اندام تناسلی جنین، کی تشکیل می شود؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: در یازده هفته و سه روز بارداری سونوگرافی سلامت انجام دادم. دکتر گفت جنین دختره. با احتمال بالا چون بیضه ها دیده نمی شوند. می خواستم بدونم از چند هفتگی اندام جنسی جنین تشکیل می شه و یه سونوگراف ماهر از چند هفتگی بارداری می تونه تشخیص بده؟

پاسخ دکتر الهه رجایی، متخصص زنان، زایمان و نازایی:
ممکن است در این سن از بارداری تشخیص داده شود و درست هم باشد اما احتمال آن خیلی کم است. اندام های جنسی جنین از هشت هفتگی تشکیل می شوند و با توجه به این که شما در هفته ۱۱ هستید، اندام های جنسی جنین شما تشکیل شده اند اما خیلی کوچک هستند و دیده نمی شوند.

بهترین زمان برای تشخیص نوع جنین از سن ۲۰ تا ۲۴ هفتگی بارداری است. البته یک سونوگراف ماهر از همان سونوگرافی و آزمایش غربالگری اول می تواند جنس جنین را تشکیل دهد.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
شاید تا چند هفته پس از بارداری اندام جنسی در سونوگرافی قابل‌مشاهده نباشند اما جنسیت جنین زمان بسیار زیادی قبل از تولدش مشخص می‌شود.

در طول هفته های اول بارداری ساختار داخلی و خارجی اندام جنسی جنین یکسان است؛ اما پس از گذر زمان غدد جنسی تشکیل خواهد شد. تقریباً ساختار اندام جنسی خارجی جنین در هفته دهم بارداری برای جنین پسر و در هفته دوازدهم بارداری برای جنین دختر قابل مشاهده است.

تخصیص جنسیت
جنسیت بلافاصله پس از لقاح مشخص می‌شود. بیست و سومین جفت از کروموزوم‌ها جنسیت کودک را مشخص می‌کنند. تخمک مادر دارای کروموزوم X است و اسپرم پدر کروموزوم دیگری دارد که می‌تواند X یا Y باشد.
یک ترکیب XX به معنی دختر بودن جنین و ترکیب XY به معنای پسر بودن اوست. این یعنی جنسیت کودک حتی قبل از آنکه جنین شود مشخص‌شده است.

رشد کودک
در طی چند هفته‌ی اول رشد جنین ساختار جنسی داخلی و بیرونی همه مانند هم هستند اما درنهایت تغییر می‌کنند. غدد جنسی کودک شما درنهایت بیضه یا تخمدان خواهد بود و اندام جنسی او شکل خواهد گرفت.
همه‌ی این‌ها به حضور یا عدم حضور تستوسترون بستگی دارد. در جنینی که کروموزوم Y دارد تستوسترون وجود دارد و اندام جنسی مردانه شروع به شکل‌گیری خواهد کرد. اگر تستوسترون وجود نداشته باشد اندام زنانه شکل‌گرفته و جنسیت جنین ماده می‌شود.

قابل مشاهده بودن اندام‌های جنسی
باوجودی که جنسیت نوزاد شما فوراً پس از لقاح مشخص می‌شود اما شما قادر نخواهید بود تا هفته‌ی ۱۶ تا ۱۸ بارداری متوجه آن شوید. در حدود هفته‌ی شش جنین غده‌ی کوچکی به نام غده تناسلی در محل اندام تناسلی خود خواهد داشت.
این غده تا حدود هفته‌ی نه برای دختران و پسران یکسان است، زمانی که اندام جنسی شروع به شکل‌گیری می‌کنند. در پایان هفته‌ی ۲۰ اندام جنسی خارجی باید برای هردو نوزاد نر و ماده کاملاً شکل‌گرفته باشند.

جنسیت، موضوعی بحث‌برانگیز
لغت " جنسیت " موضوعی بحث‌برانگیز شده است. برخی می‌گویند جنسیت بیولوژیکی است درحالی‌که گروهی دیگر اعتقاددارند جنسیت محصولی از محیط زندگی کودک است. به‌بیان‌دیگر اگر شما کودکی را در یک اتاق صورتی بگذارید و به او بازی با عروسک‌ها را یاد دهید کودک شما دختر خواهد بود.
اما اگر او را در یک اتاق آبی گذاشته و بازی با کامیون‌ها را به او یاد دهید او به‌عنوان یک پسر شناخته خواهد شد. شاید حقیقت چیزی میان این دو باشد. چه جنسیت بیولوژیکی باشد و چه محیطی، در سن دو یا سه‌سالگی کودک شما آگاهی خود از مرد یا زن بودن را شروع کرده و سعی می‌کند مطابق آن رفتار کند.

۱۰ مرحله تشکیل اندام تناسلی جنین پسر

مراحل تشکیل اندام تناسلی جنین پسر به این صورت است:

۱- در ابتدا هر دو جنسیت مشابه هستند
جنسیت جنین تا ماه سوم بارداری مشخص نمی شود زیرا هر دو شبیه به هم هستند. اندام تناسلی هر انسان از غده جنسی و جفت ارگان های جنسی تشکیل شده است. خواص غدد جنسی شکل اندام جنس خارجی را تعیین می کند.
آنها سلول جنسی بالغ قابل تکثیر را تولید می کنند که حاوی آنچه فرزندانشان به ارث می برند (DNA) می باشد. به طور کلی، تمام جنین ها در ابتدا به صورت جنسیت زن شروع به رشد می کنند.
در حدود هفته ۷-۹، هنگامی که اندام های تناسلی خارجی شروع به شکل گیری مرد یا زن می کنند، این فرایند تحت تأثیر خواص غدد قرار می گیرد.

۲- عامل تعیین کننده جنسیت جنین پسر
هرچند اسپرم X یا Y یک تخمک را بارور می کند، اثر کامل آن تا هفته ۷ بارداری قابل توجه نخواهد بود. تمایز جنسیتی نیاز به یک عامل هدایت کننده دارد که از ژن های مختلفی که یک ژن تعیین کننده ژن در کروموزوم Y دارند، می آید. این به عنوان عامل تعیین کننده تست (TDF) شناخته می شود.
تحقیقاتی در این مورد به طور گسترده انجام شده است. یکی از تحقیقات اعلام کرد که عدم وجود SRY، حتی در کودک XY می تواند منجر به رشد جنس زن شود. در حالی که جنین به عنوان جنس زن رشد می کند، ظهور این ژن بین هفته های ۶ تا ۸ شکل گیری جنین، رشد ساختار زنانه در مرد را متوقف می کند.

۳- کانال مردانه در جنین پسر
در جنین در حال رشد، دو مجموعه از کانال ها ایجاد می شوند: کانال های ولفانی یا مزونفریک و مجرای مولرین یا پارامزونفریک. در هر جنین، کانالها بین هفته دوم تا سوم بارداری شروع به رشد می کنند. رشد آنها منجر به تشکیل سیستم تولید مثل و سایر اعضای بدن می شود.
مجرای مزونفریک کلیه اولیه را به غشای چسبنده جنینی متصل می کند که به عنوان بخشی از دیواره مثانه رشد می کند. در مردان، تشکیل سیستم تولید مثل برای مردان ضروری است، زیرا بعضی قسمت ها مجاری می شوند که مایع منی را از مجرای انزال خارج می کنند و سایر قسمت ها بیضه و پروستات می شوند.

۴- اتفاقات هفته هفتم بارداری برای جنسیت
گر چه اندام تناسلی خارجی نوزاد هنوز در حال رشد نیست اما اندام های داخلی به سرعت در حال رشد هستند. تغییرات قابل توجهی در جنین های مردانه مانند تمایز لوله های فیبری رخ می دهد.
این تغییرات می تواند درون بیضه ها رخ دهد و مسئول ایجاد اسپرم می باشد. در لوله سلولی به نام سلول سرتولی وجود دارد. این سلول به فرایند تولید اسپرم (اسپرماتوژنز) کمک می کند.

۵- سلول های لییدینگ و جنسیت پسر
سلول های لییدینگ نیز بخش مهمی از اندام های تناسلی داخلی مردانه هستند. این سلول ها در انتهای هفته هشتم بارداری جنین ظاهر می شود. آنها مسئول تولید تستوسترون هستند و وظیفه خود را در حضور و در اثر تحریک سلول های غدد انجام می دهند. ظاهر سلول های لییدینگ نشان دهنده آنچه که به عنوان اولین سنتز تستوسترون شناخته می شود، است.

۶- ماسکولینیزاسیون پسر
این مرحله به عنوان رشد بیولوژیکی تفاوت های جنسیتی شناخته می شود، یعنی تفاوتی که بین بدن جنسیت های مختلف با هم وجود دارد. این مرحله شامل بسته شدن پروینوم- پروینوم منطقه ای است که شامل مقعد و برای زنان شامل واژن است- چین خوردن اسکولوم، بسته شدن نوک آلت تناسلی مرد و رشد آلت تناسلی می باشد. این مرحله در هفته دهم بارداری برای جنین های مرد آغاز می شود.
در این مرحله، ناحیه تناسلی خارجی شروع به شکل گیری می کند.

۷- هفته ۱۲ تا چهاردهم بارداری در پسرزایی
در طول این دوره، تغییرات زیادی در اندام تناسلی جنین رخ می دهد؛ اغلب تغییرات در جنین های مردانه رخ می دهد. در هفته ۱۲ بارداری، بیضه های جنین مرد وارد حلقه داخلی کشاله ران می شوند.
در هفته ۱۲، بیضه به موقعیت خود می رسد. همچنین، بین هفته های ۱۲ تا ۱۴، مجرای ادراری مردانه به طور کامل رشد می کند. این به این معنی است که کانالی که ادرار را از مثانه به خارج از بدن انتقال می دهد، اکنون کاملا رشد کرده است. در نهایت اولین اسپرماتوگونی ظاهر می شود.

۸- اسپرماتوگونی جنسیت
اسپرماتوگونی به بیش از یک اسپرماتوگنیوم اشاره دارد. اسپرماتوگونیوم یک سلول بیولوژیکی مرد است که اسپرماتوزا بالغ را تشکیل می دهد. اسپرماتوژنز در اصطلاح ساده به فرایندی که سلولهای اسپرم تشکیل می شود اشاره دارد. نسخه مردانه اوجنسیس است.
این روند تا زمان بلوغ شروع نمی شود، اما اسپرماتوگونی در هر جنین مرد بالغ برای تولید سلول های اسپرم در طول زندگی وجود دارد.

۹- پایین آمدن بیضه و هفته بیست و هشتم بارداری
حدود ۳ ماه پس از وجود جنین، بیضه ها شروع به پایین آمدن و وارد کیسه بیضه شدن می کنند. در یک دوره اولیه در زندگی یک جنین مرد، بیضه ها در ناحیه پشتی حفره شکم قرار می گیرد. همانطور که بیضه ها رشد می کنند، بخش اصلی که بعدا اسکورتول را تشکیل می دهد، به پایین کیسه می آید.
این انتقال به عنوان نتیجه ترکیب فرآیندهای رشد جنین و تأثیر هورمون ها است.

۱۰- اندام تناسلی دوجانبه
این حالت به مشکل یا بیماری اشاره دارد که با ردش اندام تناسلی جنین اختلال دارد. این اختلال ممکن است منجر به عدم انطباق در ظاهر جنبه داخلی و خارجی شود. به عنوان مثال، اگر فقدان یا کمبود هورمونهای مردانه در یک جنین که به لحاظ ژنتیکی مرد است وجود داشته باشد، منجر به اندام تناسلی دو جانبه میشود که مشخص نیست اندام تناسلی مرد است یا زن.
برای زنان ژنتیکی، اگر در حین رشد در معرض هورمونهای مرد قرار گیرند، این اتفاق می افتد. علل احتمالی شامل شرایط ژنتیکی، استفاده از داروهایی که هورمون مخالف در زن باردار ایجاد می کند، وجود تومور، عدم پاسخ جنین به هورمون هایی که تولید می کنند و مشکلات جنینی در تولید هورمون مناسب، می باشد.
بسیاری از علت ها به ژنتیک می رسد و این که آیا هورمون یا پروتئین مناسب در زمان مناسب ایجاد شده است یا خیر. با تلاشهای علمی، بسیاری از مشکلات ژنتیکی ممکن است قبل از تولد پیدا شوند و اصلاح شوند.