وزنگیری جنین در ماه نهم، سریعتر است؟

ماه نهم بارداری، در زندگی مادر و جنین سرشار از اتفاقات مهم است. در این ماه، جنین باید به وزن ایده آل رسیده باشد که برای آن می توانید تعداد وعده غذایی خود را به ۵ تا ۶ وعده برسانید.

بیشترین اضافه‌وزن در هفته‌های آخر بارداری صورت می‌گیرد که نقش حیاتی در اضافه‌شدن وزن جنین دارد. البته این طور نیست که وزن بچه تابعی از وزن مادر باشد و حتما با اضافه کردن وزن مادر، وزن جنین بالا برود اما در هر حال این اضافه‌وزن در وزن‌گیری جنین نیز بی‌تاثیر نیست.

سرعت وزن‌گیری جنین در ماه نهم به حداکثر خود می‌رسد و در نهایت به طور معمول با وزن حدود ۳ تا ۴ کیلوگرم و قد ۵۰ تا ۵۸ سانتی‌متر آماده به دنیا آمدن می‌شود. دیگر پوست او به طور کامل نرم و صاف شده و موهای کرکی روی بدنش هم کمتر شده است، بدن او چربی را کاملا جذب کرده و حالا او حسابی تپل به نظر می‌رسد.در پایان این ماه رشد او نهایی شده، اما مغز و ریه‌هایش همچنان برای تکامل تلاش می‌کنند و این تلاش شاید حتی بعد از به‌ دنیا آمدن نوزاد هم ادامه یابد.طبیعی است که او هم از این وضعیت و جای تنگ خسته شده و برای بیرون آمدن از فضای درون رحم لحظه‌شماری می‌کند.شاید در این ماه دردهایی را در کشاله ران یا پشت ساق پا احساس کنید که آن دردها نشانه قرارگیری سر کودک به لگن یا حرکت او روی عضلات کف لگن باشد. البته گاهی سر کودک روی اعصاب لگن قرار می‌گیرد که چنین وضعیتی برای شما دردهایی را ایجاد می‌کند.

ممکن است خواب در طول شب برایتان خیلی سخت‌تر از ماه‌های گذشته شده باشد و حتی یک شب هم خواب راحت نداشته باشید، سعی کنید در این ماه بیشتر در طول روز بخوابید چون این راه تنها راه باقیمانده برای جبران بدخوابی‌های شبانه شما در ماه نهم بارداری است، ضمن این‌که در این ماه باید دقیقا به حرکات کودک توجه کنید چون با این‌که فضای اطراف او خیلی تنگ شده اما باید همچنان فعال باشد در غیر این صورت حتما پزشکتان را از این مساله آگاه کنید.علاوه‌بر این‌که در این ماه برای رشد نهایی جنین باید تغذیه متنوع و کاملی داشته باشید، اگر برای شیردهی هم برنامه‌ریزی کرده‌اید، باید بدانید توجه به تغذیه‌تان در این ماه شما را برای یک شیردهی موفق یاری می‌کند.علاوه‌بر این، هر چقدر که احساس ورم در بدنتان می‌کنید یا هر قدر که زیاد به دستشویی می‌روید تا مثانه خود را تخلیه کنید، باز هم به نوشیدن آب ادامه دهید. آب زیاد نوشیدن در پایان بارداری امری ضروری است. وجود آب فراوان در بدن شما به هنگام زایمان ، انرژی و آرامش‌تان را در تحمل درد افزایش می‌دهد و برعکس این امر زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما از آب محروم باشد. اگر به میزان کافی آب دریافت کرده باشید، شاید به سرم وریدی نیاز کمتری داشته باشید. از نوشیدنی‌هایی مانند آب، شیر، آبمیوه، تکه‌های یخ یا میوه‌های یخ‌زده، میوه‌های پرآب مانند هندوانه، انگور و هر چیزی که به میزان ۸ لیوان آب و مایعات وارد بدن شما می‌کند، استفاده کنید.

به‌طور حتم از قبل‌با مشورت با پزشک‌تان تصمیم گرفته‌اید که به صورت طبیعی زایمان خواهید داشت یا به صورت سزارین؛ در هر دو صورت باید از قبل اطلاعاتی را راجع به هر نوع زایمانی‌ را که انتخاب کرده‌اید، کسب کنید.اگر زایمان طبیعی را انتخاب کرده‌اید که بهترین راه برای مادر و جنین است، باید خود را برای آن آماده کنید و نشانه‌های زایمان طبیعی را بشناسید.یکی از نشانه‌های پایان حاملگی و رسیدن به زمان زایمان طبیعی، پاره شدن کیسه آب است، دیگری دیدن مقداری مخاط متراکم و ضخیم صورتی رنگ یا خونی در لباس زیر خود است که به این حالت نمایش خونی گفته می‌شود و علامت نزدیک بودن شروع زایمان است و به‌طور معمول درد زایمان یک یا دو روز بعد از مشاهده نمایش خونی شروع می‌شود.نشانه دیگر زایمان، انقباضات پشت‌سرهم است که فاصله آنها مرتب کمتر و کمتر می‌شود و زمانی که این انقباضات شروع شو‌د و بیشتر از یک دقیقه طول کشید و هر پنج دقیقه یکبار تکرار شد احتمالا وقت آن است که آماده رفتن به بیمارستان شوید، اما بهتر است قبل از آن با پزشک‌تان تماس بگیرید و شرایط خود را به‌طور کامل برای او توضیح دهید.در مرحله اول زایمان طبیعی دهانه رحم باز و به سمت بالا کشیده می‌شود. دردهای زایمان به دلیل جمع شدن عضلات رحم ایجاد می‌شود و تا باز شدن دهانه رحم به اندازه۱۰ سانتی‌متر ادامه می‌یابد. ۱۰ سانت اجازه خروج سر را از لگن می‌دهد. طی این مراحل مادران باردار باید به فکر آن روش‌های شل‌سازی و تنفس باشند که از دو ماه قبل برای آن تمرین کرده‌اند.

در زمان شروع دردها نباید خود را جمع کنید. مرحله بعد زورزدن برای خروج نوزاد است و این زمانی اتفاق می‌افتد که پزشکان سر نوزاد شما را ببینند. برای زور زدن باید سرتان را پایین آورده و چانه را به بدن بچسبانید و دهانتان را ببندید و سپس به آرامی زور بزنید. پس از تولد نوزاد زمان خروج جفت می‌رسد. در این مرحله آخرین انقباضات رحمی بعد از تولد کودک جفت را از رحم خارج می‌کند و یکباره آرامشی شیرین بر جان شما می‌افتد.اگر به هر دلیلی اعم از دلایل پزشکی مثل خطر زایمان طبیعی برای مادر یا جنین یا تنگ بودن دهانه رحم یا خیلی درشت بودن جنین یا حتی فقط به دلیل ترس از زایمان طبیعی خود یا پزشک‌تان سزارین را انتخاب کرده‌اید باید در مورد آن هم اطلاعاتی داشته باشید.تشخیص زمان زایمان در مورد کسانی که باید سزارین شوند با پزشک آنهاست و معمولا ۳۸ تا ۴۰ هفته بعد از شروع آخرین قاعدگی محاسبه می‌شود، اما این زمان بستگی به وضعیت مادر و جنین دارد.

در عمل سزارین کار از بریدن پوست و عضلات جدار شکم شروع می‌شود و از آنجا دیوار رحم باز می‌شود، جراح برشی هم به دیواره رحم می‌زند و کودک را از این مسیر خارج می‌کند، بعد از آن هم جفت از بدن خارج می‌شود و جدار رحم با نخ‌های قابل جذب بخیه می‌شود و بعد عضلات جدار شکم و پوست با استفاده از همین نوع نخ بسته می‌شو‌د.در عمل سزارین ممکن است شما کاملا بیهوش باشید یا امکان دارد در حین عمل از روش بی‌حسی نخاعی یا اپیدورال استفاده شود و شما به‌طور کامل هوشیار بوده و شاهد به دنیا آمدن کودکتان باشید.در کل، سزارین عملی است که حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد چون پس از برش رحم ۵ تا ۱۰ دقیقه صرف خارج کردن کودک و جفت و ۱۰ تا ۲۰ دقیقه هم صرف بخیه زدن رحم و پوست شکم می‌شود.بد نیست به این نکته توجه کنید که چه زایمان طبیعی داشته باشید چه سزارین، البته به شرطی که در طول عمل هوشیار باشید و لحظه تولد فرزندتان را احساس کنید، ممکن است آن‌قدر در زایمان احساساتی شوید که نتوانید خود را کنترل کنید و مثل دختربچه‌ها به شدت گریه کنید، اگر این‌طور بود هرگز جلوی اشک‌های خود را نگیرید و لازم نیست فکر کنید حالا که مادر شده‌اید باید خوددار باشید و مانند یک زن بالغ عمل کنید، بلکه بهتر است به اشک‌های خود اجازه دهید تا آنجا که می‌خواهند سرازیر شوند، شما ۹ ماه فشار سنگینی را تحمل کرده‌اید و زایمان و استرس ناشی از آن هم فشار بیشتری را وارد کرده است، بنابراین خود را از شر این احساسات خلاص کرده و تا می‌توانید گریه کنید، چون اگر این احساسات باقی بما‌ند ممکن است خود را به صورت افسردگی بعد از زایمان نشان دهد.

افسردگی یک حالت روحی است که بعضی از خانم‌های باردار ممکن است قبل یا بعد از زایمان به آن دچار شوند،اما به معنای این نیست که به‌طور حتم همه خانم‌ها به این نوع افسردگی مبتلا می‌شوند، البته ممکن است یکسری تغییرات روحی را تجربه کنید، اما این به معنای این‌که شما افسرده هستید نیست؛ در صورتی که احساس کردید حال و حوصله برای انجام دادن هیچ کاری را ندارید، باید برای درمان این مشکل خیلی زود اقدام کنید، زیرا برای نگهداری از نوزادتان این بی‌حوصلگی ممکن است دردسر‌ساز شود.تغییرات خلق و خو به‌ویژه در هفته آخر بارداری تا حدی طبیعی است. بیشتر خانم‌ها در این زمان بی‌صبرانه منتظر تمام شدن بارداری و انجام زایمان هستند، فکر و خیال در رابطه با بچه و اضطراب در مورد زایمان و حتی دیدن خواب‌های پریشان در مورد زایمان و نوزاد طبیعی است و نباید برای شما نگرانی خاصی را ایجاد کند.افسردگی قبل و بعد از زایمان دو موضوع کاملا جداست؛ در دوره خلقی پس از زایمان ممکن است این احساسات را داشته باشید: عصبانیت نسبت به خود یا نوزاد، بی‌خوابی و سردرد، احساس شکست، تنهایی، گیجی و فراموشی که بیشتر اینها به دلیل حمایت نشدن عاطفی مادر از سوی پدر نوزاد به وجود می‌آید و ممکن است حتی این حالات روحی تا یک‌سال بعد از زایمان هم بروز نکند، اما به طور ناگهانی خود را نشان دهد، البته افسردگی در مادران پس از زایمان بیشتر زمانی خطرناک است که مادر نسبت به کودک خود احساس خشم و دشمنی داشته باشد که در این صورت به طور اورژانسی باید مداوا شود.

برای وزن گیری جنین در هفته های آخر بارداری چه کنیم؟
یک مادر باردار برای وزن گیری مناسب خود و جنین باید نکات زیر را رعایت نماید:
- تعداد وعده غذایی باید ۵ تا ۶ وعده باشد.
- روش پخت و پز باید تغییر کند و به جای سرخ کردن از کباب کردن ، پختن و یا بخارپز کردن استفاده شود.
- از مصرف میان وعده های پرکالری مانند کیک، شیرینی، شکلات، شیرینی و چیپس اجتناب کنید.
- مصرف میوه ها و سبزیجات رنگارنگ مانند انبه ، موز ، آناناس و سیب به عنوان میان وعده ای توصیه می شود.
- مصرف تخم مرغ ۲ تا ۳ وعده در هفته برای رشد مغز جنین بسیار مفید است و نباید به شکل خام و عسلی استفاده شود .
- مصرف 2 تا 3 وعده در هفته ماهی و هر بار حداکثر به اندازه یک کف دست توصیه می شود . ماهی قزل آلا مناسب می باشد و لی ماهی های جیوه بالا ممنوع است.
- مصرف لوبیا چیتی ، قرمز ، سفید که سرشار از فیبر ، پروتئین ، آهن ، فولات، کلسیم و روی می باشد توصیه می شود.
- مصرف سیب زمینی شیرین که سرشار از ویتامین A- ویتامین C، فولات و فیبر است ، توصیه می شود.
- مصرف ذرت و دیگر غلات سبوس دار ( بلغور جو دوسر) که دارای فیبر ، ویتامین E، سلنیوم است ، توصیه می شود.
- مصرف گردو که دارای پروتئین ، فیبر، امگا3 است به صورت روزانه توصیه می شود.
- مصرف گوشت بدون چربی که دارای پروتئین با کیفیت بالا و کولین که گوشت گاو، گوسفند، بوقلمون، مرغ شامل آن می باشد توصیه می شود .( مصرف هات داگ در بارداری به علت خطر آلودگی ممنوع می باشد )
- مصرف سبزیجات سبز تیره ، برگ دار که شامل اسفناج ، کلم پیچ ، برگ چغندر که سرشار از ویتامین A، C است ، توصیه می شود .
- مصرف لبنیات شامل شیر ، خامه ، پنیر ، ماست و بستنی که سرشار از کلسیم و ویتامین D و A است ، چهار وعده در روز توصیه می شود.
- مصرف آجیل به صورت یک میان وعده بزرگ که سرشار از چربی و مواد مغذی و فیبر است ، توصیه می شود.
- مصرف روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن بادام زمینی توصیه می شود.
- نوشیدن آب فراوان( 8 لیوان روزانه) و اجتناب از خوردن نوشابه های گازدار توصیه می شود.
- مصرف کربوهیدراتها شامل سیب زمینی با پوست که سرشار از کربوهیدرات و پروتئین است ، توصیه می شود.
- کنترل میزان نمک غذا سفارش می شود.
- از مصرف ادویه و فلفل و سس به میزان زیاد خودداری کنید.

منیزیم عروق جفت را گشادتر می کند
یک دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه گفت: منیزیم عروق جفت را گشاد‌تر و خون‌رسانی به جنین را بیشتر می‌کند. مصرف آن چه در آجیل‌ها و سبزی‌ها وجود دارد در دوران بارداری موجب افزایش رشد جنین می‌شود.
میترا زراتی اظهار داشت: بسیاری از زنانی که باردار می‌شوند دوست دارند که جنین‌شان وزن‌گیری خوبی داشته باشد.
وی گفت: متأسفانه برخی مادران با توجه به اینکه زیاد می‌خورند ولی جنین‌شان وزن‌گیری خوبی ندارد که این نشان می‌دهد تغذیه مادر باردار در روزهای اول بارداری کمبود ویتامین داشته است.
این دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه اضافه کرد: اگر رژیم غذایی مادر باردار سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد موجب افزایش خون‌رسانی به جفت و سپس به جنین می‌شود و جنین وزن‌گیری خوبی خواهد داشت همچنین اگر خون‌رسانی به جفت و جنین به خوبی انجام نگیرد جنین به خوبی رشد نخواهد کرد.
زراتی ادامه داد: منیزیم یکی از مهمترین مواد مغذی است که مادر باردار در دوران بارداری به آن نیازمند است و ثابت شده است که منیزیم، عروق جفت را گشاد‌تر کرده و به همین دلیل خون‌رسانی به جنین افزایش پیدا می‌کند.
وی بیان داشت: منابع منیزیم شامل سبزی خوردن، کاهو و انواع آجیل است که زنان باید در رژیم غذایی دوران بارداری خود آن را بگنجانند.
این دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه عنوان کرد: مصرف ویتامین C نیز در دوران بارداری به افزایش وزن جنین کمک می‌کند و میوه‌ها و سبزی‌ها سرشار از ویتامین C است.

راهنمای پزشکی
اگر کودک وزن کافی نداشته باشد، پزشک شما را راهنمایی می کند. ممکن است به شما گفته شود که مکمل های اضافی مصرف کنید یا برای افزایش وزن جنین، رژیم غذایی خود را تغییر دهید.