انتخابات تونس و رویگردانی مردم از حزب حاکم

به گزارش گروه تحلیل تفسیر، و پژوهش های خبری ایرنا، نتایج رسمی دور نخست انتخابات ریاست‌جمهوری تونس اعلام شد. «قیس سعید» استاد دانشگاه و «نبیل القروی» تاجر تونسی به دور دوم راه یافتند. کمیسیون مستقل انتخابات ریاست جمهوری تونس اظهار کرد که قیس سعید ۱۹ درصد و نبیل قروی که به اتهام فساد زندانی شده ۱۴.۵ درصد و «عبدالفتاح مورو» از حزب اسلام گرای «النهضه» ۱۳.۱ درصد از آراء را به خود اختصاص داده اند.

نتایج این انتخابات منجر به واکنش های زیادی در افکارعمومی تونس شده؛ زیرا بسیاری این انتخابات را به عنوان یک رای گیری انتقامی از شخصیت های سیاسی و احزابی که در خلال سال های گذشته در مدیریت صحنه سیاسی و شکاف های سیاسی شکست خوردند، به شمار می آورند. همچنین از نظر بسیاری از گروه های مختلف، این انتخابات تاثیر زیادی در وضعیت اقتصادی و معیشتی در این کشور دارد.

با توجه به اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری تونس پژوهشگر ایرنا با «پیمان جبلی» سفیر سابق ایران در تونس و کارشناس مسایل بین الملل به گفت و گو پرداخت.

**انتخابات تونس؛ گرایش مردم به چهره‌های مستقل

جبلی در ابتدای این گفت و گو اظهار داشت:انتخابات برگزار شده اخیر در تونس متفاوت تر از انتخابات گذشته این کشور بوده است. نسبت پایین رای دهندگان در این دور از انتخابات زیر ۵۰ درصد بود. و تفاوت دیگر این است که جریان های اصلی سیاسی تونس جریان سیاسی حاکم و جریان سیاسی متمایل به «محمد باجی قائد سبسی» (رئیس جمهور تونس که در اوایل مرداد ماه درگذشت)، جریان اسلام گرا که در حزب «النهضه» ظهور و بروز داشت مورد توبیخ افکار عمومی قرار گرفتند.

بعد از فوت باجی سبسی رئیس پارلمان جای رئیس حکومت راگرفت مورو قائم مقام حزب النهضه به عنوان رئیس پارلمان انتخاب شد در مجموع حضور جریان النهضه در دولت جریانی ضعیف و کم رنگ بود. جریان های چپ و قومی نیز به نوعی مورد عدم اقبال افکار عمومی تونس قرار گرفتند و شاهد هستیم که «عبدالکریم زبیدی» وزیر دفاع سابق تونس که به نوعی جریان سیاسی حاکم را نمایندگی می کرد نیز رتبه خوبی را در این انتخابات به دست نیاورد. عبدالفتاح مورو هم با همه وزن اجتماعی، سیاسی و ایدئولوژیکی که حزب النهضه را نمایندگی می کرد جایگاهی خوبی در این انتخابات کسب نکرد. جریان سیاسی حاکم، حزب النهضه و جریان های چپ نتوانستند به جایگاه خوبی در این انتخابات دست پیدا کنند.

جبلی در ادامه اظهار داشت: در این انتخابات دو نفرحائز اکثریت آرا، افراد مستقلی از نظر سیاسی هستند. قروی و سعید در ظاهر به هیچ کدام از جریان های سیاسی تونس وابستگی ندارند. سعید چهره شناخته شده و حقوقدان برجسته تونس و گرایش های متمایل به جریان های اسلامی دارد. چهره ای بدون سابقه منفی در افکار عمومی و در میان نسل جدید تونس مقبولیت زیادی دارد. به نظر می رسد که انتخاب سعید پیام معنا داری به جریان النهضه، جریان حاکم سیاسی و دیگر جریانات سیاسی تونس بود، زیرا هیچ کدام از جریان های کنونی نتوانستند انتظارات مردم را برآورده کنند و به این دلیل مردم در انتخاب خود چهره های جدید غیر متمایل به جریان های سیاسی را برگزیدند.

حزب النهضه در ساختار سیاسی تونس ناکام ماند

سفیر سابق کشورمان در تونس در مورد ناکامی حزب النهضه در این دور از انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت:جریان النهضه در طول هشت سال بعد از سقوط «زین‌العابدین بن علی» رئیس جمهور سابق چندین دوره را پشت سر گذاشته است. دوره اول اوج النهضه بودکه بعد از انقلاب تونس با برگزاری انتخابات عمومی توانست با قاطعیت اکثریت مجلس را در دست گیرند و به عنوان جریان اکثریت ریاست جمهوری و نخست وزیری را نیز به نوعی تحت کنترل خود در آورد. رئیس جمهور «منصف مرزوقی» آنان پیشنهاد دادند و نخست وزیر «حمادی جبادلی» نیز از اعضای شورای مرکزی حزب النهضه بود. (که در این دور از انتخابات نیز رتبه خوبی را به دست نیاورد). این دوران اوج النهضه بود که با تنش های امنیتی فراوان، ظهور و بروز جریان های تکفیری و ترور شخصیت های سیاسی وشکل گیری جریان تروریستی در غرب تونس همراه بوده است.

وی افزود:هیچکدام از وعده های حزب النهضه در بهبود وضعیت سیاسی و اجتماعی نتیجه ای را برای جامعه تونس در بر نداشته است النهضه خود از حاکمیت کنار کشید و نخست وزیر استعفا داد و این به نوعی استعفای النهضه بود. و این مرحله دوم جریان النهضه است که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ ادامه داشت. با روی کار آمدن سبسی و قدرت گرفتن «حزب ندای» تونس نوعی ائتلاف بین جریان اسلامی النهضه وحزب سبسی شکل گرفت در دوره سوم النهضه به نوعی هم در حاکمیت بود، اما جریان اسلام گرا در هیچکدام از دوران حضور در حاکمیت و خارج از حاکمیت تاثیری در برآورده شدن انتظارات مردم تونس و طرفداران اسلامی خود نداشته است.

این کارشناس مسایل بین الملل همچنین اظهار داشت: البته در این دوره سقوط جهانی «اخوان المسلمین» را در مصر و مناطق دیگر شاهد بودیم. جریان اخوانی با شکست در سوریه و سقوط «محمد مرسی» در مصر و تضعیف در لیبی به طور طبیعی جریان اسلام گرای النهضه را تحت تاثیر قرار داد وتبعات را متحمل شد. بنابراین ناکامی منطقه ای بین المللی اخوانی ناکامی داخلی را در کارنامه جریان اسلامی تونس ازخود بر جا گذاشت. نتایج این دور ازانتخابات نشان می دهد که هیچ کدام از تغییرات تاکتیکی حزب النهضه در طول این سال ها، چه خارج از حاکمیت و چه ائتلاف با حاکمیت سبسی نتوانست تصور منفی که افکار عمومی جریان النهضه در تونس شکل گرفته بود را اصلاح کند و نتیجه انتخابات نشان می دهد نتوانستند در افکار عمومی تونس جایگاهی به دست آورد.

جبلی در پایان این گفت و گو اظهار داشت: انتخابات ریاست جمهوری در تونس ملاک دقیق و روشنی برای بر ای اندازه گیری وزن احزاب سیاسی در این کشور نیست. انتخابات پارلمانی و لیست های انتخابی شاید شاخص دقیق تری باشد. با برگزاری انتخابات آینده پارلمانی جریان اسلامی النهضه بعید به نظر می رسد که بتواندجایگاه خوبی را به دست آورد. انتخابات ریاست جمهوری در تونس مهم بود و در حقیقت نماد، وزن جریان های سیاسی در مرحله فعلی محسوب می شود.