35 هزار پیک موتوری، دستاورد یک سال طلایی برای الوپیک

قانون- ایران وارد طلایی ترین دوران فعالیت های استارتاپی شده و در این دوره قوی ترین استارتاپها می توانند آینده را از آن خود کنند. در عصری که ضرورت هوشمند شدن شهرها برای مسولان و مردم هر ثانیه بیشتر احساس می شود، حمل و نقل هوشمند به عنوان یکی از 6 معیار شهرهای هوشمند می تواند بهترین گزینه برای استارتاپهای حرفه ای محسوب شود. رسیدن به مرزهای هشدار در بحث ترافیک کلانشهرها، آلودگی هوا، آلودگی های زیست محیطی، سونامی سرطان ها و بیمارهای ریوی و حتی عصبی به فاتحان اپلیکیشن های کاربردی افقی روشن برای مدیران جوانی است که در تقاطع علم و عمل قرار گرفته اند.

شاید اگر چند سال پیش کسی می گفت که قرار است گوشی های هوشمند همچون مدیربرنامه های مردم تمام امورشان را از خرید جزیی ترین نیازها تا اقتصادی پر سود مدیریت کند کمتر باوری در میان مردم ایجاد می شد. اما همانطور که پرواز در آسمان زمانی برای مردم غیر قابل باور بود و برادران رایت آن را به حقیقت رساندند، امروز اپلیکیشن ها در گوشی هر فردی می توانند اتفاقات بزرگی را رقم بزنند که هر دو سر آن سودی چشمگیر است.

گرچه استارتاپ ها در ایران عمر بسیار کوتاهی دارند، اما استقبال فوق العاده مردم از اپلیکیشن های کاربردی این صنعت و بازار بکر ایران را حتی پرسودتر از فروش ذخایر نفتی و گردشگری و معادن معرفی می کند. به همین خاطر است که شاید تا کنون هیچکدام از ذخایر غنی ایران نتوانسته بود سرمایه گذاران خارجی را مجاب به آوردن دلارهایشان به ایران کند، اما امروز چشم بزرگترین سرمایه گذاران به ایده های ناب استارتاپی ایران است تا ثروت دنیا را به این بازار 80 میلیونی روانه کنند.

استارتاپ بومی « الوپیک» که تنها یک سال از تولد آن در قلب ایران می گذرد، تقریبا بی رقیب ترین استارتاپ بزرگ امروز کشور است که نمونه مشابهی نه تنها در ایران بلکه در دیگر کشورهای جهان نیز ندارد. این شرکت در عمر کوتاه خود جهش چشمگیری داشته که به دلیل شناخت فرصت های موجود تهران، نظیر ترافیک و آلودگی زیست محیطی امروز به عنوان بزرگترین پیک موتوری خاورمیانه قد علم کرده است.

استخدام 35 هزار پیک موتوری با قوانین و ضوابط ملی و با پیشرفته ترین امکانات خدمات دهی آنلاین شبانه روزی و جابجایی روزانه بیش از 40 هزار مرسوله در سطح شهر تهران اتفاقیست که قطعا نظیر آن تا کنون وجود نداشته است. اتفاقی که در یک جلسه خودمانی میان چند جوان ایرانی شکل گرفت و امروز خانواده ای 40 هزار نفری را برای خدمات دهی به جمعیت 80 میلیونی ایران بر سر یک سفره نشانده است.

مهدی نایبی مدیر جوان مجموعه الوپیک قصه تولد این استارتاپ را اینگونه تعریف می کند:« من فوق‌لیسانس اقتصاد دارم و در یک بانک در لندن فعالیت می‌کردم و از این حیث هیچ شباهتی بین فعالیت فعلی و قبلی من وجود ندارد. 11 سال در خارج از کشور در بانک کار می‌کردم و رابطه خاصی از این جهت با فضای این استارتاپ‌ها و مشاغل اینترنتی نداشتم. اما همین فعالیت من در بانک بابی شد جهت ارتباط گرفتن با افراد سرمایه‌دار و سرمایه‌گذار در این بخش. سرمایه‌گذارهای اولیه من در استارتاپی‌ که در لندن داشتم همان کسانی بودند که با آنها در بانک آشنا شده بودم. چهار سال فعالیت ما در شرکت قبلی صرفا جنبه کسب تجربه داشت . درنهایت آن شرکت را فروختیم اما تجربه ارزشمندی بود و از آن تجربه مدیریتی در اینجا استفاده بسیاری کردم. طبیعی است که وقتی یک مسیر مشابه طی می‌شود برای دفعات بعدی کار آسان‌تر می‌شود و سرعت آن بالاتر می‌رود و ضریب موفقیت افزایش می‌یابد.»

این مدیر جوان معتقد است برای موفقیت در یک سرمایه گذاری و راه اندازی کسب و کار جدید داشتن همراهان و شرکای دیگر با تخصص های مرتبط است و به همین خاطر از تاثیر شریک خود در موفقیت الوپیک این چنین می گوید:« شریک من یک شرکت برنامه‌نویسی در ایران داشت و با شرکت‌های گوناگون در این بخش همکاری می‌کرد. مساله اصلی برای راه‌اندازی یک شرکت اینترنتی وجود یک تیم فنی قدرتمند و ساماندهی‌شده است و ما این تیم فنی را آماده داشتیم. نقطه عطف‌مان همین سرعت در شناسایی و به‌کارگیری گروه فنی بود. استارتاپ‌ها معمولا درگیر یک سری اشتباهات هستند؛ از سرمایه‌گذاری تا جذب نیرو. خود من این اشتباهات را در لندن تجربه کرده بودم، شریک من هم در ایران برنامه‌نویس 10 تا 12 استارتاپ بوده و مشکلات و اشتباهات آنها را دیده و درک کرده بود، بنابراین هر دو تجربیات زیادی داشتیم و همین موضوع باعث شد که در اجرای کار به‌خصوص مراحل اولیه دچار مشکل نشویم و با بن‌بست‌هایی که دیگر استارتاپ ها را به کام ورشکستگی می کشاند مواجه نشویم. مساله مهمتر، "زمان" شروع فعالیت‌مان بود، در آغاز راه هم بازار آماده بود و هم اینکه زمان آغاز فعالیت‌ ما نزدیک به ایام عید بود؛ آماده بودن بازار از این جهت که اسنپ و تپسی قبل از ما وارد بازار شده بودند و ما بر موجی که آنها راه انداختند، سوار شدیم و استفاده کردیم. نزدیکی به ایام عید هم از این جهت حائز اهمیت بود که حجم جابه‌جایی‌ها و فعالیت‌ مردم و کسبه در این تایم بالا بود و این موضوع به ما کمک می کرد تا مشتری برای ارائه جنس خود داشته باشیم. بنابراین لازم بود تنها با یک ایمیل به صاحبان مشاغل سیل عظیمی از مشتریان مشتاق را به مجموعه خود دعوت کنیم. در این فرصت ما فقط باید نشان می‌دادیم که از پس برآورده کردن نیازهای چنین بازاری برمی‌آییم و می‌توانیم کلیت بازار جابه‌جایی و حمل بار را به دست بگیریم اما حالا شما فکر کنید که ما این توانایی را نداشتیم یا اینکه کمی دیرتر شروع به کار می‌کردیم به‌عنوان مثال بعد از عید؛ هم بازار آرام بود و هم فضایی برای خودنمایی مهیا نبود. »

قانون استارتاپها اینطور حکم می کند که از 100 درصد جمعیت استارتاپها تنها 5 درصد می توانند موقعیت خود را تبدیل به گلی پرشکوه کنند و 95 درصد باقیمانده باید از دور خارج شوند. این سیر تکاملی استارتاپهاست که نشان می دهد ورود به دنیای اپلیکیشن ها در هر صورت منجر به موفقیت نخواهد شد. از این روست که نایبی معتقد است تجربه شکست هایی که او و شریکش مهرداد پزشک در سالهای گذشته به دست آورده اند، امروز نقطه قوت الوپیک شده است:« ما هر تجربه ناموفق و اشتباهی که در حوزه استارتاپی وجود داشت را انجام داده بودیم. من همیشه می‌گویم که دلیل موفقیت یا شکست استارت‌آپ‌ها کمبود تجربه در عمل است. در کار استارت‌آپ، باید زمان کارتان عالی باشد و هر ایده‌ای که می‌خواهید راه بیندازید، باید بازار آن آماده باشد، رقابت به آن صورت هنوز درست نشده باشد و نهایتا باید تقاضای لازم باشد. برای راه اندازی الوپیک، همه چیز سرجایش بود. هر مجوزی که نداشتن آن می توانست در ادامه مسیر برایمان دردسر ایجاد کند از پیش تهیه کردیم و سپس سیستم را به مرحله اجرا رساندیم. »

مهیا بودن بسترهای لازم برای یک کسب و کار نو اصل دیگر موفقیت یک استارتاپ است و این بسترها با پیشرفت زیرساخت های اینترنت به تری جی و فورجی فراهم شده بود. نایبی بهره مندی 50 درصد مردم از گوشی های هوشمند و استفاده از اپلیکیشن های جدید را عامل دیگر موفقیت الوپیک در پایتخت عنوان کرده و به گفته های خود می افزاید:« دقیقا سال گذشته در آذر ماه سیستم راه اندازی شد و شهروندان تا فهمیدند سیستمی هست که به سرعت بسته و مرسولاتشان را می‌رساند و آنلاین است، خیلی موضوع سریع‌تر از آنچه می‌توانست رخ دهد، جا افتاد. بنابراین همه چیز آماده بود و فقط لازم بود ببینیم کجا تهرانی‌ها مساله داشتند که ما می‌توانستیم با یک سیستم آنلاین حل کنیم. الگوی من شرکتی به نام گوجک در اندونزی است که در سه سال و نیم فعالت، تقریبا یک میلیون پیک موتوری دارد و روزانه سه میلیون جابه‌جایی انجام می دهد. این شرکت تنها نمونه مشابه الوپیک در جهان است و علت آن شباهت وضعیت حمل و نقلی در اندونزی و استفاده مردم این شهر از موتورسیکلت هاست. »

شاید پیش از این بیشترین دغدغه مردم برای ارسال مرسولاتشان از طریق پیک موتوری عدم اطمینان از شیوه انتقال و سرعت این انتقال بود، اما شیوه مدیران جوان الوپیک برای اصلاح معایب خدمات دهی پیک موتوری ها بسیار متفاوت از شیوه سنتی بود. مهدی نایبی در این باره توضیح داد:« ما برای جذب نیرو روش‌هایی داریم؛ اول اینکه موتورسوار آگهی را به صورت مستقیم مشاهده و برای ثبت‌نام به دفتر شرکت مراجعه می‌کند یا اینکه توسط ویزیتورها در سطح شهر پیش‌ثبت‌نام می‌شود و برای تکمیل مراحل ثبت‌نام به دفتر مرکزی مراجعه می‌کند. این یعنی اینکه ما به سازوکاری پایبند هستیم و بر عکس اسنپ و سایر شرکت‌ها ثبت‌نام نهایی در کوچه و خیابان انجام نمی‌دهیم. کسی نمی‌تواند وارد الوپیک شود مگر اینکه ثبت‌نامش کامل شده و آموزش‌های لازم را گذرانده باشد. تامین امنیت نیز برای ما خیلی مهم است چراکه مردم وسایل با ارزش خود را به ما می‌سپارند و باید در حفظ و ارسال سلامت آنها به مقصد دقت زیادی داشته باشیم. در وهله اول برای بالابردن مسائل امنیتی، متقاضیان استخدام باید مدارک کامل شناسایی، مدارک وسیله نقلیه، سفته و ضامن و سوءپیشینه جهت استخدام ارائه کنند. پس از مرحله ثبت نام و ارزیابی نفرات وارد مرحله آموزش می شوند. در این بخش مهمترین اقدامات ما انجام می شود. به طوریکه فرد با قوانین سازمانی الوپیک آشنا شده و به آن متعهد می شود. در این آموزش ها تلاش کرده ایم شخصیت اجتماعی سفیران خود را تقویت کرده و نگاه عمومی به پیک موتوری را به کارکنان شریفی که با شغل پردردسر خود نقش مهمی در حمل و نقل سریع شهری انجام می دهند، ارتقا دهیم. برای افزایش خدمات دهی با حفظ تکریم مشتری، طرح هایی تدوین شد که بر اساس آن هر سفیر بتواند رضایت حداکثری مشتری را با برخورد خوب، سرعت و امنیت جلب کند، و کمترین رد درخواست را در هر گونه شرایط جوی و ترافیکی داشته باشد امتیاز بالاتری را برای شرکت در قرعه کشی هفتگی کسب می کند.این امتیازها در قرعه کشی هفتگی محاسبه شده و به 250 نفر اول جوایز قابل توجهی تعلق می گیرد. »

یکی از نگرانی های کاربران اپلیکیشن ها اینست که اگر خدمات مورد نیازشان ارائه نشود و یا شکایتی داشته باشند، هیچ فردی پاسخگوی آنها نیست و تنها با یک سیستم اینترنتی مواجه هستند. اما علیرغم اینکه افراد به صورت آنلاین می توانند حرکت سفیران را در مسیر از مبدا تا مقصد ببینند، تیم پشتیبانی متشکل از یک مجموعه 180 نفر پاسخگوی تماس های مشتری و سفیران است. نایبی در این باره می گوید:« راه اندازی اپلیکیشن الوپیک یا سایت الوپیک شاید پنج درصد وقت و انرژی ما را گرفت و 95درصد راه انداختن سیستم نظارتی بر پیک ها بود. اینکه به صورت زنده دقیقا بدانیم پیک‌مان کجاست، بسته را چه زمانی تحویل گرفته و کجا قرار است آن را تحویل دهد. اگر تاخیر داشته باشد، سیستم وارنینگ وارد عمل می شود و بلافاصله پیگیری ها آغاز می شود. سیستم پشتیبانی و پیگیری مجموعه به قدری قوی است که پیک‌ها می‌دانند حتی دل‌شان بخواهد از مسیر خارج شوند یا تاخیری باشد، ما می‌فهمیم و یک احساس کنترل 100درصدی دارند. یعنی می‌دانند که سیستم الوپیک را نمی‌شود دور زد و علیرغم اینکه تعامل خوبی با پلیس فتا و نیروی انتظامی داریم، اتفاقات قبل از اینکه به مرحله ظهور برسد توسط سیستم نظارتی ما شناسایی و مدیریت می شوند. رصد اطلاعات سفیر، مشتری و مبدا به ما این امکان را می دهد که با عکس العمل سریع تیم پشتیبانی و وارنینگ، مشکلات بررسی و رفع شوند.

یکی از دلایل استقبال مردم از حمل و نقل هوشمند، نرخ پایین کرایه هاست. نایبی دلایل این ارزانی را اینچنین توضیح می دهد:« تفاوت شیوه پیک موتوری سنتی و مدرن خود باعث کاهش هزینه هاست. مشتری زیاد، نبود هزینه های مربوط به دفاتر پیک، ارسال رفت و برگشت مرسوله و مواردی از این دست باعث کاهش هزینه هاست. علاوه بر آن الوپیک یک قدم نسبت به دیگر اپلیکیشن های حمل و نقل هوشمند جلوتر است و آن اینکه قیمت های الوپیک متغییر نیست. 95 درصد کاربرهای ما شرکت‌ها هستند، دقیقا برعکس اسنپ و تپسی که مستقیما با مردم در ارتباط هستند، به همین خاطر قیمت‌های ما تحت هیچ شرایطی بالا و پایین نخواهد شد چراکه بسیاری از شرکت‌ها قیمت‌های خود را با ما تنظیم می‌کنند و هزینه حمل‌ونقلی که ما به آنها اعلام می‌کنیم، روی قیمت جنس محاسبه و به مشتریان خود اعلام می‌کنند و اگر ما نوسان قیمت زیاد داشته باشیم، اصلی‌ترین مشتریان خود یعنی شرکت‌ها را از دست خواهیم داد و این با هیچ منطق تجاری سازگار نیست.»

در حالیکه کارکنان دیگر اپلیکیشن ها از پایین بودن قیمت ها ناراضی هستند و گاها شاهد تجمعات اعتراضی آنها در سطح شهر هستیم، اما مدیران جوان الوپیک با تجربیات خود موفق شده اند که سفیران خود را از سیستم راضی نگه دارند. مدیرعامل الوپیک در این باره می گوید:« وجود جمعیت بالای 35 هزار نفری همکاران ما در الوپیک به ما قدرتی داده که بتوانیم با گروه‌ها و شرکت‌های مختلف مذاکره کرده و برای‌شان موقعیت ایجاد کنیم. اکنون با بعضی از شرکت‌های بیمه صحبت شده که بیمه موتورسیکلت ها ارزان‌تر باشد، یا با بانک‌ها صحبت کردیم تا برای سفیران وام و تسهیلات اختصاص دهند. به طور جدی یک تیم رفاهی در مجموعه فعال هستند که کارشان ایجاد امکانات و تسهیلات برای کمک به این قشر است که از لحاظ مالی در مضیقه هستند. این گروه با رستوران‌ها یا فروشگاه‌ها، استخرها، کتاب‌فروشی‌ها مذاکره و تعامل می کنند تا سفیران الوپیک با کارت این مجموعه از خدمات متنوعی بهره مند شود. بسته های تشویقی و جوایز هفتگی که پیشتر هم گفته شده، ارائه لباس های متحد ، کلاه کاسکت، باکس، سبد کالا، تخفیفات فروشگاهی، تعمیرگاهی، لوازم و قطعات مربوط به موتورسیکلت و حتی گوشی از دیگر خدمات مجموعه به سفیران است.جالب بود زمانی که کار را شروع کردیم، برای خیلی‌ از موتورسوران، این شغل دوم بود که نمی‌خواستند باکس الوپیک را داشته باشند. رانندگان می گفتند نمی‌خواهیم خانمم یا همکارانم بدانند که من پیکم! اما با خدمات اجتماعی و تصویر مثبتی که در این مدت از خدمات حمل و نقلی با موتور در الوپیک ایجاد شده ، شوق‌شان برای فعالیت با مشخصه های الو پیک بسیار زیاد شده و خودشان بیشتر تمایل دارند با لباس سازمانی الوپیک فعالیت کنند. »

او در پایان از اتفاقات جدیدی که برای الوپیک در راه است خبر داده و می گوید:« الوپیک قرار نیست فقط در تهران خلاصه شود. در حال حاضر الوپیک به البرز هم رسیده و قرار است به زودی در تمام کلانشهرهای کشور از جمله مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز و ... هم فعالیت خود را آغاز کند. از سویی با توجه به تقاضای مشتریان، خدمات فروشگاهی همچون راه اندازی یکی از بزرگترین فروشگاه های اینترنتی در برنامه های ماست.»