بازنگری در قوانین بورسی به منظور تسهیل در روند معاملات، رفع ابهامات و در نهایت افزایش نقدشوندگی و جلوگیری از قفل نقدینگی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین‌ موارد در معاملات بازار سهام مطرح است. این امر که در سال‌های اخیر بارها از سوی ارکان بازار مورد توجه قرار گرفته، روز گذشته نیز با اصلاحاتی همراه شد. بر این اساس در آخرین تغییرات صورت گرفته در این زمینه، اصلاحاتی درخصوص دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار و فرابورس ایران ابلاغ شد.

پیش از این تمامی نمادهای مورد معامله در بازار سهام، طبق دستورالعمل توقف و بازگشایی بعد از نوسان مثبت ۲۰ درصد متوقف شده و بعد از شفاف‌سازی قادر به بازگشایی بودند. حال پس از اصلاح این قانون، دیگر الزامی برای انتشار گزارش شفاف‌سازی وجود نداشته و شفاف‌سازی مزبور تنها به نظر ناشر بستگی خواهد داشت. از دیگر تغییر‌های صورت گرفته، کوتاه شدن زمان توقف است؛ به‌طور‌ی‌که هر نماد تنها ۶۰دقیقه متوقف بوده و بعد از آن به‌صورت خودکار بازگشایی می‌شود. در همین راستا حداکثر توقف نمادها پس از نوسان ۵۰درصدی طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی نیز به حداکثر ۲ روز کاری رسید. باید افزود تبصره‌هایی نیز به این مورد اضافه شده که جزئیات و اختیارات بیشتری را به بورس‌ها می‌دهد. بازنگری در تغییرات قیمت و تعداد روزهای معاملاتی موضوع مزبور توسط هیات مدیره بورس‌ و فرابورس از جمله این موارد است. به این ترتیب از روز شنبه ۱۰آذرماه شاهد اجرای دستورالعمل مزبور در راستای توقف ناشی از نوسان ۲۰درصدی، ۵۰درصدی و فرآیند تعلیق و بازگشایی نمادها اجرایی خواهد شد.

نگاهی دقیق به تغییرات

در این راستا مهدی پارچینی، مدیرعملیات بازار نقد بورس اوراق بهادار تهران اعلام کرد: با توجه به مصوبه مورخ ۶ آبان سال ۹۷ هیات مدیره سازمان بورس مبنی بر اصلاح برخی از مفاد دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس تهران، از روز شنبه مورخ ۱۰ آذر مصوبه فوق درخصوص توقف ناشی از نوسان ۲۰ و ۵۰ درصدی و فرآیند تعلیق و بازگشایی نماد اجرایی خواهد شد.وی با اشاره به ماده ۱۷ مکرر این دستورالعمل گفت: در صورتی که قیمت پایانی سهم طی ۵ روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۲۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، بورس موظف است در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی نماد معاملاتی را به مدت ۶۰ دقیقه در وضعیت سفارش‌گیری نگه دارد و سپس انجام معاملات را آغاز کند.

پارچینی در ادامه تاکید کرد: افشای اطلاعیه شفاف‌سازی درخصوص نوسان قیمت سهام توسط ناشر به‌صورت اختیاری خواهد بود. همچنین همزمان با وقفه معاملاتی بنا به این ماده، معاملات کلیه اوراق بهادار مرتبط با آن نماد (حق‌تقدم سهام و اوراق مشتقه) نیز در وضعیت سفارش‌گیری قرار می‌گیرد. وی در ادامه به ماده ۱۷ مکرر یک اشاره کرد و گفت: در صورتی که قیمت پایانی سهم طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۵۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، بورس موظف است در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی نماد معاملاتی را متوقف کرده و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاع‌رسانی کند. پارچینی در ادامه با اظهار این مطلب که نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف نماد معاملاتی با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد، گفت: تغییرات قیمت و تعداد روزهای معاملاتی موضوع این ماده، توسط هیات مدیره بورس قابل بازنگری است.

مدیرعملیات بازار نقد بورس اوراق بهادار تهران در ادامه اصلاحات صورت گرفته در زمینه ماده ۱۹ مکرر یک را در سه زمینه در اختیار سازمان بورس دانست و گفت: طبق اصلاحات انجام شده در این زمینه سازمان می‌تواند راسا یا به پیشنهاد بورس نماد معاملاتی را تعلیق کند. در گام نخست عدم افشای به‌موقع اطلاعات با اهمیت موضوع ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان توسط ناشر است. وی مورد دوم را ظن تقلب یا وجود دستکاری در اطلاعات منتشره یا صورت‌های مالی ناشر دانست و گفت: همچنین نیاز به بررسی وضعیت شفافیت اطلاعاتی ناشر نیز مورد سوم در این راستا خواهد بود.

تعلیق به چه صورت است؟

پارچینی در ادامه افزود: در صورت بروز هر یک از موارد فوق، سازمان نماد معاملاتی را حداکثر ۱۰ روز کاری تعلیق کرده و بلافاصله به ناشر اعلام و مراتب را به عموم افشا می‌کند. وی ادامه داد: در صورتی که ناشر طی این مدت، اطلاعات درخواست شده را ارائه نکند یا این انتشار در مهلت مشخص (حداکثر ۱۰ روز کاری) به سازمان ارائه نشود، سازمان می‌تواند ضمن اعلام بازگشایی نماد به بورس، به ناشر اخطار داده و مکاتبات را به عموم افشا کند.

نگاهی به معامله تحت احتیاط

مدیرعملیات بازار نقد بورس اوراق بهادار تهران در ادامه به شرایط معاملات تحت احتیاط اشاره کرد و گفت: در صورت موافقت هیات‌مدیره سازمان با بازگشایی نماد به‌صورت «معامله تحت احتیاط»، نماد معاملاتی بازگشایی شده و به کارگزاران اعلام می‌شود که معاملات نماد پس از اخذ فرم «اطلاع از ابهام» امکان‌پذیر است. در این میان مهلت قابل ارائه جهت تداوم تعلیق یا بازگشایی نماد در شرایط «معامله تحت‌احتیاط» حداکثر ۶ ماه از تاریخ تعلیق نماد معاملاتی خواهد بود.

بر این اساس دامنه نوسان نماد معاملاتی که به‌صورت تحت احتیاط امکان معامله خواهد داشت ۴۰ درصد نوسان در حالت عادی بوده و در صورتی که به تشخیص بورس داشتن بازارگردان برای گشایش نماد تحت احتیاط الزامی باشد، شرایط و نحوه بازارگردانی توسط بورس تعیین می‌شود. پارچینی ادامه داد: پس از رفع دلایل مزبور و با اعلام سازمان بورس به عموم، نماد معاملاتی ناشی از تعلیق خارج می‌شود. در صورتی که در شرایط معامله تحت احتیاط قرار داشته باشد، پس از انتشار فرم‌های لازم، معاملات به حالت عادی بازگشته و تکمیل فرم «اطلاع از ابهام» ضرورت نخواهد داشت. وی در ادامه به تبصره ۴ این ماده اشاره کرد و افزود: در صورتی که نماد معاملاتی ناشر در فاصله کمتر از ۲ سال (۲۴ ماه) برای مرتبه دوم در شرایط «معامله تحت احتیاط» قرار گیرد، سازمان پس از پایان حداکثر مهلت مقرر در این ماده (۶ ماه از تاریخ تعلیق)، نماد معاملاتی ناشر را تعلیق و جهت اعلام لغو پذیرش ناشر براساس ترتیبات ماده ۴۱ دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران، به بورس اعلام می‌کند.

نگاهی به تغییرات صورت گرفته در فرابورس

در همین راستا افسانه اروجی مدیر عملیات بازار فرابورس ایران نیز به ارائه توضیحاتی درخصوص تغییرات و اصلاحات صورت گرفته در دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس پرداخت و گفت: اصلاحاتی مهم در توقف نماد شرکت‌ها به دلیل نوسان ۲۰ درصدی و ۵۰درصدی رخ داده است. بر این اساس مقرر شده توقف نماد این گروه از شرکت‌ها تنها برای یک ساعت باشد و شرکت‌ها نیز الزامی به اعلام توضیح در مورد نوسان نداشته باشند. وی در ادامه با اظهار این مطلب که در گذشته توقف مزبور به مدت یک روز کاری بود، گفت: تغییرات قیمت سهام معامله شده در بازار پایه، برای بیش از ۴۰درصد نوسان ملاک خواهد بود. بر این اساس توقف و بازگشایی نماد توسط سیستم، به‌صورت خودکار خواهد بود. به‌طوری‌که نماد به‌حالت مجاز – ممنوع تبدیل شده و سپس در صورت ارائه اطلاعات یا حتی عدم شفاف‌سازی، مجاز به معامله خواهد شد.

اروجی علت این توقف را آلارمی برای معامله‌گران دانست و گفت: در این‌صورت با توقف و بازگشایی نماد مزبور، معامله‌گران نسبت به نوسانات نماد مزبور دقیق‌تر خواهند شد. وی در ادامه افزود: در حالی افشای اطلاعیه شفاف‌سازی درخصوص نوسان قیمت سهام توسط ناشر به‌صورت اختیاری است که در صورتی‌که ناشر اطلاعاتی ارائه ندهد و بعد مشخص شود که اطلاعاتی نهانی، زمینه‌ساز این نوسان بوده، با برخورد قانونی مواجه خواهد شد. اروجی در ادامه با اشاره به اینکه تغییرات چندانی در نوسان ۵۰درصدی رخ نداده، بلکه تنها برخی تبصره‌های مهم به این ماده اضافه شده، گفت: در این راستا می‌توان به اختیارات بورس‌ها اشاره کرد؛ بر این اساس طبق ماده ۱۲مکرر۲، در صورتی که قیمت پایانی سهم طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۵۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، فرابورس موظف است در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی نماد معاملاتی را متوقف کرده و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاع‌رسانی کند. نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.به گفته اروجی در این راستا، تغییرات قیمت و تعداد روزهای معاملاتی این ماده، توسط هیات مدیره فرابورس قابل بازنگری است. در صورتی که در زمان توقف، ناشر اطلاعات بااهمیتی منتشر کند، دامنه نوسان در زمان بازگشایی متناسب با طبقه اطلاعات مهم منتشر شده (گروه الف یا ب) خواهد بود.

ترین‌های بورس ترین‌های فرابورس اخبار مجامع
صنایع بورسی شرکت‌های بورسی بازار نفت
بازار طلا بازار فلزات بازار پتروشیمی‌ها
بورس کالا شاخص‌های بورس تحلیل بورس
کپی شد