به شرط سود قرض بدهد، ربا و حرام است. واللّه العالم۴″

آیا بانک ها شرایط عقود اسلامی را رعایت می کنند؟

هم اکنون برای طیف وسیعی از مردم و مشتریان گرامی بانک ها در مورد اجرای کامل شرایط عقود اسلامی تردید جدی بوجود آمده است.به همین دلیل به کرات از علمای ما شنیده شده است بانک ها این شرایط را رعایت نمی کنند و اصطلاحاً برای خود کلاه شرعی درست کرده اند.به همین دلایل باید در نحوه اجرای سیستم بانکداری کنونی تجدید نظر کلی انجام شود تا علاوه بر رضایت مشتریان بانکی رضایت خداوند نیز حاصل شود.

جالب است بدانیم در چنین شرایط نظام بانکداری نه رضایت پروردگار و نه رضایت مشتریان(با توجه به پرداخت تسهیلات با سود های کلان و عدم رضایت مشتریان از آنها) جلب نمی شود.

بنابراین ضروری است هرچه سریعتر در نظام بانکداری کشورمان تجدید نظر و سیستم جدید و اسلامی جایگزین آن شود.

از ربا با عنوان جنگ با خدا یاد می شود.

بانک قرض الحسنه مهر ایران به عنوان اولین بانک تخصصی قرض الحسنه در سال ۱۳۸۶ تاسیس و بعد از آن نیز بانک های قرض الحسنه رسالت تاسیس شد.این روند می تواند الگوی مناسبی جهت اصلاح نظام بانکداری کنونی و نیل به اهداف متعالی سیستم بانکی باشند.

آیا سود بانکی حرام است؟