آیا قرقیزستان به سمت «انقلاب لاله» دیگری در حال حرکت است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سایت خبری-تحلیلی «راس بالت» نوشته است: قرقیزستان بار دیگر معروفیت خویش بعنوان بی‌ثبات ترین جمهوری در منطقه آسیای مرکزی را مورد تایید قرار داد: با گذشت چهار ماه از انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور که برنده آن "سورونبای جینبیکوف" بود، "المازبیک آتامبایف" رئیس جمهوری سابق که شخصا از همه امکانات خود برای پیروزی رئیس جمهوری کنونی استفاده کرد، به عرصه سیاسی کشور بازگشته است.

به احتمال زیاد آتامبایف بر اساس این اصل روی پیروزی ژنبیکوف سرمایه گذاری کرد که بعد از شش سال قرقیزستان را باز پس گیرد، ولی قدرت چنان به مزاق وی خوش آمده که برایش دشوار است از حکومت صرف‌نظر کند، هرچند قانون اساسی کشور راه چاره ای برای او باقی نگذاشته است. بنابراین به سمت گزینه‌ای روی آورده که قبلا در کشور همسایه، چین کارآمد بوده و با توجه به سادگی جینبیکوف، تصمیم گرفت نقش شخصیت با نفوذ در سایه را بازی کند. ولی ارزیابی آتامبایف از جانشین خود درست از آب درنیامده و کارها آنطور که رئیس جمهوری سابق مایل بود، پیش نرفت.

رئیس جمهوری جدید قرقیزستان «پاکسازی» اساسی را در میان مقامات رده بالای تیم رهبری آتامبایف انجام داده و از وجود فساد مالی گسترده در کشور، بخصوص در ساختارهای نظامی و قوه قضاییه سخن گفت و عملا به تمامی «دستاوردهای» رئیس جمهوری سابق «نه» گفت. جینبیکوف بویژه سیاست دولتی و پرسنلی تحمیل شده به وی را اجرا نکرده و بدین ترتیب تا حدودی نفوذ آتامبایف در ساختارهای دولتی را قطع نمود.

آتامبایف نتوانست زبان به دندان گرفته و ساکت بنشیند. بنابراین در کنگره سالانه حزب سوسیال دموکراتیک قرقیزستان، حزب حاکم، به «برادر کوچکتر و دوستش»، یعنی جینبیکوف به تندی پاسخ گفت و سپس در کنفرانسی مطبوعاتی با خبرنگاران و نمایندگان جامعه مدنی، موضوع را گسترش داده و او را گناهکار و خائن نامید.

باید یادآور شد که کنگره حزب حاکم، با وجود «پایبندی» ظاهری آتامبایف به دموکراسی، کاملا «فرمایشی» برگزار شد. اولا هیئتهای شرکت کننده در آن، کاملا انتخاب شده بودند. بدین شکل که، برادر رئیس جمهوری کنونی که نماینده پارلمان از حزب حاکم است، به آن دعوت نشده بود. در ثانی مطبوعات به نشست اصلی کنگره راه داده نشدند. ثالثا، آتامبایف تنها نامزد پست ریاست حزب سوسیال دموکراتیک بود و مسلما به این سمت انتخاب شد.

البته مسلما اطلاعات مربوط به این نشست پشت دربهای بسته به بیرون درز پیدا نکرد. بسیاری از هیئتها نتوانستند نسبت به این نقض آشکار قانون سکوت کرده و قانونی بودن آن را زیر سئوال بردند. اکنون تنها چاره آتامبایف تجزیه کردن حزب سوسیال دموکراتیک قرقیزستان است، که احتمالا دیگر صورت گرفته، برای اینکه بسیاری از اعضای این حزب در کنار رئیس جمهوری سابق نایستادند و سعی دارند در این جمهوری قدرت دوگانه ای را حاکم کنند. مسلما این وضعیت بحران سیاسی جدی و بعد هم تلاش برای برپایی انقلاب دیگری را بوجود خواهد آورد که در واقع «اسبی» برای تاختن آتامبایف است. اکنون بسیاری از مسائل به استقامت جینبیکوف و توانایی وی در انسجام افراد «قابل اطمینان» بدور خویش بستگی خواهد داشت تا نفوذ رئیس جمهوری سابق در همه ساختارهای حکومتی را قطع کند.

مردم قرقیزستان از ناآرامی‌های سیاسی در کشورشان خسته شده‌اند

فعلا سورونبای جینبیکوف بعد از جنجال رخ داده در کنگره حزب حاکم و کنفرانس مطبوعاتی، "دامیر موساکی‌یف" که توسط آتامبایف به ریاست کمیته دولتی سرویس امنیت ملی منصوب شده بود را برکنار کرد، ساختاری که تامین امنیت شخص اول کشور و حفاظت از تاسیسات راهبردی این جمهوری را عهده دار است.

حال باید دید آتامبایف به «اقدام فیزیکی» علیه رئیس جمهوری کنونی دست خواهد زد؟ البته چنین اقدامی بعید است. ولی مسئله مهمتر افراد انقلابی هستند که می توانند با مسدود کردن تاسیسات راهبردی و محدودسازی آزادی مقامات بلندپایه، درصدد راه اندازی کودتایی در کشور باشند.

رئیس جمهوری سابق قرقیزستان در کنگره حزب حاکم تایید کرد که وی با توجه به شرایط دشوار کنونی کشور مجبور است دوباره به عرصه سیاست بازگشته و حزب سوسیال دموکراتیک را برای انتخابات پارلمانی سال 2020 آماده کند. آتامبایف یادآور شد که مایل است قرقیزستان دارای چند «حزب سیستماتیک» باشد و این شیوه پاسخگوی نیازهای کشور خواهد بود تا قرقیزستان از شر «انقلاب‌های مختلف» خلاص شود. بدین ترتیب وی درصد تشکیل مرکز دوم نفوذی در این جمهوری است.

بعید است چنین وضعیتی برای جامعه قرقیزستان که از ناآرامی‌های سیاسی داخلی در گذشته خسته شده، رضایت بخش باشد، ولی آتامبایف واقعا دارای اهرمهای نفوذ خاص خود در ساختارهای نظامی، از جمله سرویس امنیت ملی است. البته پارلمان قرقیزستان همچنان از رئیس جمهوری جینبیکوف حمایت نموده و با او همکاری می کند.

رئیس جمهوری قرقیزستان برای اینکه مانع از بروز «انقلاب لاله» دیگری در این کشور شود، باید بتواند قاطعانه از ساختارهای نظامی حمایت کند و برای این منظور احتمالا از مخالفان دولت سابق آتامبایف کمک خواهد گرفت. نسخه اقدامات نیز از هم اکنون وجود دارد: حزب «زمانداش» که با جینبیکوف مصالحه کرده و با آرامش با تیم وی کار می کند. البته نمی توان انتظار داشت که همه مخالفان سیاسی هم از مواضع رئیس جمهوری حمایت کنند. این در حالی است که آتامبایف نیز سپر خود را زمین نگذاشته و دارای تجربه سیاسی و بلندپروازی‌های زیادی است. بنابراین مبارزه بر سر قدرت بین رئیس جمهوری کنونی و سابق قرقیزستان همچنان ادامه خواهد داشت.

انتهای پیام/