شب چله ؛ زنده نگه داشتن رسم و رسومات کهن در کردستان

به گزارش خبرگزاری موج کردستان؛ شب چله، شب «یلدا» یکی از شب هایی است که در فرهنگ ایرانیان از جایگاه ویژه ای برخوردار است بلندترین شب سال که بیشتر خانواده ها در کنار هم شب را سپری می کنند شبی که در آمیخته با فرهنگ, آداب و سنن خاص خود می باشد دور همی های دور کرسی و خوردن میوه و خشکبارهایی که حاصل دسترنج کشاورزان این مرز و بوم است.

از دیر باز تاکنون با کاهش دما که بیشتر از اواسط فصل پاییز در کردستان شروع می شد در خانه های اهالی کرسی را برقرار می کردند و این کرسی ها تا پایان فصل سرما همچنان برقرار بود اما کرسی که در اصطلاح زبان کردی به آن «قورسی» گفته می شود در شب یلدا نقش دیگری را ایفا می کرد مرکز ثقلی برای تقویت ارتباطات انسانی و تقسیم محبت های اعضای خانواده ها که دور هم و در زیر کرسی جمع می شدند.

کرسی و شب یلدا و یا به اصطلاح شب چله در ذهن تک تک ما دارای نوستالوژی خاص خود می باشد شبی به یاد ماندنی با آداب و سنن خاص به خود که همه اعضای خانواده دور هم جمع می شدند و به دور از هیاهو و دغدغه های روزمره در کنار هم به گپ و گفت وگو می پرداختتند. و اکنون پس از سالها هنوز خاطرات و لحظه های شیرین و به یاد ماندنی این شب ها, در ذهن هر کدام از ما تداعی می شود و ما با این خاطرات زندگی را بسر می بریم.

البته این شب در هر منطقه ای به شیوه ای خاص برگزار می شد که می توان به کف زدن در خراسان جنوبی؛ قصه گویی در خانواده‌های زاهدانی‌‌؛ چله بزرگه، وسطی و کوچیکه در استان مرکزی؛ حلوا قلقلی در خراسان شمالی چله زری و عمو چله؛ مهمان خانه‌های اصفهانی‌ها اشاره کرد. و در کردستان نیز که دارای فرهنگ و غنای تاریخی است این شب به شیوه ای دیگه برگزار می شد از چند روز قبل برنامه ریزی هایی برای برگزاری چنین شبی تدارک دیده می شد و در این شب به یادماندنی همه اعضای خانواده در منزل بزرگ خانواده, پدربزرگ, مادربزرگ و یا دایی و عمو جمع می شدند و بیشتر برای غذای شب چله «دلمه» و یا پلو و غذاهای سنتی و بومی و محلی را تهیه می کردند و بر روی کرسی نیز «شه وچرا» که شامل محصولات باغی همچون سنجد, گردو, بادم وسیب های پاییزی و انار بود که بر روی کرسی می چیدند و جوانان و مردان اهل خانواده نیز در کنار صحبت های معمول به بازی های بومی و سنتی می پرداختند البته زنان نیز در برخی از بازی های بومی مردان خانه را همراهی مِی کردند و در این میان افرادی هم که دارای ذهن زیبا و روحیه ای ادبی بودن داستان ها وافسانه ها را برای حاضرین قرائت می کردند البته بیشتر این افراد از سواد خواندن و نوشتن بی بهره بودند اما بیشتر داستان های فولکلور منطقه و اشعار حافظ و سعدی را از بر بودند و در چنین شبی به صورت شفاهی قرائت می کردند. و بدین شیوه در کنار همدیگر شب را به سر می بردند.

حال با ورود تکنولوژی و ورود مدرنیته در زندگی ما, بسیاری از آداب سنن گذشته به دست فراموشی سپرده شده است و نسل جدید به دلیل مشکلات و دغدغه های روزمره زندگی اطلاع چندانی از آداب و سنن کردستان ندارند و متاسفانه در بسیاری از موارد شاهد آن هستیم که بسیاری از خانواده ها باوجودی که در این شب ها در کنار هم قرار می گیرند اما هرگز نمی توانند ارتباط لازم را با همدیگر برقرار کنند و بیشتر در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی سرگردانند و از لذت و مزایای چنین شب هایی بی بهره هستند.

بنابراین لازم و ضروری است که متولیان فرهنگی و خانواده ها در زنده نگه داشتن آداب و سنن بومی بیش از پیش گام بردارند و تنها به نصب چند المان مختص به شب یلدا بسنده نکنند و با توسعه فعالیت های فرهنگی سعی در زنده نگه داشتن چنین شب هایی داشته باشند. امید که امشب شبی به یاد ماندنی و مملو از نوستالوژی برای همگان باشد.