رویا ایلکا
بخش اول
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، نشست دردسر تاریخ، تاثیر تاریخ بر گذار به توسعه در موسسه دین و اقتصاد با حضور فرشاد مومنی اقتصاددان و عضوهیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، علی رضا قلی پژوهشگر حوزه جامعه شناسی و علوم سیاسی و جعفر خیرخواهان اقتصاددان برگزار شد.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، درابتدای این نشست علی رضا قلی با بیان اینکه وقتی صحبت از جامعه ، توسعه اقتصادی و سیاسی آنها مطرح می شود باید بدانیم که این جامعه دارای یک هویت تاریخی است و عامل تعیین کننده مسائل امروز آن، هویت تاریخی آن جامعه است،گفت:کسانی که می‌خواهند مشکل گشایی کنند نمی‌توانند فارغ از گذشته یک جامعه، مسائل امروز آن را بررسی کرده و راه‌های جدیدی را پیشنهاد دهند، چون چیزی که هویت یک جامعه را ساخته است، مجموعه قواعدی است که به آنها قواعد بازی و یا نهاد می‌گویند و جامعه این نهادها و قواعد را از گذشته به ارث برده است.
وی خاطرنشان کرد: زمانی که قواعد مکتوب باشد، به آنها نهادهای رسمی و زمانی که نامکتوب باشد به آنها نهادهای غیر رسمی می‌گویند. این قواعد بازی به طرق مختلف به همراه ایدئولوژی و امکانات به عملکرد اقتصادی کشور نیز تسری پیدا می‌کند.
رضاقلی افزود:در همین قواعد است که برای حقوق مالکیت و ساختار آن برنامه‌ریزی شده و تکلیف می‌شوند و روی انگیزش و رفتار افراد نیز موثر است.
این پژوهشگر توسعه اقتصادی و سیاسی در ادامه سخنانش به نگاه خارجی‌ها درباره ایران در دوران صفویه، گفت: نقل است که ایرانی‌ها دلالی‌ها را بیشتر دوست دارند. باید این را پرسید که چرا ایرانی‌ها استقبالی از کار و نوآوری نکرده و چرا دلالی می‌کنند.
وی با بیان اینکه این موراد در تاریخ قابل بررسی است، گفت: مثلا در تاریخ ما میرزاتقی خان دستور داده است که مهم‌ترین صنعتگر اصفهان به دربار معرفی شده است و به اندازه ۷۰ تومان وام دریافت کرده است تا کارخانه سماور سازی را ایجاد کند. در آن زمان حاکم اصفهان هم کمک کرد و آن صنعتگر توانست با وامی که دریافت کرده بود خط تولید سماورسازی را راه‌اندازی کند ولی مدتی بعد میرزا تقی خان بر کنار شد و حاکم جدید اصفهان آن صنعتگر را صدا کرده و گفته است که باید ۷۰ تومان دولت را پس دهید و آن فرد نیز علی‌رغم این که همه اموال خود و کارخانه را فروخته تا اموال دولت را پس دهد باز بیش از ۴۰ تومان به دست نیامده است و حاکم دستور داد تا فرد را در بازار آنقدر کتک بزنند تا دیگران پول داده و بدهی دولت صاف شد، ولی صنعتگر مورد نظر ما بینایی خود را از دست داد.
رضا قلی افزود: این در حالی است که ما وقتی تاریخ را بررسی می‌کنیم می بینیم که در دوره ای ژاپن و ایران با هم به سمت صنعتی شدن پیش رفتند و باید بررسی کرد و دید که با صنعتگران ژاپنی چه برخوردی شده است. صاحب کارخانه ناسیونال کتابی را نوشته است و در آن تشریح کرده که چگونه در یک اتاق دوچرخه‌سواری را راه‌اندازی کرده است.
وی ادامه داد:مقایسه تاریخ زندگی این صنعتگر با صنعتگر اصفهانی سماورساز ما را به این نتیجه می رساند که چگونه است در یک نقطه‌ای از جهان تولیدات صنعتی این قدر پیشرفت دارد و در ایران نه.
این پژوهشگر سیاسی – اقتصادی گفت: پاسخ این سوالها را می‌توان در دستگاه حقوقی ، قضایی ، حاکمیت قانون ، وضعیت دستگاه قانونگذار و … جست‌وجو کرد. با این حال نمی توانیم این را بگویم که وضعیت ما نسبت به کشورهای دیگر بسیار بد است، چرا که اگر کشورها را یک به یک بررسی کنیم متوجه می شویم که ۱۷۵ کشور به مانند ایران هستند که با مشکلات امروزی دست و پنجه نرم می‌کنند.