برای برخی پسردار شدن در حد یک آرزوی شخصی است، اما برخی هم هستند که به خاطر این مساله تحت فشار خانواده ها قرار می گیرند. این مقاله، درباره آنها است. برای پسردار شدن می توان از روش های مختلفی استفاده کرد که رژیم غذایی، توجه به روزهای تخمک گذاری، از جمله آنهاست، اما مهم ترین و تاثیرگذارترین روش، آی وی اف است.

شوهر و خانواده شوهرش گفته‌اند این نوه‌شان باید حتما پسر باشد تا بتواند وارث نام و مال آنها باشد. با استرس زیاد در مطبی نشسته تا با نظر دکتر متخصص و روشی آزمایشگاهی جنسیت فرزندش را تعیین کند. پزشک به او گفته این عمل آزمایشگاهی با داروهایش چند میلیون تومان برایش تمام می‌شود، اما او می‌گوید حاضراست چند برابر این مبلغ را بدهد، اما رضایت خانواده شوهر را جلب کند.
دختر یا پسر؟ مساله این نیست، وسوسه این است. زن بودن یا مرد بودن از ابتدای تاریخ بشریت مساله مهمی بوده است، اما اهمیت این مساله به موازات رشد فکری بشر کمتر شده است، زیرا فارغ از جنسیت افراد توانایی‌های آنها ملاک سنجش آنهاست. در باور دینی و مذهبی همه ادیان هر کودکی که پا به این دنیا می‌گذارد بر اساس مقدرات الهی، در نطفه همه ویژگی‌های او اعم از ظاهر، جنس و حتی خلق و خوی شکل می‌گیرد و کودک بر این اساس وارد این دنیا می‌شود، اما برخی انسان‌ها بر آنند تا آن را به شکلی که باب میلشان است تغییر دهند! شبیه‌سازی انسان، فرستادن او به کرات دیگر و... بخشی از تلاش‌هایی است که ما آدم‌ها انجام می‌دهیم تا تقدیرمان را آن‌طور که باب میل خودمان است رقم بزنیم!

پسر وارث تاج و تخت است
استرس در نگاهش موج می‌زند. دائما به منشی مطب غر می‌زند و می‌گوید کارش خیلی بیشتر از آن چیزی که منشی گفته بود سخت و زمان‌بر شده است. پروانه، زن جوانی که برای پسردار شدن به پزشک مراجعه کرده تا در آزمایشگاه باردار شود درباره این اقدام می‌گوید: اگر خانواده شوهرم این همه اسم و رسم برایشان مهم نبود من هرگز چنین کاری نمی‌کردم. او ادامه می‌دهد: چون دو فرزند اولم دختر بوده‌اند آنها گفته‌اند این یکی باید حتما پسر باشد. زن جوان نگاه عمیقی به پرونده‌هایی که در دستش دارد می‌کند و می‌گوید: بیشتر از پنج ماه است هر هفته چند بار به مطب پزشک و درمانگاه مراجعه می‌کنم تا با نظر دکتر بتوانم باردار شوم؛ با تزریق مایع لقاح در رحم و در آزمایشگاه. پروانه می‌گوید: مراحل قبل و بعد این کار بسیار سخت است و تا زمان تشکیل نطفه و قطع داروها مسیر طولانی و سختی را گذراندیم. از هزینه‌های این کار می‌گوید و اینکه خانواده شوهرش متمول هستند و چون از خاندانی اسم و رسم‌دار هستند که شوهر او تنها فرزند پسرشان است دوست دارند بعد از او هم پسری نام این خانواده را حفظ کند و اگر این فرزند پسر باشد مزایا و شرایط خوبی برای خانواده شان به وجود می‌آید. پروانه اینها را که می‌گوید برای لحظاتی کوتاه خوشحال می‌شود، اما باز هم غم در نگاهش خانه می‌کند و می‌گوید: با وجود این، خیلی نگرانم و همیشه استرس دارم. از وقتی این کار را کردم پشیمان شدم و همه‌اش نگران سلامتی بچه‌ام هستم و می‌ترسم این کار نتیجه‌بخش نباشد.

قوانین تعیین جنسیت در ایران
انتخاب جنسیت از حدود سال 2004 میلادی (10 سال قبل) در ایران آغاز شده و با هدف کمک به متعادل‌سازی خانواده دنبال می‌شود تا خانواده‌هایی که بنا به دلایلی تمایل به داشتن فرزندانی از هر دو جنس دختر و پسر دارند با این روش درمانی به خواسته خود برسند. با آنکه حدود 10 سال از این روش باروری غیرطبیعی در کشور می‌گذرد اما هنوز قانون یا آیین‌نامه مدونی در این باره وجود ندارد. برخی مراکز درمانی هم بنا بر آیین‌نامه‌های داخلی یا قوانین و مقررات خود، شرایطی را برای متقاضیان در نظر گرفته‌اند، اما بررسی عواقب اخلاقی، زیستی و اجتماعی این کار و بحث‌های قانونی و شرعی آن مخالفان و موافقانی در همه کشورها از جمله ایران دارد که دلایل خاص خود را برای این موضوع ارائه می‌کنند. برخی نگران این موضوع هستند که انتخاب جنسیت باعث برهم خوردن تعادل جنسیتی جمعیت کشور شود، برای رعایت این امر، انتخاب جنسیت فقط برای خانواده‌هایی انجام می‌شود که نخست دو فرزند یک جنس داشته باشند و از جنس مخالف فرزندی نداشته باشند. دوم آنکه احتمال و امکان تبعیض جنسیتی در خانواده وجود نداشته باشد بدین معنی که در این مراکز خانواده‌ها تحت مشاوره قرار می‌گیرند تا مشخص شود دلیل منطقی و قانع‌کننده‌ای برای انتخاب جنسیت فرزند دارند یا آینده و سرنوشت خانواده به این انتخاب وابسته است یا خیر. اگر ضرورتی وجود نداشته باشد به طور حتم متخصصان از انجام این کار خودداری خواهند کرد.

حکم شرعی تعیین
یک کارشناس مذهبی درباره حکم شرعی تغییر جنسیت در اسلام می‌گوید: در روش‌های تعیین جنسیت که در هر حال حاضر در دنیا و در کشور ما انجام می‌شود دو روش کاملا آزمایشگاهی است که البته قطعیت این دو روش از سایر روش‌ها خیلی بیشتر است و تقریبا می‌توان گفت روش‌های دیگر مانند رژیم غذایی و روز تخمک‌گذاری هیچ قطعیتی ندارند. از نظر شرعی و مذهبی تقریبا همه مراجع تقلید و آیات عظام معتقدند تعیین جنسیت چه با روش ساده و چه آزمایشگاهی جایز است و مشکلی ندارد. حجت‌الاسلام محسن محبوب ادامه می‌دهد: مشکلی که در این میان وجود دارد این است که زن یا مردی به واسطه مشکلاتی نظیر عقیم شدن یا یائسگی بخواهند از اسپرم یا تخمک فرد دیگری استفاده کند که این روش در کشور ما انجام نمی‌شود، اما در کشورهای دیگر عملی جایز است و حتی بانک‌های اسپرم یا تخمک وجود دارد که افراد می‌توانند با مراجعه به آن صاحب فرزند شوند. از نظر مراجع دینی ما در این روش دختر یا پسری که متولد می‌شود دیگر متعلق به آن پدر یا مادر نیست و بسته به ترکیب اسپرم یا تخمک پدر یا مادرش فرد دیگری است. او درباره حکم شرعی انتخاب جنسیت می‌گوید: اگرچه از نظر فقها تعیین جنسیت جایز است، اما اگر در نظر فردی دختر یا پسر بودن ملاک باشد، طوری که یک جنس را نسبت به جنس دیگر ارجح بداند از نظر قرآن این ظلمی بزرگ است. او ادامه می‌دهد: در آیه ۱۱ سوره نسا خداوند می‌فرماید: تو چه می‌دانی دختر بهتر است یا پسر؟ و حتی حدیث داریم به امام چهارم (ع) گفتند خانم‌تان بچه‌دار شده است. امام (ع) پرسید: سالم است؟ و خدا را شکر کرد. گفتند: نمی‌پرسید که پسر است یا دختر؟ و امام (ع) فرمود: نه نمی‌‌پرسم چون فرقی ندارد. چون قرآن می‌فرماید: شما نمی‌دانید کدام بیشتر به دردتان می‌خورد. این کارشناس مذهبی عنوان می‌کند: حتی درباره تعیین جنسیت در آیه ۴۹ سوره شورا آمده است: خدا به هر کس بخواهد دختر و به هرکس بخواهد پسر می‌دهد. و دختر دادن را اول گفته است و حدیث داریم کسی که فرزند اولش دختر باشد نشان‌دهنده این است که انسان سعادتمندی است و اگر کسی بچه‌دار شد و بین دختر و پسر خود فرق گذاشت نشان‌دهنده این است که توحید ضعیفی دارد.

تعیین جنسیت با اطمینان ۱۰۰ درصد
منشی مطب درمان ناباروری می‌گوید: در نخستین زمانی که لقاح انجام می‌شود و کروموزوم‌ها با هم ترکیب می‌شوند جنسیت مشخص می‌شود و دیگر نمی‌توان آن را تغییر داد، اما راه‌هایی وجود دارد تا شما قبل از اینکه نطفه بسته شود خودتان به صورت آزمایشگاهی با ترکیب ژن‌ها جنسیت را مشخص کنید. او توضیح می‌دهد: البته راه‌های ساده‌‌تری هم وجود دارد که بسیار کم‌هزینه است، اما این راه‌ها قطعی نیست و نمی‌توان در هیچ کدام از روش‌های دیگر به‌یقین به زوج‌ها اطمینان داد که فرزندشان دختر یا پسر می‌شود. منشی آزمایشگاه درباره مراجعان انتخاب جنسیت می‌گوید: برخلاف تصور همه بیشتر افرادی که اینجا می‌آیند مایلند فرزندشان دختر باشد و تعداد کمتری دوست دارند پسر داشته باشند. از سوی دیگر، برخلاف تصور همه پولدارها و طبقه اعیان بیشتر دنبال تعیین جنسیت نیستند، بلکه بیشتر مراجعان ما وضع مالی متوسط دارند، اما برایشان دختر یا پسر بودن فرزندشان یک دغدغه مهم است. او می‌گوید: با روش IVF در آزمایشگاه اسپرم مرد با تخمک زن ترکیب می‌شود و چون دختر یا پسر بودن بر اساس علم ژنتیک و فرمول مشخص نحوه ترکیب کروموزوم‌هاست نتیجه کار کاملا قطعی است. در این روش همان کارهایی که برای زوج‌های نابارور انجام داده می‌شود برای خانم‌هایی که ناباروری ندارند نیز انجام می‌شود. او می‌گوید: برای تعیین جنسیت روش‌های ساده‌تری نیز وجود دارد که درصد اطمینان‌شان صد درصد نیست اما تا حدود ٨0 درصد جواب مثبت می‌دهند. یکی از این روش‌ها تزریق اسپرم به داخل رحم است. او توضیح می‌دهد: روش بی‌خرج برای تعیین جنسیت انجام سونوگرافی برای تعیین روز تخمک‌گذاری است. در واقع پزشک بر اساس نتیجه سونوگرافی می‌تواند بگوید نزدیکی در چه روزهایی احتمال دختردار شدن یا پسردار شدن را بیشتر می‌کند که البته اطمینان این روش نیز بین 40 تا 50 درصد است.

تعیین جنسیت
تعیین جنسیت از دیرباز دغدغه زوجین می باشد که با دانستن آن از بروز برخی مشکلات در آینده جلوگیری می شود. در گذشته از روش های سنتی و خانگی برای تعیین جنسیت جنین استفاده می شد که در بسیاری موارد اشتباه بود . زوجین برای داشتن فرزند پسر یا دختر بارها بچه دار می شدند و نه تنها مشکلاتی برای مادر به دلیل زایمان زیاد ایجاد می کرد بلکه آنها را با مشکلات اقتصادی مواجه می کرد. امروزه روش های جدید و کم تهاجم نه تنها در اوایل بارداری تشخیص صحیح می دهد . بلکه این امکان را به زوجین می دهد تا پیش از بارداری پی به جنسیت جنین ببرند.

روش های تعیین جنسیت
رژیم غذایی
یکی از روش های تعیین جنسیت جنین استفاده از برنامه غذایی در دوران بارداری می باشد . اگر شما پیش از بارداری رژیم غذایی برای پسر بودن یا دختر بودن بگیرید بدون اینکه با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید . هم مادر و هم جنین در معرض مشکلات جدی قرار می گیرند و ممکن است مبتلا به بیماری شوند. به همین جهت بدون مشورت با پزشک نباید از برنامه غذایی خاصی پیروی کرد.
تغییر ph واژن
این روش را می توان از طریق لقاح داخل رحمی با IUI انجام داد . در این روش اسپرم در داخل رحم تزریق می شود . این روش ساده تر و کم هزینه تری می باشد و نسبت به روش های پیشین در زمان کوتاهتری انجام می شود . در ابتدا برای تحریک تخمک گذاری داروهایی به فرد تجویز می شود . زمانی که تخمک بالغ شود ، iui انجام می شود . میزان موفقیت این روش ۷۰ الی ۸۰ درصد است و میزان موفقیت باروری ۲۵ درصد است . این روش برای زوج هایی که ۳ دختر دارند توصیه نمیشود زیرا درصد خطای آن زیاد می باشد .
تعیین زمان تخمک گذاری
تعیین جنیست بر اساس تخمک گذاری به دو روش انجام می شود :
ivf
تعیین جنسیت با روش ivf حدود ۹۹ درصد دقیق می باشد .

باروری بعد از آی وی اف به دلیل درمان شما وابسته است. اگر شما مشکلاتی مانند بسته شدن دوطرفه لوله‌های رحمی داشته باشید، بعد از آی وی اف نیز امکان باروری برای شما وجود ندارد. اما اگر به دلیل مشکلاتی نظیر کمبود اسپرم همسر شما، اندومتریوز و یا علل ناشناخته باردار نشده اید احتمال باروری طبیعی بعد از آی وی اف وجود دارد.

PGD
PGD نوعی روش برای تشخیص بیماری های ژنتیکی قبل از لانه گزینی در رحم مادر می باشد . از کاربرد های دیگر این روش تعیین جنسیت جنین می باشد که می توان قبل از بارداری به آن پی برد . این روش قطعی ترین روش تشخیص جنسیت می باشد به همین جهت انجام آن در همه مراکز درمان ناباروری موجود نمی باشد زیرا دستگاه آن خیلی گران بوده و برای استفاده از آن نیاز به تخصص و دانش کافی می باشد .
روند این روش مشابه لقاح خارج رحمی با ivf یا همان روش میکرواینجکشن می باشد . در زمانی که تخمک از زن گرفته شده و در محیط آزمایشگاهی در مجاورت اسپرم قرار می گیرد ، لقاح صورت می گیرد. بیمار همان پروسه را طی می کند. متخصص ژنتیک نمونه ای از جنین ( بعد از اینکه جنین چند سلولی شود) می گیرد و جنسیت جنین بررسی می شود .
جنسیت جنین به عوامل مختلفی بستگی دارد و امکان تغییر جنسیت در کلینیک درمان ناباروری یا سایر مراکز درمانی وجود ندارد . نوع جنس جنین به تعداد آنها بستگی دارد . در مواردی تعداد جنین پسر بیشتر بوده و در مواردی تعداد جنین دختر بیشتر است . اگر تعداد جنین ها زیاد باشد(10 جنین ) می توان 2 الی 3 جنین از پسر یا دختر را به روش فریز نگهداری کرد. میزان موفقیت در این روش مشابه تعیین جنسیت به روش ivf به میزان 45 درصد است . هزینه این روش بیشتراز آ وی اف است ولی اطمینان آن بیشتر است .
این روش در مراحلی به شرح ذیل انجام می شود :
مرحله اول
برای تخمک گذاری بیشتر در زنان و تحریک به این عمل تزریق تخمک صورت می گیرد می پس از تزریق بزرگی فولیکول اندازه گیری می شود زیرا باید دارای اندازه کافی باشد تا شرایط لازم را برای لقاح را داشته باشد .
مرحله دوم
در صورتی که فولیکول به اندازه مناسب رسید تحت عمل ساده که با بیهوشی انجام می شود از واژن خارج می شود. سپس تخمک ها در محیط آزمایشگاه در مجاورت اسپرم قرار می گیرد . این لقاح با دقت و در زیر میکروسکوپ انجام می شود.
مرحله سوم
جنین به دست آمده از این لقاح که به نام رویان یا امبریو نامیه می شود در حالت نرمال دارای ۴۶ کروموزوم می باشد . در صورتی که بیشتر یا کمتر از این تعداد باشد مشکوک به مشکلات ژنتیکی می باشد که در صورت جدی بودن انتقال به رحم و بارداری صورت نمی گیرد . جنین به مدت ۳ روز در فضایی به نام انکوباتور نگهداری می شود تا به ۸-۶ سلولی شود . در این مرحله از هر جنین یک سلول برداشته شده و کروموزوم آن جهت تعیین جنسیت بررسی می شود.
مرحله چهارم
در این مرحله بعد از بررسی جنین در صورتی که شرایط طبیعی داشته باشد و دارای جنسیت مورد نظر والدین باشد به رحم منتقل می شود.
مرحله پنجم
در این مرحله پزشک داروهایی برای بیمار تجویز می کند و فرد باید دو هفته صبر کند . سپس آزمایش بارداری انجام می دهد تا نتیجه بارداری مشخص شود . طبق بررسی های انجام شده میزان موفقیت بارداری با این روش در مقایسه با IVF کمتر بوده ولی تعیین جنسیت نوزاد ۱۰۰ % می باشد .