آسیب پذیری در خشکسالی و بارندگی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما بارشهای هفته گذشته در سه استان ساحلی شمال کشور (گیلان ، مازندران و گلستان) هر چند پیش بینی شده بود ولی شدت آن خیلی از اهالی این استان ها بخصوص مناطق کوهستانی و مناطق صعب العبور را غافلگیر کرد.

این موضوع از دو جهت قابل ارزیابی است از یک طرف خسارت های وارد شده به تاسیسات آب و برق و از طرف دیگر شروع به موقع بارش ها از ابتدای سال آبی جدید.

بارش های سیل آسا و سیلاب حاصل از این بارش ها در استان گیلان به شبکه آب رسانی 87 روستا و در مازندران نیز به تاسیسات 276 روستا خسارت وارد کرد.

این موضوع نشان می دهد هنوز ما نه برای سازگاری با خشکسالی که بیش از 15 سال از آن در کشور می گذرد آمادگی داریم و نه بارشهای سیل آسایی را می توانیم بدون خسارت مالی و جانی پشت سر بگذاریم بنابراین در هر دو شرایط آسیب پذیریم.

بارش های پاییزی امسال به موقع شروع شد ولی برخی از مردم وقتی سیل در استانی رخ می دهد و یا باران چند میلی متری در کشور می بارد فکر می کنند پرونده خشکسالی بسته شده است در حالی که در 10 سال اخیر میانگین بارش سالانه از 240 میلی متر به 179 میلی متر در سال آبی 96 - 97 رسیده است .

زمین تشنه، آب را به سوی خود فرو می کشد و هنوز آب روانی در رودخانه ها حاصل از بارش های اخیر جاری نشده است.

سال آبی جدید هنوز کمبود سال آبی گذشته را یدک می کشد پاییز امسال مانند هر سال ذخیره سد ها در پایین ترین تراز سال قرار دارد و همه امیدواریم بر اساس پیش بینی هواشناسی پاییز نرمال داشته باشیم تا بتوانیم اندک قطرات باران را پشت سدها برای تابستان آینده جمع کنیم.

با مصرف بیش از حد آب سدها در تابستان خشک و سوزانی که یک و نیم درجه دمای هوا نسبت به پارسال بیشتر شده بود هنوز دشت های کشور تشنه و ترک خورده اند؛ هنوز در اغلب رودخانه آبراهی به باریکی برکه روان است؛ هنوز سیلاب های ناگهانی راه مشخصی برای عبور و رسیدن به رودخانه ها ندارند؛ هنوز رودخانه هایی که سازه های غیر مجاز در بستر آن ساخته شده با سیلابی طغیان می کنند و خسارت مالی بلکه جانی زیادی به همراه دارند و اراضی کشاروزی و باغات را ویران می کنند.

در این شرایط نیاز است که برای زمان خشکسالی برنامه ای کاربردی داشته باشیم تا الگوی مصرف برای بخشهای مختلف خانگی ، کشاورزی، صنعت ومحیط زیست مشخص شود . با چنین برنامه ای آب به بخشهای مختلف بر اساس الگوی مورد نیاز تخصیص یابد وسازه های متناسب با ان ساخته شود و همچنین برنامه ای لازم است برای جمع آوری سیلاب ها و رفع تشنگی زمین و سیراب کردن رودخانه ها وذخیره مخازن سدها.

باتوجه به اینکه توزیع بارش در کشورمان یکسان نیست مدیریت و برنامه ای توامان در زمینه خشکسالی و سیلاب می تواند سرزمین مارا از تبدیل شدن به بیابانی به وسعت یک کشور نجات دهد .

یادداشت از:­ معصومه مرزبند