صدا و سیما برای مقابله با احتکار نیازمند پایگاه اجتماعی است/ با کمبود کالا مواجه نیستیم

حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‎وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره دلایل رواج احتکار در اقتصاد کشور در ماه‎های اخیر پرداخت و اظهار کرد: احتکار از مسائلی نیست که احکام فقهی آن را در توضیح‎المسائل بنویسند بلکه مسائل شرعی آن مربوط به قوانین حاکمیتی است. به عنوان مثال، حاکمیت قانونی را وضع می‌کند که احتکار هر کالایی نباید انجام شود؛ بنابراین اگر بر طبق آن قانون عمل نکنیم، قوانین شرع را هم زیر پا گذاشته‌ایم و در نتیجه حاکمیت با محتکران برخورد خواهد کرد.
با کمبود کالا مواجه نیستیم
وی ادامه داد: نکته مهمی که لازم به ذکر است این است که رواج احتکار عمدتا دارای دلایل روانی است. اکنون جامعه چنین تصوری دارد که در آینده، کالاها گران خواهد شد و با کمبود کالا نیز مواجه خواهیم شد بنابراین باید احتکار کنیم تا در آینده با کمبود کالا مواجه نشویم و یا احیانا کالاها را به قیمت بیشتری بفروشیم.
نظری یادآور شد: مسئولان باید با کمک گرفتن از رسانه‎ها، این بار روانی که منجر به رواج احتکار شده را از بین ببرند. این تنها راهی است که وجود دارد. مسئولان باید به مردم تضمین دهند که در آینده قیمت‎ها افزایش پیدا نخواهد کرد. واقعیت امر هم این است که اکنون با هیچ کمبودی مواجه نیستیم.
ذخایر ارزی ایران بی‌سابقه است
عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار تأکید کرد: در هیچ مرحله‎ای از تاریخ ایران ذخایر ارزی بانک مرکزی به اندازه کنونی نبوده است. این یک واقعیت است اما سؤال این است که چرا بانک مرکزی این دلارها را بیرون نمی‎دهد که با دلالان مقابله شود. پاسخ این سؤال این است که بر بانک مرکزی واجب است این دلارها را ذخیره کند و در صورت امکان دلار بیشتری را جمع کند تا در جنگ اقتصادی با آمریکا شکست نخوریم و در آبان‎ماه که مرحله جدید تحریم‎ها اعمال می‎شود به آنان نشان دهیم که برنامه‎هایشان با شکست مواجه شده است.
این پژوهشگر اقتصاد اسلامی اظهار کرد: اکنون ذخایر ارزی ما در بانک مرکزی بی‌سابقه است اما نباید حتی یک دلار آن بیرون بیاید. حتی اکنون که دلار به 17 هزار تومان رسیده است را هم نباید به عنوان روز مبادا تلقی کنیم؛ چراکه این وضعیت ناشی از به هم ریختگی بازار به وسیله دلالان ارز است و تا دهم آبان‎ماه هم ادامه دارد اما برخی عوامل در تشدید تا تلطیف این فضا نقش ایفا می‎کند.
نقش صدا و سیما در مقابله با احتکار
نظری تأکید کرد: اگر اتحادیه اروپا اعلام کند که روابط تجاری و نفتی با ایران را حفظ خواهم کرد یقینا کارشناسان خزانه‌داری آمریکا متوجه می‎شوند که به اهداف خود دست پیدا نکرده‎اند و همه تلاش‎های آنها بر باد رفته است.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به نقش تعیین‎کننده رسانه‎ها مخصوصا صدا و سیما در کاهش بار روانی تحریم‎ها و پایان دادن به احتکار کالا گفت: اگر مردم به صدا و سیما اعتماد داشتند، قطعا به حرف آن هم گوش می‎دادند تا به این وضعیت خاتمه داده شود. صدا و سیما می‎تواند به مردم اعلام کند که دچار اشتباه نشوید و احتکار نکنید چون قرار نیست اتفاق بدی رخ دهد اما تلویزیون هم باید پایگاه اجتماعی داشته باشد که مردم به حرف آن گوش دهند.
رسانه‎های متعهد در مقابل برهم زنندگان نظم بازار بایستند
عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار یادآور شد: وقتی سیدحسن نصرالله جمله‎ای بر زبان می‎آورد، اگر این جمله از هر کانال تلویزیونی و حتی کانال دشمنان هم پخش شوند، همه متفق‎القول هستند که وی به حرف خود عمل می‎کند؛ چراکه به سخن وی اعتماد دارند و می‎دانند که این گزافه‎گویی نیست و به سخن وی هم اعتماد دارند. بنابراین در ایران هم، رفع مشکل احتکار و گرانی کالا در اختیار رسانه‎هاست.
وی ادامه داد: امروزه مخاطب رسانه‌‏ها و مخصوصا تلویزیون بسیار کمتر شده است و حتی بسیاری از رسانه‎ها، هر لحظه فضا را متشنج‎تر می‎کنند. برخی از سایت‎ها و کانال‎ها با گزارش لحظه‎ای تغییر در قیمت‎ها، بازار را به هم ریخته‎اند بنابراین باید رسانه‎های متعهد در مقابل آنان بایستند.
لزوم برخورد با رانت‎خواری
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اضافه کرد: از سوی دیگر برای مقابل با احتکار در بازار باید از خود بازاریان استفاده کنیم. به عنوان مثال دولت باید افرادی را تربیت کند که اگر در چهار راه استانبول، دلالی به دروغ اعلام کرد دلار 18 هزار تومان است آنها اعلام کنند که دلار 17 هزار است تا دست دلالان هم برای مردم رو شود. رسانه‎ها هم باید این واقعیت‎ها را منعکس کنند.
نظری در پایان گفت: در فقه و در بیان ائمه احتکار به شدت نهی شده است. امروزه هم وظیفه حاکمیت است که جلوی انحصار را بگیرد. بخشی از این احتکارها هم به خاطر برخورداری برخی افراد از رانت حاصل می‎شود بنابراین باید با رانت‎خواری هم برخورد کرد؛ چراکه اگر با دلالان که تعداد اندکی هم هستند برخورد صورت گیرد، بازار هم کنترل خواهد شد. البته اشتباهی که کارشناسان بانک مرکزی در زمینه ارز همواره با آن مواجه هستند این است که از تجریبات جدید استفاده نمی‎کنند و عمده برنامه‎های آنها کهنه و مربوط به گذشته است.
انتهای پیام