جزئیات پرواز 14 فروند بوئینگ 707‌ در ایران‌

بانکداری ایرانی - ۱۰۱۰ فروند بوئینگ‌‌ ۷۰۷ ‌بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۹ میلادی توسط کمپانی بوئینگ ساخته و تحویل شد، همچنین ۱۴ فروند از این هواپیماها پیش از انقلاب اسلامی برای نیروی هوایی ارتش کشورمان خریداری شده بود.

به گزارش فارس‌، صبح امروز یک فروند بوئینگ ۷۰۷ باری متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه فتح کرج دچار سانحه شد و پس از برخورد دیواره به انتهای باند، وارد شهرک ویلایی پشت فرودگاه شد.

هواپیمای مذکور حامل محموله گوشت از بیشکک قرقیزستان بود‌؛ در این سانحه ۱۵ تن از ۱۶ سرنشین هواپیما جان باختند.

بر این اساس به بررسی‌ مشخصات فنی این هواپیماها و استفاده آن در ایران پرداختیم.

‌بوئینگ ۷۰۷ یک هواپیمای جت تجاری باریک‌پیکر و دوربرد با اندازهٔ متوسط است، بُرد این هو‌اپیما بین ۴۶۳۰ تا ۱۰۶۵۰ کیلومتر است.

این هواپیما دارای چهار موتور جت توربوفن JT3D-3B است و توسط شرکت بوئینگ طراحی و ساخته شده است.

بوئینگ ۷۰۷ ‌بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۹ میلادی ساخته شد و ‌۱۰۱۰ فروند ساخته و تحویل شده‌ است، این بوئینگ در دهه ۶۰ میلادی تسلط کامل بر حمل و نقل هوایی مسافری داشت‌. این هواپیمای مسافری در مدل‌های مختلف ظرفیت بین ۱۴۰ تا ۲۱۹ مسافر دارد‌‌.

این هواپیما بوئینگ را به عنوان یکی از بزرگترین سازندگان هواپیمای مسافربری در دنیا مطرح کرد و منجر به تولید مجموعهٔ جت‌های تجاری با اسم 7X7 شد، هواپیماهای بوئینگ ۷۲۰، بوئینگ ۷۲۷، بوئینگ ۷۳۷، بوئینگ ۷۴۷ و بوئینگ ۷۵۷ که بعدها ساخته شد عناصر طراحی مشترک زیادی در بدنه با بوئینگ ۷۰۷ دارند.

پیش از این از بوئینگ ۷۰۷ برای پروازهای داخلی، بین قاره‌ای و بین اقیانوسی و همچنین حمل بار و کاربردهای نظامی مورد استفاده قرار گرفته‌ است.

کمپانی بوئینگ ۱۰۱۰ فروند از این هواپیما که مدل ۷۲۰ هم جزو آن است را ‌تولید کرده‌ است. ضمن آنکه در کنار آن بالغ بر ۸۰۰ نسخه از گونهٔ نظامی هم در اختیار مشتریان قرار گرفته‌ است.

قدمت این هواپیما به ۵۰ سال پیش برمی‌گردد، در اغلب کشورهای دنیا این هواپیماها زمین‌گیر و از رده خارج شده‌اند؛ تا جولای ۲۰۱۳ تعداد ۱۰ فروند بوئینگ ۷۰۷ فعالیت می‌کردند.

شرکت‌های هواپیمایی‌ ایران‌ایر و ساها هم از این هواپیما برای خطوط هوایی خود استفاده کرده‌اند و در حال حاضر شرکت ایرانی ساها آخرین کاربر تجاری این هواپیما در دنیا است.

با گسترش ناوگان جنگنده‌های نیروی هوایی در زمان پهلوی، ‌تجهیز ناوگان‌ با هواپیماهای سوخت‌رسان در دستور کار قرار گرفت‌؛ در این راستا آن زمان هواپیماهای سوخت‌رسان Boeing 707-3J9C که خود مشتق شده از Boeing 707-320C بودند و به صورت دو منظوره بوده و قابلیت تبدیل به انواع باربر/مسافربر و یا هر دو منظور را داشتند، انتخاب شدند که مجهز به دو لوله شلنگی در دو طرف بال و یک بوم تلسکوپی در انتهای بدنه برای مأموریت‌های سوخت‌رسانی بودند.

بین سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ نیروی هوایی در مجموع ۱۴ فروند از این هواپیماها را تحویل گرفت و نخستین سوخت‌گیری در حین پرواز برای نیروی هوایی ارتش ایران به کمک یک فروند F-4E با این هواپیما (Boeing 707-3J9C) در تاریخ دهم فروردین ۱۳۵۳ در کشور آمریکا صورت گرفت.

‌محمدرضا پهلوی در ۲۶ دی ۱۳۵۷ با یک فروند بوئینگ ۷۰۷ از کشور فرار کرد، در اسفند همان سال، این هواپیما به کشور بازگشت‌.

پس از انقلاب اسلامی، این هواپیما به «۱۰۰۱» تغییر نام داد‌ و تعمیر و نگهداری آن بر عهده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت.

پیش از انقلاب اسلامی، ‌محمدرضا پهلوی دو فروند هواپیما برای‌ سفرهای درون و برون‌مرزی خود خریداری کرده بود که یکی از آنها بوئینگ ۷۰۷ با نام ‌«‌شاهین» و دیگری یک بوئینگ ۷۲۷ با نام «شهباز» بود؛ «شاهین» آن زمان ۸۰۰ میلیون تومان قیمت داشت.

محمدرضا پهلوی آن زمان از پول ملت‌ سفارش ساخت یک بوند بوئینگ ۷۰۷با رجیستر EP-HIM داد و این رجیستر به معنای اختصاص قطعی یک پرنده به یک شخص خاص یعنی شاه ایران بود.

‌شرکت بوئینگ این هواپیما را کاملا سفارشی و متفاوت ساخت و علاوه بر امکانات مدرن‌ ناوبری‌، طراحی فوق مدرن هم در آن اجرا شد.

این هواپیما بر خلاف همه هواپیماهای ایرانی به رنگ آبی تیره بسیار مرغوب و همچنین سیلور بسیار درخشان در زیر بدنه رنگ‌آمیزی شد که البته بعدها همه این رنگ‌آمیزی‌ها پاک شد.

پس از آنکه شاه با این بوئینگ ۷۰۷ از کشور فرار کرد،‌ اواخر سال ۱۳۵۷ هواپیما به ایران بازگردانده شد و چون جزو اموال ارتش محسوب می‌شد، تحویل ارتش شد، پس از انقلاب برای مدت هم تحویل ایران‌ایر شد، در سال ۱۹۹۹ میلادی‌ ایران‌ایر این هواپیما را از ناوگان خود بازنشسته کرد و هواپیما تحویل آشیانه نیروی هوایی ارتش شد و مجدد نام «۱۰۰۱» روی آن نقش بست که در برخی پروازها مورد استفاده قرار می‌گرفت.

از ناوگان اصلی ۱۴ فروندی هواپیماهای بوئینگ 707-3j9c در پیش از انقلاب متعلق به ایران، امروز فقط دو فروند توسط نیروی هوای ارتش جمهوری اسلامی ایران ‌عملیاتی است که یکی از آنها سوخت‌‌رسان است و دیگری هم همین هواپیمایی بود که امروز دچار سانحه شد.