اموال تملیکی و چالش های بانک ها
یکی از دلایل اصلی تنگنای نقدینگی موجود در سیستم بانکی کشور، موضوع مطالبات غیرجاری و پیامدهای آن نظیر حجم قابل توجه وثایق تملیکی بانکها، وثایقی که تحت عنوان داراییهای منجمد و یا داراییهای سمی بانکها معروف شده می باشد.
به گزارش بنکر (Banker)، ارزش دفتری اموال تملیکی بانک ها بنابر برآوردهای گوناگون بین 30 الی 60 هزار میلیارد تومان است. از یک سو بانکها حاضر نیستند داراییهای تملیکی خود را با شناسایی زیان در صورتهای مالی به فروش رسانده و از سوی دیگر با قیمتهای مدنظر بانکها، خریدار چندانی برای این داراییها وجود ندارد.
همچنین دولت نیز منابع کافی برای خرید این اموال از بانکها و کاهش تنگنای نقدینگی را ندارد تا بتواند با خرید مطالبات غیرجاری بانکها و یا وثایق تملیکی آنها اقدام به ساماندهی نظام بانکی نماید.
بسیاری از اموالی که در نتیجه وصول مطالبات بانک، حاصل شده به صورت املاک و مستغلات است که معایب زیر را دارد:
* ریسک نقدشوندگی بالا: به دلیل بالا بودن حجم سرمایه لازم برای خرید املاک به عنوان یک دارایی سرمایه ای که عمدتا نسبت به سایر داراییها نقدشوندگی پایینتری دارد، در شرایطی که عطش نقدینگی در بازار بیشتر باشد، این مهم خود را بیشتر نشان داده و خریداران و سرمایه گذاران صرف ریسک نقدینگی بالاتری انتظار دارند.
*عدم جذابیت جریانات نقدی اجاره برای نهادهایی همچون بانکها: از آنجایی که بانکها این املاک را با هدف فروش تصاحب میکنند، اجاره دادن آن مسائل و مشکلاتی برای فروش به همراه میآورد. ضمن آنکه هزینه های نگهداری و حقوقی مترتب بر اجاره داری این املاک، هزینه ها و ریسکهای عملیاتی خاص خود را به همراه دارد.
* بازدهی نقدی پایین: بازدهی نقدی اجاره املاک مسکونی و اداری در سال های 1393 تا 1396 بسیار پایین بوده، حدوداً سالانه به طور متوسط حداکثر 10 درصد بوده، به گونه ای که در بسیاری موارد با توجه به مشکلات اجاره داری، سرمایه گذار از عرضه دارایی خود به بازار اجاره صرفنظر میکند.