با وجود راه اندازی بازار ثانویه، نرخ دلار در بازار آزاد نه تنها کاهش نیافت، بلکه نسبت به چند ماه گذشته افزایش نیز یافته است، در حالی که هنوز تحریم های نفتی ایران آغاز نشده، پیش بینی کارشناسان از قیمت دلار در ماه های آینده تابع تاثیرگذاری تحریم ها و سیاست های دولت و مجلس است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، قیمت ارز به دلیل تاثیر مستقیمی که در قیمت کالاهای وارداتی و تاثیر غیرمستقیمی که بر کالاهای تولید داخل دارد باعث شده تا دولت همواره در زمان رونق، سیاست تثبیت نرخ ارز را در بازار اجرا کند. هرچند در شرایط سخت، دولت با مدیریت قیمت دلار در نتیجه کاهش عرضه به دنبال جبران کاهش ارز آوری در نتیجه تحریم ها نیز بوده است، این مسئله در شش ماه گذشته بر اقتصاد کشور تحمیل شد و بازار دلالی در معاملات ارزی نیز افزایش یافت و در نتیجه چرخه ای از تورم قیمت کالا، انحراف نقدینگی و گرانی دلار به وجود آمد که تبعات آن در اقتصاد کلان و بازار نمایان شد.
احتمال افزایش نرخ دلار بیشتر است یا کاهش قیمت ارز؟
مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره عوامل موثر در تعیین قیمت ارز در بازار گفت: با توجه به اینکه تحریم ها درآمدهای ارزی کشور را هدف قرار داده، نرخ ارز به طور قطعی قابل پیش بینی و کنترل نیست، چراکه عرضه ارز تنها با افزایش صادرات و توسعه همکاری با کشورهای طرف معامله امکان پذیر است که منابع حاصل از صادرات حفظ یا افزایش یابد.
کامران ندری با بیان اینکه باید سفته بازی بازار ارز مهار شود، تا قیمت دلار کاهش یابد، افزود: در چند ماه اخیر به دلیل اینکه عرضه ارز خارج از مکانیسم بازار سهمیه بندی شده و نظارت بر حلقه های واردات کالا تا توزیع آن در بازار به خوبی انجام نشده است، از این رو به نظر تعیین نرخ بر مبنای بازار سازوکار مناسبی است.
او با تاکید بر اینکه دولت نمی تواند مانع افزایش قیمت کالای وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی شود، تصریح کرد: توزیع ارز ۴۲۰۰ تومانی، تخصیص نامطلوب منابع ارزی است و به نوعی منابع ارزی را از بین می برد، در حالی که تحریم کننده ها نیز به دنبال همین هدف هستند. چراکه فشار بر مردم در نتیجه گرانی همچنان ادامه دارد و منابع ارزی صرف رانت و سوداگری می شود، در حالی که واردکننده های کالا با ارز ۴۲۰۰ تومانی، محصول را با نرخ ارز آزاد می فروشند. در شرایطی که درآمدهای دولتی از طریق تخصیص منابع ارزی در حال نابودی است. بنابراین دولت باید نواقص بازار ثانویه را از بین ببرد و حمایت از اقشار ضعیف را از طریق روش های دیگری دنبال کرد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در حال حاضر پیش بینی قیمت دلار غیرممکن است، گفت: این مسئله تابع سیاست های دولت و تصمیم های مجلس نیز هست. به عبارت دیگر تنش های سیاسی و اجتماعی روی نرخ ارز تاثیر گذار است. همچنین اگر آمریکا در مرحله دوم تحریم ها موفق به کاهش صادرات نفت ایران شود، نوسان نرخ ارز افزایش می یابد، اما با توجه به علائم موجود پیش بینی می شود قیمت دلار روند صعودی خواهد داشت و دولت باید شیب صعودی آن را کاهش دهد.
نرخ دلار به صادرات نفت گره خورده است
علاوه بر تاثیر بازار جهانی، سیاست های کلان و پولی داخلی نیز همواره بر وضعیت بازار داخلی ارز موثر بوده است، عاملی که در چند ماه گذشته در بازار ارز اثری کنترلی نداشت، بلکه بیشتر سیاست های دولت با ایجاد یک فضای دوگانه به افزایش قیمت نرخ دلار دامن زد.
سرپرست دارایی ها و سرمایه گذاری کارگزاری بانک ملی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره پیش بینی قیمت دلار در بازار گفت: قیمت دلار با توجه به عرضه و تقاضا در بازار مشخص می شود که از طریق فروش نفت، پتروشیمی و صادرات فلزات ایران در بازار جهانی انجام می شود و به دلیل ادامه تحریم ها پیش بینی می شود، قیمت دلار روند صعودی خود را با سرعت بیشتری پیش ببرد و اگر نتوانیم راهکاری برای خروج از تحریم ها داشته باشیم وضعیت دلار خیلی بد خواهد شد و حتی از سال ۹۲ نیز بدتر می شود، زیرا در شرایط کنونی راه های دور زدن تحریم ها از طریق شرکت ها در دبی و … بسته شده است، به همین دلیل وضعیت دلار در بازار وخیم تر از سال ۹۲ خواهد شد.
حمزه قوچی فرد با بیان اینکه دلار در بازار ایران تحت تاثیر شرایط تحریمی است، افزود: پیش بینی می شود درآمد ارزی ایران از طریق پتروشیمی ها و صنایع کم شود و تقاضا برای دلار که در نتیجه ثبت سفارش واردات کالا و … بوده نیز افزایش یابد، البته این مسئله در چند ماه گذشته نیز قیمت دلار را بالا برده است. حال به نظر می رسد ادامه تحریم ها در بلند مدت کنترل نرخ ارز را برای دولت سخت خواهد کرد، زیرا میزان ارز آوری کشور در نتیجه محدودیت ها کاهش می یابد و تناسب بین ورود ارز به بازار و میزان تقاضای بازار، کاهش می یابد و در نتیجه باعث ایجاد تورم و افزایش حجم تقدینگی می شود و همین تسلسل به رشد نرخ دلار را دامن می زند و اثر متقابل این افزایش نقدینگی، تورم، بر صعود نرخ دلار در قالب سیکلی باطل ادامه دار خواهد کرد.
او درباره تاثیر بازار ثانویه در تعیین نرخ دلار بازار آزاد تصریح کرد: دولت هنوز تصمیم منسجمی برای اقتصاد در نظر نگرفته است، زیرا الان برخی پتروشیمی ها دلار ۴۲۰۰ تومانی به بورس عرضه می کنند و برخی دیگر با نرخ ۸ تا ۹ هزار تومان دلار به بازار ثانویه می فروشند و همین دوگانگی باعث ایجاد رانت شده و برخی دلال ها در این بازار سود می برند.