با VR به گذشته پاسارگاد سفر کنید/ 30 چشمه سرویس بهداشتی برای محوطه پاسارگاد

محوطه میراث جهانی پاسارگاد در نوروز با ارائه خدمات عینک واقعیت مجازی، امکان سفر به ایران باستان را فراهم کرده است. البته کارگاه‌های دائمی مرمت نیز برای آشنایی گردشگران با چگونگی روند فعالیت باستان‌شناسان در این محوطه دایر شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی برجای ‌مانده از دوران هخامنشی است که آرامگاه کوروش، باغ پادشاهی پاسارگاد (مجموعه باغ ایرانی)، کاخ دروازه، سنگ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطه مقدس و تنگه بلاغی را در خود جای داده است.

این مجموعه، پنجمین مجموعه ثبت‌شده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که در نشست یونسکو که در تیرماه سال ۱۳۸۳ در چین برگزار شد به دلیل دارا بودن شاخص‌های فراوان با صد در صد آرا در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.

از آنجایی که بنای پاسارگاد مرسوم به کوروش است و از آن به عنوان مقبره کوروش هخامنشی یاد می‌شود، همواره مورد توجه گردشگران بوده و هست. این امر در نوروز بیش از گذشته نمود پیدا می‌کند چنانکه این مجموعه در نوروز میزبان بیش از ۷ هزار گردشگر می‌شود.

در این راستا فعالیت‌هایی برای ایجاد امکانات و خدمات رفاهی و گردشگری در مجموعه پاسارگاد ایجاد شده؛ یکی از این امکانات اینگونه است که بازدیدکنندگان نوروزی مجموعه پاسارگاد می‌توانند با استفاده از امکاناتی که توسط عینک واقعیت مجازی ایجاد شده در قالب تور مجازی از این امکانات استفاده کنند و به گذشته پاسارگاد سفر کنند.

افشین ابراهیمی (مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد) دراین خصوص گفت: تور مجازی قابلیتی مابین عکس و فیلم را به استفاده کنندگان می‌دهد. وسعت دید در پانورامای۳۶۰ وسیعتر از عکس است، خروجی این تکنیک همچون فیلم است ولی با این تفاوت که کنترل دوربین در دست مخاطب است و او می‌تواند تصور کند که در فضایی ایستاده است و به هر طرف که بخواهد می‌تواند رو کند، در آن زوم کند و سوژه را با جزئیات بیشتری مشاهده کند. این کار توسط شرکت بخش خصوصی انجام شده و با امکانات VR امکان پذیر خواهد بود. کارهای زیربنایی آن در محوطه انجام شده بازدیدکنندگان می‌توانند به صورت مجازی تور سه بعدی پاسارگاد را شاهد باشند. این تور مجازی از یک هفته مانده به تعطیلات نوروز کار خود را آغاز کرد.

او در ادامه به سنگفرش شدن مسیر ورودی پاسارگاد اشاره کرد و گفت: نیمی از مسیر گیت ورودی تا نزدیکی‌های آرامگاه کوروش که مسیر اصلی ورودی مجموعه جهانی است، سنگ فرش شده است. با توجه به آن که در ایام نوروز با ازدحام جمعیت در این محوطه روبه‌رو هستیم، ادامه کار سنگ فرش کردن مسیرها متوقف خواهد شد و بعد از نوروز ادامه خواهد یافت.

به گفته مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد، مجتمع خدمات گردشگری این محوطه به پایان رسیده که شامل نمازخانه، فروشگاه صنایع دستی و کافی شاپ می‌شود. در عین حال بیش از ۳۰ چشمه سرویس بهداشتی برای محوطه پاسارگاد در نظر گرفته شده که تمام آنها برای نوروز به بهره‌برداری می‌رسد.

ساماندهی مبلمان، ساماندهی بصری مجموعه و پاکسازی آن از دیگر فعالیت‌هایی است که ابراهیمی به آن اشاره کرد و ادامه داد: در عین حال چند کارگاه ساماندهی و مرمت سنگ در این مجموعه دائر خواهد شد که به صورت دائمی است تا مردم در جریان کارهای مرمتی قرار بگیرند و ببینند که تا چه اندازه کار مرمت بقایای سنگی دشوار است، ضمن آنکه با کار پایگاه میراث جهانی پاسارگاد نیز آشنا می‌شوند. این کارگاه‌ها در بخش‌هایی از محوطه جهانی که در مسیر بازدید گردشگران قرار دارد دایر می‌شود؛ این کارگاه‌ها در کاخ اختصاصی، آبراهه‌ها و در کاروانسرای مظفری که هر سه در مسیر عبور و بازدید گردشگران نوروزی هستند دایر می‌شود.

او درخصوص وضعیت و شرایط مرمت میراث جهانی پاسارگاد گفت: این مجموعه در شرایط خوبی قرار دارد و به جز چند کارگاه دائمی که در نوروز دایر شده‌اند، کار مرمتی دیگری در این مجموعه انجام نمی‌شود.

برنامه‌ای برای مسقف‌کردن کاخ‌ها نداریم

از آنجایی که بناهای محوطه میراث جهانی پاسارگاد، سال‌ها در معرض باد و باران و سرمای مرودشت فارس قرار داشتند طی سال‌های گذشته شاهد فرسایش و بوجود آمدن ترک‌هایی در میان سنگ‌های این مجموعه بودیم. با نفوذ باران به داخل این ترک‌ها و یخزدگی آن در طول فصول سرد، احتمال متلاشی شدن افزایش می‌یابد. از این رو یکی از اقداماتی که طی این سال‌ها در مجموعه پاسارگاد انجام شده، مسقف کردن برخی از کا‌خ‌ها و بناهاست.

حمید فدایی (مدیر سابق مجموعه جهانی پاسارگاد) چندی پیش از برنامه‌های این پایگاه جهانی برای مسقف کردن تمامی مجموعه کاخ‌ها خبر داده بود اما ابراهیمی که از آذرماه سال ۹۷ به عنوان مدیرپایگاه میراث جهانی پاسارگاد فعالیت خودرا آغاز کرده، درخصوص چگونگی ادامه طرح مسقف کردن کاخ‌های پاسارگاد گفت: فعلاً برنامه و طرح خاصی برای این موضوع نداریم. البته، در گوشه‌هایی از کاخ‌ها که در معرض فرسایش طبیعی قرار دارند سایه بانهایی در نظر گرفته شده که درصدد تقویت آنها بر خواهیم آمد. نباید فراموش کرد که عمل فرسایش طبیعی در چنین مجموعه‌هایی وجود دارد. بخش‌هایی از مجموعه‌هایی مانند بار عام که بیشتر در معرض فرسایش طبیعی قرار دارند را مسقف کرده‌ایم.

کاخ بار عام یا کاخ پذیرایی کوروش با وسعت دو هزار و ۴۷۲ متر مربع شامل یک تالار گسترده مرکزی با هشت ستون در وسعت آن ۷۰۵ متر مربع است. این کاخ مکانی است که در آن پادشاه از میهمانان و مقامات ملل مختلف که زیر چتر امپراتوری هخامنشی قرار داشتند پذیرایی و در مورد مسائل مختلف با یکدیگر بحث و گفتگو می‌کردند.

مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد با تاکید براینکه تمام کاخ‌های مجموعه پاسارگاد به یک نسبت در معرض فرسایش طبیعی قرار دارند گفت: بخش‌های حساس که بیشتر در معرض فرسایش قرار داشتند محافظت شده‌اند.

او با اشاره به وضعیت محوطه باغ مجموعه پاسارگاد گفت: اوایل سال۹۷ آبراه‌های این باغ پاکسازی و با کاهگل اندود شد تا آب در آن باقی نماند و در عین حال از فرسایش بیشتر جلوگیری شود. البته این امکان وجود دارد که ادامه این روند را در سال ۹۸ شاهد باشیم.

این باستان‌شناس با تاکید براینکه تاکنون چند طرح کاوش به مجموعه پاسارگاد اعلام شده است، درخصوص احتمال انجام کاوش‌های جدید در سال ۹۸ گفت: این طرح‌ها باید مورد بررسی قرار گیرند و مجوز فعالیت آنها داده شود. این امکان وجود دارد که در سال ۹۸ شاهد انجام کارهای کاوش در مجموعه میراث جهانی پاسارگاد باشیم.

آسیب‌های احتمالی

با توجه به آنکه پاسارگاد در نوروز میزبان بیش از ۷ هزار گردشگر است، ابراهیمی در خصوص آسیب‌هایی که ممکن است از بازدید این تعداد گردشگر به مجموعه میراث جهانی وارد شود، گفت: از آنجایی که مسیر بازدید گردشگران از پاسارگاد مشخص شده و این مسیر چند متر از کاخ‌ها و مجموعه اصلی فاصله دارد و امکان دست زدن به دیواره بناها برای بازدیدکنندگان وجود ندارد، نگرانی بابت ایجاد آسیب‌های احتمالی از سوی بازدیدکنندگان وجود ندارد. در عین حال گردشگران نمی‌توانند هر کجا که دلشان می‌خواهد بروند.