معمای قیمت سوخت
اگر قرار بود نرخ فوب خلیج فارس تعیین کننده قیمت بنزین در ایران باشد، قیمت هر لیتر بنزین در ایران به حدود 5 هزار و 800 تومان میرسید
صنعت بیمه -«قیمت واقعی بنزین 6 برابر قیمت بنزین در ایران است»، «قاچاق سوخت در ایران بیداد میکند.»، «دولت سالانه بیش بیش از 200 هزار میلیارد تومان برای بنزین یارانه میدهد.»... و جملههای تکراری دیگر که هر چند وقت یک بار در صدر اخبار مینشینند و در دهان مسئولان و کارشناسان میچرخند.
لایحه افزایش قیمت بنزین به مجلس میرود، به شور گذاشته میشود و در نهایت معمولا آنقدر افزایش قیمت بنزین تورمزاست که رای نمیآورد.
اگر قیمت در فوب خلیج فارس را معیار قرار دهیم، قیمت هر لیتر بنزین طبق قیمت پایه ٤٧سنت، چیزی حدود 5 هزار و 800 تومان تمام میشود و این یعنی دولت حداقل 4 هزار و 800 تومان برای جبران قیمت هر لیتر بنزین هزینه میکند.
بیژن زنگنه وزیر نفت هم که به نظر از این وضعیت راضی به نظر نمیرسد، پیشتر گفته بود: گاز مایع را کیلویی ۱۵۰ تومان یعنی ۱۰دلار به ازای هر تن میفروشیم؛ در حالی که قیمت جهانی آن ۵۵۰ دلار به ازای هر تن است.
قاچاق جذاب سوخت
همین تفاوتهای فاحش در قیمت بنزین در داخل ایران با کشورهای همسایه، قاچاق سوخت را تبدیل به یکی از پررونقترین شغلها در مرزهای کشور کرده است. چرا که یارانههای دولتی باعث شده، قیمت بنزین در ایران همواره چند برابر کمتر از قیمت بنزین در فوب باشد. اختلافی که هدفمندسازی یارانهها هم با همه فشاری که بر جامعه آورد، حریف آن نشد.
آمارها در درباره حجم قاچاق سوخت در ایران متفاوت است اما واقعیت این است که افزایش قیمت دلار در کنار ثابت ماندن قیمت بنزین، انگیزههای قاچاق در مرزهای کشور را دوچندان کرد است. روزانه بین 20تا 35میلیون لیتر بنزین و 15تا 20میلیون لیتر گازوئیل از مرزهای ایران بهصورت غیرقانونی خارج میشود و گزارشهای میدانی نشان میدهد که بیکاری و خشکسالی در روستاها باعث شده که این رقم هر روز بیشتر از روز قبل باشد. واقعیت این است که درصد قابل توجهی از بنزین تولیدی کشور هدر میرود.
مهدی ابویی معاون پیشین پیشگیری ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفته است افزایش قیمت دلار و کاهش ارزش پول ملی باعث شده سود قاچاق فرآوردههای سوختی از ایران 300درصد بیشتر از سابق باشد.
همچنین محمدرضا پورابراهیمی رئیسکمیسیون اقتصادیمجلس در این خصوص گفته است: بر اساس برآوردها از حدود 90 میلیون لیتر مصرف روزانه بنزین کشور حدود 15 میلیون لیتر قاچاق می شود.
اگر بنزین در سال 89 آزاد میشد...
پس از اجرایی شدن گام اول قانون هدفمندکردن یارانه ها در آذرماه سال 89 قیمت هر لیتر بنزین از 100 تومان به 700 تومان رسید و فشار تورمی بزرگی به جامعه وارد شد. دولت وقت مجبور شد بخشی از بنزین را به صورت نیمه یارانه ای و با قیمت 400 تومان عرضه کند و برای اختصاص این سهمیه 60 لیتری در ماه، به تعداد همه مصرفکنندگان کارت سوخت صادر کند. در زمانی که قانون هدفمندکردن یارانه ها آغاز شد قیمت هر لیتر بنزین در فوب بدون احتساب مالیات و هزینه حمل یک دلار و معادل هزار تومان بود. اگر بنزین به طور کامل در همان سال آزاد میشد قیمت آن در آن سالها ابتدا به هزار تومان و سپس به3600 و حتی 4 هزار تومان میرسید.
اما اگر قرار بود همواره قیمت بنزین در داخل را نرخ آن در فوب خلیج فارس به دلار تعیین کند، آیا درآمدهای اقشار مختلف جامعه به ریال را یارای پاسخگویی به آن بود؟
منبع:پول نیوز