ریسک انقباض آمریکایی برای چین

در حالی‌که فدرال رزرو آمریکا سومین عملیات رشد نرخ بهره را در سال ۲۰۱۸ میلادی چهارشنبه گذشته به ثبت رساند و در ادامه نیز به برنامه انقباض تدریجی پایبند خواهد ماند؛ شاید تنها ایدئولوژی مشترک میان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات‌متحده و «شی‌جین پینگ» همتای چینی‌اش نارضایتی از افزایش نرخ بهره از سوی کمیته بازار آزاد آمریکا باشد. دلیل نارضایتی ترامپ کاهش اثرگذاری قانون کاهش نرخ مالیات‌ها به‌دنبال رشد نرخ بهره است. از آنجا که قانون مالیات‌ها منجر به رکوردشکنی‌های متعدد وال‌استریت شده است، مخالفت ترامپ طبیعی به‌نظر می‌رسد؛ چراکه رشد اقتصادی و تقویت وال‌استریت با عملیات انقباضی ناسازگاری دارد. دلیل نارضایتی چینی‌ها نیز تولید ترکیب مخربی است که می‌تواند موج جدیدی از خروج سرمایه را تولید کند. ترکیب کاهش مازاد حساب جاری با کاهش کریدور بازدهی اوراق قرضه دو کشور می‌تواند فشار زیادی را متحمل یوآن کند. فشار بر یوآن نیز به معنای تلاش سرمایه‌گذاران فعال در بازارهای چین برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان با شیفت مکان سرمایه‌گذاری از چین است.

سابقه ترکیب مخرب

با اینکه مقامات چینی نسبت به توانایی خود در کنترل این پدیده تکراری در بازارهای چین اطمینان دارند، هرچند تجربه‌های مشابه در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ میلادی با موفقیت نسبی در مهار نوسانات شدید در بازار سهام و ارز روبه‌رو شده بود؛ اما هزینه گزافی برای دولت چین به‌همراه آورد. تاخیر در اجرای اصلاحات اقتصادی، کاهش ریسک‌های مالی، محدودسازی ابعاد اقتصاد سایه، کنترل بازار مسکن و تقویت سهم «رنمینبی» در تجارت و سیستم بانکی دنیا مهم‌ترین هزینه‌های مقابله با پدیده «پرواز سرمایه» (Capital Flight) در این سال‌ها به‌شمار می‌روند.

اقدامات چین برای کاهش تلفات تجاری

دولت چین در واکنش‌های متعددی که نسبت به اعمال تعرفه‌های آمریکا علیه کالاهای چینی نشان داده بود؛ وعده حمایت از صادرکنندگانی که از جنگ تجاری آسیب می‌بینند، اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر واردات از ایالات‌متحده و ایجاد مقاصد صادراتی جایگزین برای کاهش تلفات جنگ تجاری با آمریکا را مطرح کرده است.

تشدید اثرپذیری چین از نرخ بهره آمریکا

وضعیت دو عامل ایجادکننده ریسک پرواز سرمایه در دوره نوسانات قبلی (التهابات سال‌های ۲۰۱۶-۲۰۱۵ میلادی) با شرایط کنونی حاکم بر فضای اقتصادی متفاوت است. مازاد حساب جاری چینی‌ها در دوره پیشین برابر با ۷/ ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور بود؛ اما سهم مازاد این ترازنامه پس از ۲ سال به یک درصد از تولید ناخالص داخلی کاهش یافت. از طرفی فاصله نرخ بهره بازخرید کوتاه‌مدت (۷روزه) بانک جمهوری خلق چین با نرخ بهره صندوق فدرال رزرو در دوره گذشته حدود ۲۵/ ۱ درصد بود. تفاضل این نوع از نرخ بهره بانکی در دو کشور برای سال‌جاری میلادی با کاهش نزدیک به یک درصدی حدود ۳/ ۰ درصد برآورد می‌شود. نرخ سود اوراق خزانه آمریکا با سررسید ۱۰ ساله نیز فاصله خود را با نسخه مشابه اسناد چینی کاهش داده است. در حال حاضر این فاصله کمتر از یک درصد است؛ درحالی‌که دوسال قبل تفاضلی بالغ‌بر یک درصد به ثبت رسیده بود. کاهش همزمان مازاد حساب جاری چین و فاصله سوددهی نرخ‌های سود (بانکی و اوراق قرضه) این کشور در مقایسه با نمونه‌های مشابه در ایالات‌متحده، تاثیرپذیری اقتصاد چین از سیاست‌پولی فعال در آمریکا را تقویت کرده است.