آیا عزم جدی برای هدایت نقدینگی به سوی تولید وجود دارد؟

رشد نقدینگی به خودی خود، امری نامطلوب تلقی نمی شود و اگر همین نقدینگی به سمت تولید هدایت شود، چه بسا موجبات رشد و توسعه اقتصادی را فراهم آورد؛ اما پرسش این است که چگونه می توان نقدینگی را به سوی تولید روانه کرد و آیا عزم جدی برای انجام چنین کاری در مسئولین وجود دارد؟

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ در دیدارهای اخیر رهبر انقلاب بارها به موضوع نقدینگی و رشد آن اشاره نموده است و انتقاداتی به آن وارد کرده اند. به عنوان نمونه در دیدار اعضای هیأت دولت با رهبر انقلاب در 24 تیر ماه 1397 وی در این زمینه فرمودند: این نقدینگی نعمت بزرگی بود، الان یک بلای بزرگی است، واقعاً یک چیز خیلی خطرناکی است. این رقم نقدینگی خیلی رقم فوق ‌العاده ‌ای است، هم رقمش خیلی بالاست، هم رشدش زیاد است، ۱۵۰۰ هزار میلیارد یک چیز افسانه ‌ای است. یا رهبر انقلاب در دیدار دوم خود با اعضای هیأت دولت در هفتم شهریور ماه 1397 با تأکید بر امکان مهار نقدینگی، افزودند: نقدینگی سرگردان به هر سو که برود (سکه، ارز، مسکن یا هر زمینه‌ی دیگر) ویرانگر خواهد بود و باید مجموعه ‌ای تمام‌ وقت، فعال و جهادی مسئول کنترل و مدیریت آن شود.

آمارهای اخیر بانک مرکزی که مربوط به بهار سال جاری است، نشان می دهند، در خرداد ماه میزان نقدینگی کشور به بیش از 1582 هزار میلیارد تومان رسیده که این مبلغ در مقایسه با اسفندماه سال گذشته 3.4 درصد رشد داشته است. اگر بخواهیم نقدینگی را از خرداد ماه سال گذشته تا خرداد ماه سال جاری مقایسه کنیم، در مدت یک سال نقدینگی، رشدی 267 هزار و 800 میلیارد تومانی داشته است. این یعنی نقدینگی، ماهانه به میزان 22 هزار و 316 میلیارد تومان و روزانه 743 میلیارد تومان رشد کرده است.

حالا پرسش این است که چگونه می توان نقدینگی را به سوی تولید هدایت کرد و آیا عزم جدی در مسئولین برای هدایت این حجم عظیم نقدینگی به سوی تولید وجود دارد؟

نقدینگی دو مسیر برای انتخاب دارد؛ یک مسیر رفتن به سمت کارهای مولد و تولید است و مسیر دیگر رفتن به سمت کارهای غیرمولد و سفته بازی است.

اگر بتوان مسیر رفتن نقدینگی به سمت کارهای غیرمولد و سفته بازی را مسدود کرد، آن گاه می توان این نقدینگی را به سمت تولید هدایت نمود. ورود نقدینگی به هر یک از بازارهای ارز، سکه و طلا، خودرو، مسکن و زمین و سپرده های بانکی به نیت انجام فعالیت های سفته بازانه و کسب سودهای کلان علاوه بر اینکه کاری غیرمولد است، باعث خواهد شد تا نظم اقتصاد بر هم بریزد؛ مانند آنچه در این چند ماه، شاهد بودیم.

برای اینکه از ورود پول های سرگردان و نقدینگی به بازارهای پنجگانه ممانعت شود، باید این بازارها برای کسانی که به نیت انجام فعالیت های سفته بازانه و کسب سودهای کلان به آن وارد می شوند، ناامن شوند. ناامن شدن یعنی کسب مالیات های سنگینی بر سودهای حاصل از فعالیت هایی که در این بازارها صورت می گیرد. برای آنکه بتوان از سود فعالیت های سفته بازانه در این بازارها مالیات های سنگین دریافت نمود، باید به سمت شفافیت و کسب اطلاعات از سفته بازان قدم برداشت؛ یعنی اینکه باید اطلاع داشته باشیم چه کسی، چه میزان سرمایه به کدام بازار وارد کرده و در نهایت چه میزان سود از آن بازار عایدش شده است. ایجاد این شفافیت هم نیازمند همت و عزم مسئولین است. مسئولین نیز با توجه به مصاحبه هایشان، به دنبال ایجاد شفافیت نیستند! به چند نمونه از این مصاحبه ها در این زمینه اشاره می کنیم.

در زمینه ارز، می توان از همین چند وقت اخیر نمونه آورد. ارزهای 4200 تومانی توسط دولت به شرکت هایی جهت واردات کالا پرداخت شد اما با گذر زمان مشخص شد که برخی از این شرکت ها از این ارزها سوءاستفاده کرده اند. رئیس جمهور روحانی در پنجم تیر 1397 به وزیر صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی دستور داد تا فهرست ارزبگیران دولتی را افشا کنند؛ اما با گذشت حدود دو ماه از این دستور رئیس جمهور تنها بخش کوچکی از فهرست ارزبگیران در اختیار مردم و رسانه ها قرار گرفته است.

در زمینه بازار سکه و طلا، باید گفت، بانک مرکزی هرگز اسامی کسانی که کلان، سکه خریداری کرده بودند را منتشر نکرد. اسامی ده نفر اول خریدار، به تازگی توسط یکی از خبرگزاری ها رسانه ای شد که صحت آن نیز نه تایید شد و نه تکذیب!

در زمینه بازار مسکن و زمین هم عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی طی مصاحبه ای در مورخه 6 مرداد 1397 اعلام کرد: بنده کاملاً با مالیات بر عایدی سرمایه مخالفم، زیرا کشوری که نیاز به سرمایه گذاری دارد هرگونه تهدید سرمایه به شکل عمده حتما نتیجه عکس خواهد داد؛ بنابراین با توجه به این مصاحبه می توان گفت، چنین وزیری با چنین تفکری، هرگز حاضر به ارائه نام سفته بازان در بازار مسکن و زمین نخواهد بود.

در زمینه حساب های بانکی و سرک کشی دولت به آن ها نیز محمدباقر نوبخت در حساب توئیتری خود در دوم اسفند 1396 نوشت: سرکشی به حساب های بانکی باعث مخدوش شدن امنیت اقتصادی می شود.

با این دیدگاه مسئولین باید گفت، هرگز نمی توان جلوی ورود نقدینگی به بازارهای پنجگانه را گرفت، چون مسئولین مخالف شفافیت هستند و با قاطعیت می توان گفت که به رغم همه صحبت ها هیچ عزم جدی در نزد مسئولین برای هدایت نقدینگی به سمت تولید وجود ندارد.