حذف چهار صفر، ویترین سازی است
*احمد حاتمی یزد/کارشناس پولی بانکی
حذف چهار صفر از پول ملی پرونده جدیدی نیست و دست کم در دولتهای آقای احمدینژاد - زمانی که شمسالدین حسینی وزیر اقتصاد این دولت بود - و دولت آقای روحانی - زمان تصدیگری آقای سیف بر بانک مرکزی - مطرح شده بود و از این زاویه میتوان گفت متأسفانه حذف صفرها از پول ملی به نوعی سرگرمی جدید تبدیل شده است.
واقعیت آن است که استدلال محکم و منطقی پشت حذف صفرها از واحد پولی ملی کشور و تبدیل ریال به تومان دیده نمیشود و به عنوان یک کارشناس در حوزه پول میتوانم بگویم حذف صفرها هیچ تأثیری در بهبود وضعیت اشتغال، تولید یا کاهش نرخ تورم و نقدینگی نخواهد داشت. تنها خاصیتی که میتوان مترتب بود اثر آن در حساب و کتاب و سهولت محاسبات از سوی شرکتها و بانکهاست که طبیعتاً با اعداد کوچکتری سر و کار خواهند داشت. نکته دیگر اینکه حذف صفرها از پول ملی متکی به اقبال عمومی هم نیست و اگر به سابقه این موضوع نگاه کنیم متوجه میشویم هر بار که این سرگرمی گاه و بیگاه مدیران اقتصادی کشور عود کرده با استهزا و تمسخر افکار عمومی روبهرو شده و به جرأت میتوان گفت تحسین و تقدیری در میان افکار عمومی در پی نداشته است. شگفت آور است ما اکنون در بحبوحه بزرگترین جنگ اقتصادی قرار داریم و مصیبتهای بزرگی بر سر ما آوار شده است، ما حتی در تأمین مواد غذایی و دارو هم چالشهای جدی داریم و حال در چنین موقعیتی به جای اینکه اصلاح سیستم بانکی، نگارش و ابلاغ آیین نامههای قانون مبارزه با پولشویی در دستور کار قرار گیرد زمان طلایی بانک مرکزی و کارشناسان آن مصروف حذف چهار صفر از پول ملی میشود. از سویی اگرچه برخی از کشورها در برهههایی این پروژه را در دستور کار خود قرار دادهاند - همچنان که در ترکیه یا ونزوئلا شش صفر از پول ملی کم شد - اما در نهایت کاهش صفرهای پول ملی یک اقدام نمایشی و ویترینی است نه یک اقدام مؤثر، در حالی که امروز چالش اصلی اقتصاد کشور معطوف به اشتغال، نرخ سود و روابط با سیستم بانکی کشورهای مختلف دنیاست. به نظر میرسد با توجه به شرایط خاصی که اقتصاد کشور در آن قرار دارد زمان بانک مرکزی باید مصروف امور مهم تری شود. ما مسائل بزرگی در سیستم بانکی کشور داریم. به عنوان مثال افزایش سرمایه بانکها در این برهه فوریت بیشتری دارد تا کاستن از تعداد صفرهای پول ملی، سیستم حسابداری بانکهای ما متناسب با تحولات بانکداری در دنیا پیش نرفته است، از سویی اگرچه ما قانون مبارزه با پولشویی را تصویب کردهایم اما هنوز به اجرا درنیامده است و اساساً وجهه خوبی ندارد از مجموع کشورهای دنیا ما و کره شمالی هستیم که در لیست سیاه FATF قرار داریم. این موضوع آن قدر مهم است که در اولین جلسه ریاست آقای لاریجانی در مجمع تشخیص مصلحت بدون حضور آقای روحانی قانون مبارزه با پولشویی به تصویب رسید و اکنون بانک مرکزی باید سریعتر ساز و کارهای اجرای این قانون را فراهم کند.