ماسل کارها: تاریخچهٔ فورد موستانگ (قسمت یازدهم

در ادامهٔ نگارش تاریخچهٔ فورد موستانگ، هفتهٔ گذشته تا فیس‌لیفت نسل چهارم که در سال 1998 صورت گرفت پیش رفتیم و گفتیم که در این فیس‌لیفت، استایل ظاهری موستانگ دستخوش تغییرات زیادی شده و قدرت پیشرانه‌های آن نیز افزایش پیدا کرد. فیس‌لیفت سال 1998 اما برای داخل و کابین موستانگ تغییرات چندانی را به همراه نداشت تا جایی که داشبورد خودرو نسبت به نمونهٔ اولیهٔ نسل چهارم تقریباً بدون تغییر باقی‌مانده بود؛ اما برای سال 2001 در داشبورد هم تغییراتی جزئی صورت گرفت. بزرگ‌ترین تغییر این قسمت، طراحی دوبارهٔ پانل میانی بود و امکان نصب پانل سیستم صوتی دوگانه (Doublen Din) برای آن فراهم شد. علاوه بر این، یک ساعت دیجیتال هم در بالای داشبورد تعبیه شد.

در قسمت قبلی اما گفتیم که بخش خودروهای ویژهٔ فورد یا همان SVT در سال 1995 نسخه‌ای مسابقه‌ای و تولید محدود از موستانگ SVT کبرا را با نام کبرا R تولید نمود که تنها 250 دستگاه از آن ساخته شد. پنج سال بعد اما یعنی حدود یک سال پس از فیس‌لیفت موستانگ، نسخهٔ کبرا R بار دیگر بازگشت. کبرا R جدید به یک پیشرانهٔ 5.4 لیتری V8 مجهز شده بود که 385 اسب بخار قدرت و 522 نیوتن متر گشتاور داشت. بلوک چدنی این موتور بر اساس بلوک پیشرانهٔ 5.4 لیتری فورد ساخته شده بود که در آن زمان در تراک‌های این شرکت مورداستفاده قرار می‌گرفت. همچنین سر سیلندر این موتور نیز با کمی اصلاحات بعداً در فورد GT سال 2005 مورداستفاده قرار گرفت.

همانند کبرا R قبلی، این مدل جدید هم به‌عنوان یک خودروی عملکرد بالای مسابقه‌ای در قالب خودرویی خیابانی و قانونی طراحی شده بود و به همین دلیل از بسیاری از تجهیزاتی که در SVT کبرا وجود داشتند بی‌بهره بود. ازجملهٔ این تجهیزات می‌توان به سیستم تهویه مطبوع، کروز کنترل و حتی سیستم صوتی و صندلی‌های عقب اشاره کرد که همگی در کبرا R مدل 2000 حذف شده بودند؛ اما کبرا R در ظاهر به ویژگی‌های منحصربه‌فردی مجهز شده بود که آن‌را از موستانگ استاندارد و همین‌طور SVT کبرا معمولی متمایز می‌کرد. یکی از این ویژگی‌ها، کاپوت برجسته‌ای بود که روی آن ورودی‌های هوایی تعبیه شده بود تا به کاهش دمای پیشرانه کمک کند.

علاوه بر این، یک اسپویلر بلند و عریض هم در عقب خودرو نصب شده بود که داون‌فورس زیادی را در سرعت‌های بالا تولید می‌کرد. دیگر ویژگی‌های ظاهری کبرا R نیز شامل اسپلیتر جلو و رینگ‌های آلیاژی 18 اینچی پنج پرهٔ منحصربه‌فرد می‌شد که با لاستیک‌های تهاجمی گودریچ G-Force پوشیده شده بودند. علاوه بر این، سیستم اگزوز کبرا R هم کاملاً منحصربه‌فرد بود زیرا شامل دو خروجی مجزا می‌شد که بجای عقب، از طرفین خودرو بیرون آمده بودند. کبرا R همچنین به کمک‌فنرهای Eibach مجهز شده بود که ارتفاع آن‌را در جلو 3.8 سانتیمتر و در عقب 2.5 سانتیمتر کاهش داده بودند.

برای این موستانگ عملکرد بالا ترمزهای برمبو با دیسک‌های 13 اینچی و کالیپرهای 4 پیستونه در جلو نیز در نظر گرفته شده بود که توسط کانال‌های بزرگ هوا خنک می‌شدند. نیروی پیشرانهٔ 5.4 لیتری کبرا R توسط یک گیربکس شش سرعتهٔ دستی به چرخ‌های عقب انتقال پیدا می‌کرد که هم برای مسابقات درگ و هم برای استفادهٔ جاده‌ای مناسب بود. موستانگ کبرا R مدل 2000 با تکیه بر تمامی این ویژگی‌ها می‌توانست به حداکثر سرعت 280 کیلومتر در ساعت دست پیدا کند. این خودرو برای اولین بار در نمایشگاه سِما 1999 رونمایی شده و تنها 300 دستگاه از آن ساخته شد که همگی در بیرون به رنگ قرمز عملکردی بودند. در داخل نیز تریم تارک با صندلی‌های مسابقه‌ای ریکارو کار شده بود.

یکی دیگر از نسخه‌های ویژهٔ نسل چهارم موستانگ، مدل بولیت بود که در سال 2001 معرفی شد. این مدل در اصل به‌منظور احیاء و یادآوری موستانگ بولیت اصلی ساخته شده بود یعنی موستانگ فست‌بک مدل 1968 که در فیلم بولیت با بازی استیو مک‌کوئین حضور یافته و به خودرویی نمادین و جاودانه تبدیل شد. بولیت جدید اما که صرفاً به‌صورت کوپه ارائه شد درواقع نسخهٔ ارتقاءیافته‌ای از موستانگ GT استاندارد بود. این ارتقاءها شامل ارتفاع کمتر تعلیق، ترمزهای گرفته شده از مدل کبرا و کمک‌فنرهای Tokico می‌شد. علاوه بر این، با طراحی دوبارهٔ ورودی‌های هوا و همین‌طور ارتقاء سیستم اگزوز، قدرت پیشرانهٔ 4.6 لیتری V8 موستانگ GT در بولیت با 5 اسب بخار افزایش به 265 اسب بخار رسید. این مدل همچنین به رینگ‌های منحصربه‌فردی مجهز شده بود که یادآور رینگ‌های موستانگ بولیت اصلی بودند. موستانگ بولیت 2001 تنها در سه رنگ عرضه شد که یکی از آن‌ها همان رنگ سبز یشمی بولیت اصلی بود. از این خودرو درمجموع 5582 دستگاه تولید شد.

بازگردیم به نسخه‌های معمولی موستانگ. گفتیم که هم‌زمان با فیس‌لیفت مدل 1999، با استفاده از سیستم انژکتور جدید در موتور 3.8 لیتری پایه، قدرت آن از 150 اسب بخار به 190 اسب بخار افزایش پیدا کرد؛ اما در سال 2001 فورد بار دیگر در این موتور اصلاحاتی انجام داده و با اضافه کردن سیستم کنترل منیفولد هوا، خروجی آن‌را به 193 اسب بخار قدرت و 305 نیوتن متر گشتاور افزایش داد. سپس در نیمهٔ دوم سال 2004 این پیشرانهٔ 3.8 لیتری با یک نمونهٔ 3.9 لیتری V6 جدید جایگزین شد. البته علیرغم حجم بیشتر، خروجی این پیشرانهٔ جدید با نمونهٔ قبلی یکسان بود. این موتور اما تنها شش ماه در نسل چهارم موستانگ ارائه گردید زیرا از سال 2005 نسل پنجم به بازار آمد که پیشرانهٔ پایهٔ آن تغییر کرده بود و بعداً به آن خواهیم پرداخت.

در رابطه با موستانگ کبرا نیز در قسمت قبلی گفتیم که هم‌زمان با فیس‌لیفت مدل 1999، پیشرانهٔ 4.6 لیتری V8 این مدل هم ارتقاء پیدا کرده و قدرت آن از 305 اسب بخار به 320 اسب بخار افزایش پیدا کرد؛ اما بعداً مشخص شد نه‌تنها قدرت این موتور افزایش نیافته بلکه کاهش هم داشته است. به همین دلیل فورد تولید موستانگ کبرا را به‌طور موقتی برای برطرف کردن مشکل متوقف نمود و پس از انجام اصلاحاتی در پیشرانه و سیستم اگزوز، تولید آن‌را برای مدل 2001 از سر گرفت. سپس حدود دو سال بعد، برای مدل 2003 تغییر بزرگ‌تری در پیشرانهٔ موستانگ کبرا صورت گرفت که آن تجهیز به سوپرشارژر بود. البته غیرازاین، در موتور 4.6 لیتری V8 کبرا پیشرفت‌های زیاد دیگری هم صورت گرفته بود که تعدادی از آن‌ها در جهت افزایش استحکام پیشرانه به‌منظور تحمل فشار 8 psi سوپرشارژر انجام شده بود.

حالا با انجام این تغییرات و همین‌طور به لطف وجود سوپرشارژر قدرت پیشرانهٔ 4.6 لیتری V8 موستانگ کبرا به 390 اسب بخار و گشتاور آن به 530 نیوتن متر افزایش پیدا کرد. بدین ترتیب برای اولین بار در کبرا مدل 2003 قدرت موستانگ از قوی‌ترین پیشرانهٔ نسل اول آن یعنی موتور 7 لیتری V8 کبرا جت بیشتر شد. البته همان‌طور که در بالا گفتیم در سال 2000 هم مدل کبرا R معرفی شده بود که 385 اسب بخار قدرت داشت اما کبرا R نمونه‌ای تولید محدود بود که بیشتر برای استفاده در پیست طراحی شده بود اما موستانگ کبرا مدل 2003 نمونه‌ای تولیدی و خیابانی بود. به همین دلیل کبرا مدل 2003 رسماً اولین موستانگ تولیدی محسوب می‌شد که قدرت بیشتری از نسل اول داشت.

سایر تغییرات فنی کبرا جدید نیز شامل استفاده از فلای‌ویل آلومینیومی سبک‌وزن و همین‌طور تجهیز به گیربکس شش سرعتهٔ دستی می‌شد. موستانگ کبرا مدل 2003 که برای اولین بار در بهار سال 2002 معرفی شد، با استفاده از پیشرانهٔ قدرتمند خود می‌توانست ظرف تنها 4.5 ثانیه از صفر به سرعت 96 کیلومتر در ساعت دست پیدا کند درحالی‌که حداکثر سرعت آن به‌صورت الکترونیکی روی 250 کیلومتر در ساعت محدود شده بود اما در صورت برداشتن محدودیت می‌توانست به حداکثر سرعت 290 کیلومتر در ساعت دست پیدا کند. همچنین هم‌زمان با ارتقاء پیشرانه، در ظاهر موستانگ کبرا هم تغییراتی انجام گرفت. این تغییرات ظاهری توسط کامیلو پاردو طراحی شده بود یعنی طراحی اصلی سوپراسپرت فورد GT سال 2005.

این تغییرات بیرونی شامل سپر جلوی جدید با کانال‌های هوا برای ترمزها، سپر عقب جدید با بخش پایینی مشکی‌رنگ و نوشتهٔ COBRA، دو دریچهٔ هوا روی کاپوت، آینه‌های جانبی تاشوی همرنگ بدنه و اسپویلر یکپارچهٔ عقب با چراغ سوم ترمز LED می‌شد. همچنین به‌طور خاص برای کبرا 2003 رکاب‌های جدیدی طراحی شده بود که صاف و مسطح بودند. علاوه بر این، SVT برای این ماشین رینگ‌های پنج پرهٔ جدیدی را هم طراحی کرده بود که به‌صورت استاندارد آلومینیومی بودند اما امکان سفارش نمونهٔ کرومی آن‌ها هم وجود داشت.

اما در سال 2003 غیر از عرضهٔ موستانگ کبرا جدید با پیشرانهٔ قدرتمندتر، فورد خبر خوش دیگری هم برای طرفداران موستانگ داشت که آن بازگشت مدل مشهور و افسانه‌ای مک‌وان پس از 25 سال بود. از این نام آخرین بار در نسل دوم موستانگ استفاده شده بود و پس از خاتمهٔ تولید نسل دوم در سال 1978، نام مک‌وان هم از خانوادهٔ موستانگ کنار رفت؛ اما موفقیت موستانگ بولیت در سال 2001 موجب شد فورد در سال‌های 2003 و 2004 مدل مک‌وان را به‌عنوان دومین نسخهٔ ویژهٔ نسل چهارم موستانگ ارائه کند. مک‌وان از همان پیشرانهٔ 4.6 لیتری V8 استفاده می‌کرد که بر اساس موتور موستانگ کبرا 1999 تا 2002 ساخته شده بود اما سر سیلندر آن از پیشرانهٔ کبرا 2003 گرفته شده بود. این موتور 305 اسب بخار قدرت تولید می‌کرد و بنابراین بعد از مدل کبرا، قدرتمندترین عضو خانوادهٔ موستانگ در سال 2003 محسوب می‌شد.

موستانگ مک‌وان در بیرون از کاپوت برجسته با دریچهٔ هوا، خطوط مشکی‌رنگ روی بدنه، اسپویلر ویژهٔ عقب، رینگ‌های منحصربه‌فرد مگنوم و طراحی مجدد ستون C بهره‌مند شده بود که آن‌را از سایر مدل‌های موستانگ متمایز کرده و همچنین مک‌وان‌ها کلاسیک دههٔ 60 و 70 را یادآوری می‌کرد. در داخل این مدل نیز تریمی رترو و با نگاه به گذشته اعمال شده بود تا هرچه بیشتر به مک‌وان‌های دههٔ 60 نزدیک گردد. علاوه بر این، موستانگ مک‌وان به همان تعلیق ارتقاءیافتهٔ موستانگ بولیت مجهز شده بود. موستانگ مک‌وان که با دو گیربکس پنج سرعتهٔ دستی و چهار سرعتهٔ اتوماتیک عرضه می‌شد، در نسخهٔ دستی می‌توانست ظرف 5 ثانیه از صفر به سرعت 96 کیلومتر در ساعت دست پیدا کند.

بدین ترتیب پس از دو دهه نهایتاً در سال 2004 نسل چهارم موستانگ پس از فروش بیش از 1.6 میلیون دستگاه به پایان راه رسید تا نسل تازه‌نفس و متحول‌شدهٔ پنجم جایگزین آن گردد؛ اما پس از دوران سیاه نسل دوم و سوم، نسل چهارم موستانگ خصوصاً بعد از فیس‌لیفت مدل 1999 را می‌توان آغاز اوج‌گیری دوبارهٔ موستانگ دانست چراکه در این نسل طراحی موستانگ بسیار بهتر از قبل شده و به یک موستانگ اصیل نزدیک‌تر شد و همچنین قدرت پیشرانه‌های آن‌هم افزایش پیدا کرد تا جایی که همان‌طور که گفته شد موستانگ کبرا 2003 حتی از قوی‌ترین نمونه‌های نسل اول هم قدرت بیشتری داشت. علاوه بر این، در نسل چهارم مدل پرآوازهٔ مک‌وان پس از 25 سال احیا شد؛ بنابراین می‌توان گفت فورد در نسل چهارم، موستانگ را به دوران اوج خود نزدیک کرد. با پایان تاریخچهٔ نسل چهارم موستانگ، این قسمت از سری مطالب ماسل کارها هم به پایان رسید و از هفتهٔ آینده به سراغ نسل پنجم موستانگ خواهیم رفت. با ما همراه باشید.

ماسل کارها: تاریخچهٔ فورد موستانگ (قسمت یازدهم