چند طرح عمرانی سال آینده اعتبار می‌گیرند؟

از تعداد کل طرح‌هایی که سال آینده از دولت بودجه دریافت خواهند کرد،۱۸۶۱ طرح، طرح ملی و ۸۲۴ طرح، طرح‌های عمرانی استانی خواهند بود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد طولانی بودن دوره اجرای طرح‌های عمرانی یکی از مهمترین نقاط بحرانی اقتصاد ایران است چرا که افزایش عمر دوره اجرا از یک سو موجب از دست رفتن توجیه فنی و اقتصادی طرح‌ها شده و از سوی دیگر بالار فتن هزینه‌ها اثرگذاری آن را در اقتصاد تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

بررسی عملکرد بودجه در ادوار گوناگون نیز نشان می‌دهد هر گاه شرایط اقتصادی دشوار شده است، میزان تحقق بودجه عمرانی کاهش می‌یابد.

بر اساس این گزارش در سال جاری نیز مقرر بود ۲۸۹ طرح با اعتباری برابر با ۱۷.۰۵۳ میلیارد ریال به اتمام برسد، اما از مجموعه این ۲۸۹ طرح تنها نام ۱۸ طرح در لایحه پیشنهادی دولت دیده نمی‌شود و ۲۷۱ طرح دوباره در قانون بودجه سال ۱۳۹۸، اعتبار دریافت می‌کنند.

این نکته موید فرضیه طولانی شدن دوره اجرای طرح‌های عمرانی در ایران است. در عین حال بررسی محتوایی بودجه نشان از آن دارد که ۷۷۷ طرح با اعتباری برابر با ۱۹.۹۵۷ میلیارد ریال برای سال ۱۳۹۸ در لایحه دیده شده است که برای سال‌های آتی اعتبار صفر در مقابشان منظور شده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تاکید دارد این تعداد طرح با عناوین تعمیرات اساسی و تامین و خرید تجهیزات مستمر بوده و هر ساله در قوانین بودجه تکرار می‌شوند.

بودجه عمرانی از کجا تامین می‌شود؟

اعتبارات طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در قانون بودجه سال ۱۳۹۸ برابر با ۶۲۰ هزار میلیارد ریال است که هر چند درقیاس با قانون بودجه سال ۱۳۹۷ تغییری نداشته است، اما نسبت به پیش‌بینی عملکرد قانون بودجه سال ۱۳۹۷، رشدی برابر با ۷۷ درصد را نشان می‌دهد.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی تحلیلی در خصوص وضعیت بودجه عمرانی تاکید دارد که بخش قابل توجهی از منابعی که در سال آینده به طرح‌های عمرانی اختصاص خواهد یافت از محل تخصیص اسناد خزانه اسلامی تامین می‌شود. این اعتبار برابر با ۲۹۰ هزار میلیارد ریال است که در تبصره ۵ لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ پیش بینی شده است.

طی سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۸ نسبت عملکرد اعتبارات عمرانی به اعتبارات هزینه‌ای به‌رغم نوسانی بودن، در مجموع سیر نزولی داشته است به نحوی که به تدریج از ۴۵ درصد در سال ۱۳۷۶ به حدود ۱۲ درصد در سال ۱۳۹۸ خواهد رسید. این امر بدین معناست که به تدریج سهم عمده‌ای از منابع بودجه

عمومی دولت صرف امور هزینه‌ای شده و سهم اعتبارات عمرانی کاهش یافته است.

چقدر از پیش‌بینی‌های عمرانی محقق می‌شود؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد در ۲۳ سال گذشته ۶۷ درصد از پیش‌بینی‌های صورت گرفته در حوزه بودجه عمرانی محقق شده است. این بدان معنی است که بیش از ۳۰ درصد از اعتباراتی که قرار بود در بخش عمرانی هزینه شود، هیچ گاه محقق نشد و در نتیجه دوره اجرای پروژه‌ها طولانی‌تر از قبل می‌شود.

به عبارت دیگر هدف همواره ۳۳ درصد جلوتر از واقعیات موجود و ابزار‌های اقتصادی بوده است. در حالی درصد تحقق بودجه عمرانی در دوره ۲۳ سال گذشته ۶۷ درصد بود که متوسط درصد تحقق اعتبارات هزینه‌ای در همین دوره زمانی برابر با ۹۶.۶ درصد گزارش شده است.