میزان مصرف مناسب روزانه سبزی چقدر است؟

دکتر «سیدجواد موسوی‌زاده» با اشاره به این‌که بهتر است در روز 4 تا 5 نوع مختلف سبزیجات استفاده شود، اظهار کرد: روزانه باید به میزان 3 تا 5 واحد سبزی در طول روز استفاده شود که برابر با یک عدد گوجه‌فرنگی یا خیار متوسط، یک لیوان سبزی خام برگی مانند کاهو و نصف لیوان سبزی پخته است.

وی با اشاره به خواص سبزی‌ها افزود: از 6 گروه بزرگ خوراکی‌ها یعنی پروتئین، چربی، مواد قندی، ویتامین، مواد معدنی و آب، سبزی‌ها سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی ارزشمند هستند. هرچند نیاز انسان به ویتامین‌ها در حد چند میلی‌گرم است، اما همین چند میلی‌گرم دارای اهمیتی برابر و گاهی به مراتب بیشتر از چند کیلوگرم موادی چون چربی‌ها، قندها و حتی پروتئین است.

موسوی‌زاده خاطرنشان کرد: سبزی‌ها هم‌چنین غنی از مواد آنتی‌اکسیدان هستند. این مواد با جذب رادیکال‌های آزاد و زیان‌آور، نقش موثری در جلوگیری از برخی سرطان‌ها دارند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان یادآور شد: سبزی‌ها غنی از الیاف یا فیبرهای خوراکی هستند. این مواد ارزش غذایی ندارند اما بر کارکرد سیستم گوارشی تأثیر مثبت می‌گذارد و فرآیند هضم و جذب را تسهیل می‌کند.

وی در ادامه گفت: کشت سبزی در همه فصول سال امکان‌پذیر است، تنها انتخاب نوع سبزی در هر فصل باید براساس حساسیت و مقاومت به دما صورت گیرد. به‌عنوان نمونه کشت کلم محدود به فصل پاییز و زمستان و کشت خیار و خربزه محدود به فصل در بهار و تابستان است.

اهمیت انتخاب بذر مناسب

موسوی‌زاده با تأکید بر این‌که بذر یکی از مولفه‌های مهم در سبزی‌کاری است، تصریح کرد: نیروی کار، کود، آب، مکانیزاسیون و ... که از دیگر مولفه‌های کشت سبزی هستند، در نتیجه استفاده از بذر غیرمرغوب بی‌اثر می‌مانند، از این‌رو ارزش و اهمیت بذر به خوبی مشخص می‌شود.

وی ادامه داد: هر بذر چه به‌صورت خودمصرفی و یا اصلاح شده، باید تمیز و عاری از مواد خارجی، بیماری‌ها و علف‌های هرز و دارای قوه نامیه خوب و قابلیت جوانه زدن زیاد باشد.

موسوی‌زاده با بیان این‌که گلستان یکی از استان‌های مهم در پرورش سبزی و صیفی‌جات است، تصریح کرد: کشت سبزی در مناطق کوهستانی و جلگه‌ای استان رواج دارد و محصولات مهمی مانند سیب‌زمینی، پیاز، انواع کلم، گوجه‌فرنگی، خیار، بادمجان، فلفل، باقلا، ترب و تربچه و سبزی‌های برگی مانند کاهو، تره ایرانی، تره فرنگی، اسفناج، جعفری، شوید، ریحان، شاهی، شنبلیله، پیازچه، کرفس و گشنیز مورد کشت و کار قرار می‌گیرد.

وی یادآور شد: در استان گلستان انواع سبزی‌های خودرو مانند انارجه، سیر کوهی، پونه معطر و زولنگ خاردار به‌صورت سنتی برداشت و مصرف می‌شود، اما در سایر سبزی‌های خوراکی در حال گذر از کشت‌های سنتی به سمت کشت‌های مکانیزه هستیم و پیشرفت‌های چشمگیری ایجاد شده است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان خاطرنشان کرد: استفاده از بذور اصلاح شده، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای و کشت به‌صورت نشاکاری از رویکردهای جدید بخش سبزی‌کاری است که سبزی‌کاران نشاکار از بازار نوبرانه اول فصل سود می‌برند و نشاها در مزرعه به‌صورت یک دست و سن فیزیولوژیک یکسان تولید می‌شوند. هم‌چنین کشت‌های گلخانه‌ای به‌علت افزایش عملکرد، استفاده بهینه از آب و نیز تولید محصول خارج از فصل حائز اهمیت هستند.

وی در خصوص کیفیت سبزی‌های تولیدی در استان، اظهار کرد: خوشبختانه امروزه با به‌کارگیری مهندسین ناظر کشاورزی، کیفیت و کمیت محصولات افزایش یافته است اما وجود ضایعات زیاد محصولات این بخش، عدم فرآوری‌های مناسب پس از برداشت هم‌چنین مسأله افزایش مقدار نیترات در شماری از سبزی‌ها به خصوص سبزی‌های برگی از موارد مهمی است که باید برای برطرف کردن آن توجه بیشتری داشت.

سبزی کاری در خانه

موسوی‌زاده در خصوص سبزی‌کاری در خانه نیز گفت: قدم نخست برای کسانی که در خانه اقدام به کشت سبزی می‌کنند، انتخاب بذر مناسب و استاندارد و قدم دوم تهیه بستر دارای تهویه خوب، مقدار املاح محلول کم و عاری از حشرات و علف‌های هرز است.

وی ادامه داد: خاک لوم شنی که دارای مقدار زیادی هوموس باشد، ویژگی‌های لازم را برای کشت سبزی داراست. برای تأمین هوموس می‌توان از کمپوست گیاهی و یا ورمی‌کمپوست استفاده کرد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان خاطرنشان کرد: سبزی‌هایی مانند ریحان، تره، جعفری، شاهی، شنبلیله، تربچه، کاهو، پیازچه، سیر، نعناع، اسفناج و کلم را می توان در خانه کشت کرد.