پویشی به گستردگی یک کشور؛ «نذر» برای طبیعتی که بیمار است

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: یکی از مالش می‌گذرد و مردم را می‌نشاند سر سفره امام حسین(ع)، یکی قدرت بازو و عرق جبینش را خرج این آستان می‌کند و خیمه مجلس عزای حسین(ع) را سرپا می‌کند و می‌گرداند و یکی صدا و استعدادش را نذر این خاندان می‌کند و در عزای سالار شهیدان و پدر و مادرش به مجالس عزا شور می‌دهد، عاشق کردن انگار راه و رسم این خاندان است، عاشق که شوی به هر طریقی قدمی برمی‌داری برای رضایت معشوق، گاهی با مال و توان جسمی‌ات و گاهی با جان...!

نذر اما کار امروز و دیروز مردمان این دیار نیست، قرن‌هاست که نذر در جامعه ما در واقع یک نوع توسل به ائمه (ع) و مردان صالح و پاک الهی است. در تعریف لغت آن آمده است «نذر» آن است که چیز غیر واجب را بر خویش واجب گردانی، این سنت دیرینه و قدیمی بنابر این پیمان و وفای به تسلیم و ادب در برابر خداوند و عین توجه به حق‌تعالی، توحید و عبودیت او و باعث قرب به خالق هستی است و در سنت و سیره اهل عصمت و طهارت و مؤمنان جریان دارد.

در این میان به عدد انسان‌های روی زمین راه برای این ادای وفا و تسلیم در برابر خداوند وجود دارد و در میان همه راه و رسم‌های مرسوم، یک عاشق طبیعت و آفریده‌های طبیعی خداوند راه دیگری را برگزیده و رواج داده است.

نذری برای احیای طبیعت

احمد بحری، محیط‌بان باسابقه قمی که از سال ۸۵ کار حفاظت از محیط‌زیست را در مناطق حفاظت‌شده استان قم آغاز کرده است، حالا به کار فیزیکی خود قناعت نکرده و تلاش می‌کند که با استفاده از ابزار صفحه اینستاگرام خود، نگهداری از محیط‌زیست را به‌عنوان یک ضرورت در جامعه ترویج دهد و با راه‌اندازی جنبشی بانام «نذر طبیعت» تلاش می‌کند تا برای گونه‌های حیات‌وحش در معرض آسیب قدمی برداشته باشد و با جمع‌آوری کمک‌های مردمی از نابودی و انقراض بسیاری از این گونه‌ها جلوگیری کند.

خیلی از مردم علاقمند به کمک بودند اما این ایده به ذهنشان نرسیده بود که می‌توانند در طبیعت هم نذر خود را ادا کنند

بحری ایده راه‌اندازی این پویش را حاصل همراهی‌های خود مردم دانسته و می‌گوید: در چند سال اخیر که در فضای مجازی و به‌خصوص اینستاگرام فعال بودم از وضعیت محیط‌زیست کشور اطلاع‌رسانی می‌کردم، مثلاً علوفه‌های که رایگان در شهرهای مختلف توزیع و آبشخورهایی که ساخته می‌شد را از طریق صفحه خود در اینستاگرام به اطلاع مردم می‌رساندم که همین باعث شده بود تعدادی از مردم برای کمک در تأمین علوفه یا ساخت آبشخور اعلام آمادگی کنند.

مثلاً مطلبی در صفحه اینستاگرامم منتشر کردم که توله خرسی که مادرش را از دست داده بود توسط محیط‌بانان استان گیلان در حال تیمار بود بعدازآن فردی اعلام کرد که می‌خواهد شیر خشک این توله خرس را تأمین کند، یا خانمی برای تأمین علوفه موردنیاز مناطق آسیب‌پذیر اعلام آمادگی کرد، بحری این کمک‌های مردمی را جرقه‌ای برای راه‌اندازی این پویش بیان کرده و می‌افزاید: به‌مرور که این کمک‌ها به‌صورت پیام خصوصی می‌آمد به ذهنم رسید که اگر این مسئله به‌صورت فراخوان اعلام شود کمک‌هایی بیشتری جذب خواهد شد.

مرگ تدریجی حیات‌وحش

این محیط‌بان معتقد است خیلی از مردم علاقه‌مند به کمک بودند اما این ایده به ذهنشان نرسیده بود که می‌توانند در طبیعت هم نذر خود را ادا کنند، خیلی از مخاطبان با همین پست‌ها به این نتیجه رسیدند که حیوانات در برخی از مناطق حتی ممکن است نیازمندتر از انسان‌ها باشند و می‌توانند بخشی از نذرهای خود را در این راه خرج کنند.

حالا آن‌طور که وی می‌گوید بعد از فراخوان نذر طبیعت در فضاهای مجازی استقبال مردم قابل‌توجه بوده است، وی هدف از انتخاب این نام را هم داشتن دست‌مایه مذهبی و اعتقادی دانسته و می‌گوید: به این طریق کسانی که به نذر و این امور خیرخواهانه معتقدند متوجه می‌شوند که می‌توانند طبیعت را هم به‌عنوان وسیله و راهی برای ادای نذر خود در نظر داشته باشند.

بحری نیاز به حمایت از حیات‌وحش کشور را بسیار مهم و حیاتی ارزیابی کرده و اعتقاد دارد خیلی‌ها تا به امروز به طبیعت توجه کرده‌اند و بعضاً از گونه‌های اهلی حمایت هم کرده‌اند، اما طبیعت وحشی و گونه‌های مختلفی از حیوانات وحشی مانند آهوها و بزهای کوهی و این‌گونه از حیوانات به علوفه و آبشخور نیاز دارند و به‌خصوص در استان‌هایی که با مشکل کم‌آبی و خشکی دست‌به‌گریبان هستند در وضعیت بدی به سر می‌برند.

به گفته این محیط‌بان کم‌آبی‌های موجود و اوضاع اقلیمی استان‌های خشک مانند هرمزگان و قم که ذخیره آبی ندارند وضعیت را برای گونه‌های وحشی آن زیست‌بوم‌ها به‌خصوص در تابستان‌ها بسیار سخت کرده است، در این نواحی بهتر است که مخازن بزرگی ایجاد شود که در زمستان از آب باران پر شود تا بتوان این حیوانات را به‌وسیله این آبشخورها در فصول دیگر سال سیراب کرد.

رواج یک ارزش

همراهی و دغدغه مردم برای حمایت از محیط‌زیست در حال افزایش است، آن‌طور که بحری می‌گوید: حتی از خارج کشور مانند کشورهای اتریش و آمریکا هم افرادی برای کمک داوطلب شدند، یک انجمن حمایت از حیات‌وحش در یکی از دانشگاه‌های آمریکا به این پویش پیوست و اعلام همکاری کرد که می‌خواهند کمک‌های خود را در طبیعت ایران مورداستفاده قرار دهند.

به گفته بحری کمک‌های دریافتی در این پویش تنها منحصر به کمک‌های نقدی نمی‌شود، افرادی اعلام آمادگی کرده‌اند که می‌توانند در ساخت آبشخور و یا حمل مصالح و علوفه کمک کنند، نیاز نیست همه کمک مالی کنند، افراد می‌توانند با کمک‌های حضوری خودشان در حمل علوفه یا ساخت آبشخورها کمک کنند، تعدادی از خود کشاورزان این مناطق هم متعهد شدند که در تأمین علوفه موردنیاز این حیوانات کمک کنند.

این پویش که توسط احمد بحری راه اندازی شد در بسیاری از استان‌ها نماینده دارد و هر روز به حامیان نذر طبیعت افزوده می‌شود

بحث دارو و درمان این گونه‌های جانوری از دیگر مسائلی است که با مشکل همراه بوده است و در این طرح تلاش می‌شود با کمک‌های مردمی برای آن‌هم فکری شود.

بحری معتقد است: پرندگانی که تیر می‌خورند یا بالشان بر اثر برخورد با خطوط انتقال برق می‌شکند تنها یکی از مواردی هستند که نیاز به درمان و دارو دارند، از طرفی سازمان محیط‌زیست بودجه و امکانات رسیدگی به همه این موارد را ندارد و مردم می‌توانند در این راه کمک‌کننده باشند و به صورت‌های نقدی یا حضوری در این امر اداره کل حفاظت محیط‌زیست را یاری کنند یا دام‌پزشکان ساعتی از هفته خود را به درمان حیات‌وحش اختصاص بدهند که در همین راستا هم یک گروه دوستدار طبیعت به دنبال این هستند که کلینیک تخصصی حیات‌وحش را راه‌اندازی کنند و پیگیر هستیم که در آینده‌ای نزدیک این مرکز در شهر قم ساخته شود.

نذری به گستره یک کشور

این پویش که به‌تنهایی و توسط احمد بحری راه‌اندازی شده بود حالا در بسیاری از استان‌های کشور نماینده دارد و روزبه‌روز به حامیان نذر طبیعت افزوده می‌شود و در هر استان نماینده استانی کمیته‌ای را تشکیل داده است و نیازهای محیط‌زیست و طبیعت را در استان خود بررسی و مراکزی که نیاز به آبشخور و علوفه دارد را اولویت‌بندی می‌کنند.

کمک‌ها بر اساس این اولویت‌بندی‌ها در شهرهای مختلف توزیع می‌شود که یک سری از این افراد از محیط‌بانان قدیمی هستند و یک سری هم فعالان محیط‌زیست هستند که برای این کار اعلام آمادگی کرده‌اند و به این طریق نیازهای استان‌های مختلف احصا شده و انجام و گزارش آن به‌صورت تصویری به مردم ارائه می‌شود.

به اعتقاد بحری حفظ طبیعت تنها وظیفه محیط‌بانان و اداره کل محیط‌زیست نیست، بلکه همان‌طور که در اصل ۵۰ قانون اساسی کشور هم آماده است حفظ محیط‌زیست وظیفه‌ای همگانی است و همه مردم باید در این راه قدم بردارند.

«نذر طبیعت بیش از آنکه راهی باشد برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی می‌تواند یک ابزار باشد برای فرهنگ‌سازی احترام به محیط‌زیست و حیات‌وحش کشور»، این محیط‌بان می‌گوید به دنبال این بودم که این فرهنگ را جا بیندازیم که به طبیعت و محیط‌زیست کمک بکنیم، آن‌قدر که به طبیعت در این سال‌ها آسیب رسانده شده و تخریب‌شده است، هرچقدر هم که به طبیعت خدمت‌رسانی شود بازهم کم است و شاید این آسیبی که محیط‌زیست رسانده شده است جبران نشود، اما نذر طبیعت به دنبال این فرهنگ‌سازی است که هرکدام از مردم به یک محیط‌بان و یک حافظ محیط‌زیست تبدیل شوند و همه در حفظ آن کوشا باشند.

راه‌اندازی جنبش نذر طبیعت فرصتی است برای ما که یادمان بیاید ما پیروی همان دینی هستیم که در فقهش آمده است؛ اگر حیوانی تشنه در معرض مرگ است و آب به‌اندازه‌ای نیست که انسان هم حیوان را سیراب را کند و هم وضو بگیرد، فرد باید حیوان را سیراب کند و به‌جای وضو تیمم کند، دینی که پیامبرش برای سیراب کردن حیوان تشنه، پاداش خداوند را وعده کرده است.