پیشتازی گازی ایران

میدان گازی پارس جنوبی از جمله بزرگ‌ترین منابع گازی در دنیا محسوب می‌شود. این میدان در منطقه مرزی مشترک ایران و قطر در آب‌های خلیج فارس و در فاصله 100 کیلومتری ساحل جنوبی کشور ما قرار دارد. وجود گاز در این میدان در سال 69 پس از حفر نخستین چاه اکتشافی در آن بر اساس نتایج حاصل از لرزه‌نگاری تایید شد. وسعت این میدان ۹۷۰۰ کیلومتر مربع بوده که بخش متعلق به ایران ۳۷۰۰ کیلومتر است. دو کشور ایران و قطر از همان ابتدای برداشت از این میدان در رقابت با یکدیگر برای بهره‌برداری از منابع هیدروکربنی این میدان به سر می‌بردند اما درظاهرقطر در این زمینه بیش از ایران موفق بوده است. روز گذشته وزیر نفت کشورمان اعلام کرده که ایران در برداشت از منابع این میدان از قطر پیشی گرفته است.

اهمیت پارس جنوبی

در مورد میدان گازی پارس جنوبی گفته می‌شود که در صورت برداشت کامل گاز این میدان، انرژی ۱۰ سال کل ساکنان کره زمین تامین خواهد شد؛ موضوعی که بیانگر اهمیت این میدان گازی خواهد بود. پارس جنوبی میدانی با مساحت ۹۷۰۰ کیلومتر مربع است که ۳۷۰۰کیلومتر مربع آن در آب‌های سرزمینی ایران و ۶۰۰۰ کیلومتر مربع آن در آب‌های سرزمینی قطر واقع شده است. حجم گاز برداشت‌شدنی میدان به همراه میعانات گازی، معادل ۲۳۰ میلیارد بشکه نفت خام است. در دوران دولت‌های هشتم و نهم ، کشور ما ۱۰ فاز تولید گاز از پارس جنوبی را به بهره‌برداری رساند. در دولت دهم اما با وجود سرمایه‌گذاری‌های زیادی که در این میدان انجام شد، کشور ما نتوانست هیچ فاز جدیدی را به بهره‌برداری عملی برساند. در آن زمان مدیران شرکت نفت وضع تحریم‌ها علیه ایران را از دلایل عدم موفقیت در بهره‌برداری جدید از این میدان دانستند؛ چراکه با آغاز تحریم‌ها شرکت‌های سرمایه‌گذار کشور را ترک کردند.

پیشتازی قطر

از سال 80 برداشت گاز از میدان پارس جنوبی به صورت مشترک در هر دو کشور آغاز شد. این برداشت مشترک به مدت 6 سال به صورت همتراز انجام می‌شد تا اینکه پس از آن قطر به مدت هشت سال در برداشت گاز از ایران جلو افتاد و تولید گاز این کشور در آن مدت به ۶۰۰ میلیون مترمکعب رسید؛این در حالی بود که ظرفیت تولید ایران در آن بازه زمانی ۲۸۵ میلیون مترمکعب در روز بود. تعداد چاه در حال بهره‌برداری از میدان مشترک پارس جنوبی در مرداد۱۳۹۲ در ایران ۱۱۰ و در قطر ۴۰۱ حلقه بوده است. این میزان در اسفندسال ۹۶ در ایران به ۲۵۲ رسید و در قطر همان ۴۰۱ حلقه چاه ماند. تولید روزانه گاز غنی از این میدان در مرداد سال ۹۲ در ایران ۲۸۵ میلیون مترمکعب و در طرف قطری ۵۶۶ میلیون مترمکعب بود که این میزان تا اسفندسال ۹۶ در قطر ثابت ماند و در ایران به ۵۷۰ میلیون مترمکعب رسید. برداشت تجمعی گاز غنی از میدان پارس جنوبی در مرداد سال ۹۲ در ایران ۵۹۶ میلیارد مترمکعب و در قطر ۱۵۶۰ میلیارد مترمکعب بوده که این میزان در اسفند سال ۹۶ در ایران به ۱۲۳۲ و در قطر به ۲۲۸۰ میلیارد مترمکعب رسید. همچنین ظرفیت برداشت از لایه‌های نفتی پارس جنوبی که در مرداد سال ۹۲ در طرف ایران صفر بود در اسفند سال ۹۶ به ۲۵ هزار بشکه در روز رسید. این میزان در طرف قطری در مرداد سال ۹۲، ۳۰۰ هزار بشکه در روز بود که تا اسفند سال ۹۶ بر همین میزان باقی ماند.

ایران از قطر جلو افتاد

در حال حاضر طبق آخرین گفته وزیر نفت، میزان تولید گاز غنی ایران از این میدان مشترک از قطر در پارس جنوبی پیشی گرفته است. بیژن زنگنه در آیین رسمی بهره‌برداری از خط انتقال گاز کهنوج – جیرفت در این خصوص اعلام کرده است: «در دولت یازدهم و دوازدهم، معادل ۱۴ فاز استاندارد پارس جنوبی عملیاتی شده است و مقدار برداشت گاز از این میدان مشترک از رقم روزانه ۲۸۰ میلیون مترمکعب در پایان سال ۹۱ به رقم کنونی حدود ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده که این به معنای پیشی گرفتن از کشور قطر است». به گزارش ایسنا، براساس آخرین برآوردهای انجام شده، ذخیره درجای این بخش، حدود ۱۴.۲ تریلیون مترمکعب و همچنین دارای ذخیره‌ای بالغ بر ۱۹ میلیارد بشکه میعانات گازی است. با توجه به وسعت این میدان توسعه آن در فازهای مختلف مطابق با برنامه‌های پنج‌ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران و با هدف تامین تقاضای روبه رشد گاز طبیعی، اعم از مصارف داخلی در کشور و تزریق آن به میادین نفتی به‌منظور صیانت از مخازن و همچنین صادرات گاز در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته است.

آغاز ارسال اتان پارس جنوبی به پتروشیمی‌ها

در روزهای گذشته ارسال اتان تولیدی پالایشگاه پارس جنوبی به مجتمع‌های پتروشیمی آغاز شده است. بر اساس اعلام شرکت نفت و گاز پارس، با بهره‌برداری کامل از واحدهای تولید اتان فاز ۱۳ پارس جنوبی، روزانه ۲۷۵۰ تن اتان تولیدی پالایشگاه این طرح به مجتمع‌های پتروشیمی ارسال خواهد شد. در همین راستا مجری طرح توسعه فاز ۱۳ پارس جنوبی از آغاز ارسال اتان تولیدی پالایشگاه این فاز به مجتمع‌های پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس خبر داد. پیام معتمد در این باره گفت: خوشبختانه تولید و ارسال پیوسته اتان پالایشگاه فاز ۱۳ پارس جنوبی با توجه به بهره‌برداری از خط لوله انتقال اتان پالایشگاه‌های پارس۲، آغاز شده و یکی دیگر از محصولات ارزشمند این طرح با هدف بهره‌مندی در چرخه صنایع پایین دستی، به مجتمع‌های پتروشیمی منطقه پارس جنوبی منتقل می‌شود. واحد تولید اتان فاز ۱۳ پارس جنوبی در اواخر آذر امسال (۲۵ آذر) به بهره‌برداری رسید و پالایشگاه این فاز به خط لوله انتقال اتان پارس ۲ به مجتمع‌های پتروشیمی متصل خواهد شد. باتوجه به آماده نبودن این خط لوله تا پیش از این، اتان تولیدی این طرح با هدف حفظ ارزش محصول تولیدی و جلوگیری از هدر رفت آن، به شبکه سراسری انتقال گاز تزریق می‌شد.