نگاهی به بودجه ناجا در لایحه پیشنهادی دولت

به گزارش فانوس، اوایل دی‌ماه لایحه بودجه سال 98 با جمع منابع 1703 هزار میلیارد تومان و بودجه عمومی 478 هزار میلیارد تومانی منتشر شد. بند مربوط به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در جداول خلاصه بودجه سال 98 دستگاه‌های اصلی و زیرمجموعه این لایحه، حاکی از مجموع بودجه پیشنهادی حدوداً 15 هزار میلیارد تومان بوده که در این گزارش با نگاهی مقایسه‌ای به بررسی این بودجه پرداخته شده‌ است.

وزارت کشور بریتانیا، میزان منابع مالی در نظر گرفته شده برای پلیس در سال 2019 را حدوداً 14 میلیارد پوند، یعنی حدود 190 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته که نسبت به سال قبل 970 میلیون پوند افزایش یافته است. در بین این منابع، 816 میلیون پوند، مربوط به هزینه فعالیت‌های ضد تروریستی پلیس بوده و قرار است 24 میلیون پوند از این مقدار صرفاً به افزایش تعداد افسران مجهز به سلاح گرم اختصاص یابد. این بودجه تنها مربوط به کشورهای انگلستان و ولز می‌‌شود.

در بودجه سال 2019 ترکیه نیز که توسط دولت تدوین شده است، سهم پلیس این کشور 34 میلیارد دلار، یعنی حدود 34 هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده که در مقایسه با بودجه سایر ارگان‌ها، از اهمیت نقش پلیس در سالآتیی، خصوصاً با توجه به تهدید تروریسم در منطقه حکایت دارد. طی سال گذشته نرخ ارز به ویژه نرخ دلار در ترکیه همچون ایران دارای افزایش و نوسانات شدیدی بوده که بر اساس پیش‌بینی‌ها ممکن است در اوایل سال جاری میلادی، دلار در ترکیه از نرخ 6.5 لیره نیز فراتر برود.

میزان بودجه مورد نیاز پلیس در یک کشور تابع عوامل و متغیرهای متعددی است که تأثیرگذاری هر یک می‌تواند بر اساس بسترهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و قانونی خاص هر کشور متفاوت باشد. جدا از ساختار و کارکرد ویژه‌ای که نیروی انتظامی در ایران دارد، بررسی عوامل اولیه اثرگذار بر میزان نیاز حمایت از پلیس در کشور ما به وضوح نشان می‌دهد که این نیاز به خوبی مرتفع نشده است.

برای مثال کشورهای انگلستان و ولز با حدود 150 هزار کیلومتر مربع وسعت، تقریباً 60 میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده اند؛ ترکیه نیز دارای جمعیتی حدود 80 میلیون نفر و مساحتی تقریبی 783 هزار کیلومتر مربع است؛ این در حالی است که ایران یک میلیون و 648 هزار کیلومتر مربع وسعت و 81 میلیون نفر جمعیت دارد.

این اختلاف زمانی معنادارتر جلوه می‌کند که شاخص نسبت پلیس به جمعیت بین ایران و متوسط جهانی بررسی و مقایسه شود. در سال 1396 رئیس پلیس پیشگیری ناجا اعلام کرد که به طور متوسط در دنیا برای هر 10 هزار نفر 7 پلیس مشغول به کارند در حالی که در ایران 1.8 نفر پلیس وجود دارد و این نشان می دهد نسبت به میانگین جهانی وضعیت خوبی نداریم؛ لذا به‌روزرسانی ساختارهای انتظامی در برنامه 5 ساله ششم توسعه کشور وجود دارد که در صورت تامین اعتبار لازم، اجرایی می‌شود.

با توجه به تغییرات ارزش پول ملی، تأمین هزینه‌های جاری ناجا در سال آینده دشوارتر خواهد شد؛ اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا می‌توان انتظار بهبود و توسعه پلیس ایران را در سال 1398 داشت در حالی که بودجه این سازمان با کاهش تقریبی 40 میلیارد تومانی نسبت به بودجه مصوب سال جاری مواجه است؟ این در حالی است که کل بودجه پیشنهادی دولت برای ناجا کمتر از نصف بودجه مشابه کشور ترکیه است و در عین حال پلیس ایران موظف به توسعه، بهبود و به‌روزرسانی چشم‌گیری شده است که طبعاً نیازمند توجه و حمایت زیادی از سوی نهادهای مختلف، به ویژه دولت است.

نویسنده: فرید ناهید