سلولیت برآمدگی پوست در بعضی از نقاط بدن از جمله رانها و باسن است. این حالت موقعی به وجود میآید که بافت چربی روی لایههای خاصی از پوست تشکیل میشود که با این کار باعث فرو رفتگی بافت همبند میشود به این صورت پوست به حالت فرو رفته و برجسته در موارد شدید به نظر میرسد که به آن پوست پرتقالی میگویند. این وضعیت در ۹۸% زنان بزرگسال وجود دارد. این موضوع یک مشکل یا بیماری نیست اما باعث ظاهری نازیبا و خجالت آور برای بانوان میشود.
ظاهر سلولیت چگونه است؟
اکثر زنان میدانند که سلولیت ظاهری شبیه به برآمدگی دارد. این وضعیت اغلب با پوست پرتقال مقایسه میشود چون سلولیت همان ظاهر فرو رفته و پر منفذ را ایجاد میکند. این فرورفتگیها ممکن است کوچک و پراکنده باشند یا متوجه فرورفتگیهای بزرگتر روی باسن یا رانها شوید.
به این ترتیب سلولیت داخل بدن چطور به نظر میرسد؟ ممکن است سلولیت را به صورت یک دسته از بادکنکهای کوچک پر از چربی که میان لایههای بافتی که بوسیله نوارهای لاستیکی با هم مرتبط شدهاند، تصور کنید.
در زیر لایههای بالایی پوست (اپیدرم و درم) سلولهای چربی انرژی اضافی را ذخیره میکنند. نوارهای کوچک بافت همبند به طور عمودی بین این سلولهای چربی هستند و لایههای بالایی پوست را به بافت عمیقتر در بدن متصل میکنند. این نوارها حفرهها یا کیسههای کوچکی میسازند که در آن سلولهای چربی طبیعی به اندازه کافی فضا برای اقامت دارند. اما وقتی سلولهای چربی بزرگ میشوند این حفرهها بیشتر شلوغ شده و شروع به برآمدگی، ساختن یک برآمدگی کوچک روی بالای پوست میکنند. با این وجود این نوارها به بافت عمیقتر وابستهاند و این ظاهر دره مانندی را در بالای پوست ایجاد میکند. ترکیبی از برآمدگیها و فرو رفتگیها در بالای پوست باعث ایجاد ظاهری پرتقال مانند میشود که به آن سلولیت میگویند.
درجه بندی سلولیت
در سال ۲۰۰۹، شدت سلولیت به صورت زیر درجه بندی شد:
درجه ۱ یا ملایم: ظاهری پرتقالی وجود دارد و بین ۱ تا ۴ فرو رفتگی و کمی ظاهر تغییر رنگ یافته در پوست وجود دارد.
درجه ۲ یا متوسط: بین ۵ تا ۹ فرو رفتگی متوسط به عمیق، ظاهری پنیر مانند و پوست به میزان متوسط افتاده است.
درجه ۳ یا شدید: ظاهری توده مانند یا فرو رفتگیهای عمیق وجود دارد و پوست شدیدا افتاده است.
علت بروز سلولیت
علت دقیق سلولیت ناشناخته است اما این امر معمولا ناشی از تداخل میان بافت همبند در لایه پوستی است که زیر سطح پوست قرار دارد و لایه چربی که در زیر آن واقعا است. در زنان سلولهای چربی و و بافت همبند در این لایه به صورت عمودی آرایش داده شدهاند. اگر سلولهای چربی داخل لایه پوستی به سمت بیرون بروند، ظاهر سلولیت ایجاد میشود. در مردان اینها ساختاری ضربدری دارند به همین دلیل است که احتمال بروز این ظاهر پرتقالی بسیار کم است.
عوامل هورمونی و سن
هورمونها نقش مهمی در بروز سلولیت بازی میکنند. استروژن، انسولین، نورآدرنالین، هورمونهای تیروئید و پرولاکتین بخشی از فرایند تولید سلولیت هستند. یک نظریه هست که میگوید وقتی استروژن در زنان کاهش مییابد با یائسگی، جریان خون به بافت همبند زیر پوست نیز کاهش مییابد. گردش خون ضعیفتر به معنای کمبود اکسیژن در این ناحیه است که منجر به کاهش تولید کلاژن میشود. سلولهای چربی بزرگ میشوند چون سطح کلاژن سقوط میکند. این عوامل با هم ترکیب میشوند تا رسوبات چربی قابل مشاهدهر را ایجاد کند. همچنان که چربی زیر پوست از طریق بافت همبند ضعیف از بین میرود، اثر پرتقالی مشخصتر میشود. سن نیز موجب میشود پوست انعطاف پذیری کمتری داشته باشد و به احتمال بیشتری بیفتد. این وضعیت احتمال بروز سلولیت را افزایش میدهد.
عوامل ژنتیکی
بروز سلولیت مستلزم وجود ژنهای خاصی است. عوامل ژنتیکی میتواند به سرعت متابولیسم، انتشار چربی زیر پوست، قومیت و میزان گردش خون مرتبط است. اینها میتواند بر احتمال بروز این حالت موثر باشند.
سبک زندگی و رژیم غذایی
سلولیت بوسیله سموم ایجاد نشده است اما یک سبک زندگی سالم ممکن است به کاهش این خطر کمک کند. افرادی که چربی زیاد، کربوهیدرات و نمک زیاد میخورند و فیبر کمی مصرف میکنند به احتمال بیشتری مقادیر بزرگتر سلولیت را دارند. افراد سیگاری، آنهایی که ورزش نمیکنند و کسانی که به مدت طولانی در وضعیت نشسته هستند و کلا افراد کم تحرک بیشتر مستعد این امر هستند.
پوشیدن لباس زیر تنگ و یا شلوارهای جین تنگ و فیت میتواند جریان خون را محدود کند و این ممکن است به تشکیل سلولیت کمک کند. سلولیت در افرادی که چربی اضافی دارند اما لاغر هستند و افرادی با وزن مناسب نیز وجود دارد. این وضعیت پس از ۲۵ سالگی بیشتر میشود اما بر افراد جوانتر از جمله نوجوانان هم اثر میگذارد.
التهاب
نظریه دیگری میگوید سلولیت یک اختلال بافت همبند است که بوسیله التهاب مزمن با درجه پایین ایجاد میشود. بعضی از دانشمندان دریافتند که سلولهای ایمنی همانند ماکروفاژها و لنفوسیتها در بافت تحت تاثیر سلولیت، مرتبط است. البته سایر پژوهشگران دریافتهاند هیچ مدرکی دال بر اثر پاسخ التهابی در این ناحیه وجود ندارد.
کاهش وزن سلولیت را بدتر میکند یا بهتر؟
کاهش وزن روش خوبی برای رفع سلولیت است. افزایش وزن میتواند آن را بدتر کند بخصوص که اخیرا افزایش وزن داشته اما اثر کاهش وزن به عنوان یک درمان کاملا مشخص نیست. یک تحقیق کوچک نشان داد که کاهش وزن به شدت سلولیت در اکثر افراد کمک میکند بخصوص آنهایی که اضافه وزن داشته باشند. البته ۳۲% افراد شرکت کننده در این تحقیق دریافتند که کاهش وزن واقعا سلولیت را بدتر میکند. دلیل این امر شناخته شده نیست اما ممکن است به علتهای دیگری باشد. به عنوان مثال تفاوت ساختار و انعطاف پذیری بافت پیوندی همچون احتباس مایعات میتواند به ظاهر سلولیت مرتبط باشد. در کل اکثر افراد دریافتند که کاهش وزن ظاهر سلولیت را بهبود میدهد اما این مورد برای همه افراد تضمین شده نیست.
رفع سلولیت با درمان طبی
چندین روش درمانی برای رفع سلولیت وجود دارد اما هنوز توسط پژوهشگران به صورت علمی تایید نشدهاند. موسسه درماتولوژی آمریکا برخی از این روشها را که میتوانند در کاهش ظاهر سلولیت بوسیله تجزیه نوارهای بافت پیوندی زیر پوست، موفق باشند، بررسی کرده است.
درمان با امواج آکوستیک از یک وسیله برای انتقال امواج صوتی استفاده میکند. این روش موثر است اما باید در چند جلسه انجام شود.
درمان با لیزر ظاهر سلولیت را برای یک سال یا بیشتر بهتر میکند. این کار با فرو کردن پروب لیزری بسیار کوچک درون پوست انجام میشود. لیزر بعدا برداشته شده و بافت چربی را تجزیه میکند. این کار میتواند پوست را بوسیله افزایش تولید کلاژن ضخمیتر کند. پوست ضخیم ظاهر سلولیت را کاهش میدهد.
ساب سیژن شامل گذاشتن یک سوزن زیر پوست برای شکستن نوارهای بافت همبند است. نتایج آن به گفته سازمان درماتولوژی تا ۲ سال یا بیشتر ماندگار است.
دستگاه وکیوم چربی نوارها را با استفاده از یک دستگاه با تیغههای کوچک را برش میزند. همچنان که بافت همبند برش میخرود، بافت زیرین حرکت میکند تا فضای زیر پوست را پر کند تا ظاهر سلولیت را از بین ببرد. این روش ممکن است برای ۳ سال ماندگار باشد اما دادهها موفقیت آن را محدود میداند.
کربوکسی تراپی یا لیزر Co2 شامل ورود گاز دی اکسید کربن به زیر پوست است. عوارض جانبی شامل کبودی و ناراحتی پس از این روش است اما مقداری سلولیت از بین میرود.
اندرومولژی یا LPG شامل یک ماساژ عمیق با یک دستگاه شبیه وکیوم است که پوست را لیفت میکند. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) آن را بی خطر میداند اما شواهد کمی در مورد عملکرد آن وجود دارد.
درمان کاهش سلولیت یونیترمی شامل پوشاندن ناحیه موثر با یک گل یا خاک رس خاص است که قبل از استفاده از یک وسیله الکتریکی، در پلاستیک پیچانده شده است.
رادیو فرکانسی (لیزر ار اف) شامل گرم کردن پوست با استفاده از امواج رادیو الکترومغناطیس است. همانند لیزر تراپی این روش بوسیله تحریک پوست به جوانسازی و تولید کلاژن و همچنین تجزیه سلولهای چربی عمل میکند. شدت درمان را میتوان بوسیله تغییر امواج رادیویی هماهنگ کرد. این روش اغلب در ترکیب با روشهای دیگر همانند ماساژ استفاده میشود. در مجموع اکثر پژوهشهای بررسی کننده درمان رادیو فرکانسی یا ار اف کیفیت پایین داشته و نتایج ترکیب شده بودند.
لیپوساکشن با لیزر (لیپولیزر) مقادیر کوچکی از چربی را بر میدارد اما این ممکن است توده فرو رفته را بدتر کند. تحقیقات هنوز نشان نداده که این روش برای کاهش سلولیت موثر است.
لیپوساکشن اولتراسونیک یا لیپواسکالپتینگ اولتراسونیک چربی را هدف قرار داده و تخریب میکند اما باز هم پژوهشها برای نشان دادن اثرات آن کم انجام شده است. روشهایی که سازمان درماتولوژی آمریکا نپذیرفته است عبارتند از کرایولیپولیز که چربیها را فریز میکند، مزوتراپی که شامل تزریق مخلوطی از مواد زیر پوست است.
داروها و کرمها
بعضی از داروها و کرمها نیز پیشنهاد میشوند چون بر روی بافت چربی عمل میکنند.
کافئین سلولها را دهیدراته میکند که آنها را کمتر قابل مشاهده میکند. برای این کار باید هر روز آنها را استفاده کرد.
رتینول ممکن است ظاهر سلولیت را بوسیله ضخیم کردن پوست کاهش دهند. باید حداقل ۶ ماه استفاده شود. بهتر است ابتدا یک تست پوستی انجام دهیم سپس این روش را استفاده کنیم چون بعضی افراد دچار عوارضی همچون تپش قلب شود.
بعضی از پژوهشگران استفاده از داروهایی را که میتوانند متابولیسم سلولی و گردش خون را بهبود میدهند اما اینها تست نشده یا اثر آنها پذیرفته نشده است.
درمانهای خانگی برای سلولیت
اینجا چندین روش درمانی خانگی وجود دارد که ممکن است به کاهش ظاهر سلولیت کمک کند.
ماساژ
یک درمان امیدوار کننده ماساژ است. این روش را میتوان د رخانه یا با کمک یک متخصص ماساژ انجام داد. ماساژ فواید ذهنی بدنی چند گانه دارد اما در طی این فرایند از کاهش سلولیت در ران هم لذت خواهید برد. ماساژ با بهبود جریان لنف سلولیت را کاهش میدهد. این کار به کشش پوستی هم کمک میکند که میتواند برجستگیهای سلولیت را هم صاف کند. کرمهای ماساژ همان فواید را دارند اما نکته اصلی فرایند ماساژ است. شما نمیتوانید از یک کرم استفاده کنید و انتظار داشته باشید سلولیت خود بخود از بین برود. همچنین مشخص شده که تنها یک بار ماساژ انجام دادن سلولیت را از بین نمیبرد. این فرایند باید بصورت پیوسته انجام شود تا به نتایج دلخواه و ماندگار برسید.
نوشیدن آب بیشتر
نوشیدن آب گزینه کم ارزش دیگری است که ممکن است به سلولیت کمک کند. نه تنها شما را هیدراته نگه میدارد بلکه به رفع سمومی که منجر به تجمع چربی میشوند، کمک میکند. آب میتواند گردش خون و جریان لنف را هم بیشتر کند.
برس خشک
این روش جریان خون و لنف را تحریک میکند، سلولهای مرده را از بین میبرد و رشد سلولهای جدید را تحریک میکند. این امر ممکن است سم زدایی را تامین کرده و سیستم عصبی را تحریک کند. استفاده از لیف گیاهی لوفا یا برس بدن به صورت نرم روی پوست به مدت حداکثر ۵ دقیقه بر روی پوست خشک. شما میتوانید از پاها شروع کرده و به سمت بالا بروید. از حرکات چرخشی استفاده کنید. این کار بهتر است قبل از حمام یا دوش گرفتن انجام شود.
پودر قهوه
استفاده از پودر قهوه به عنوان لایه بردار روشی محبوب برای رفع سلولهای مرده است که رشد سلولهای جدید را تحریک کرده و پوست را سفت میکند. شما میتوانید از پودر قهوه به تنهایی یا همراه با روغن نارگیل، روغن زیتون یا شکر استفاده کنید. به آرامی پودر را روی ناحیه تحت تاثیر به مدت چند دقیقه بسایید. همچنین میتوانید میتوانید قبل از شستشوی پوست به مدت ۱۰ دقیقه برای سایر نقاط پوست استفاده کنید.
پودر قهوه معمولا برآمدگی را کاهش داده، گردش خون را تحریک کرده و جریان لنف را تقویت کند. البته هیچ تحقیق علمی برای حمایت از این ادعاها انجام نشده است.
سرکه سیب
مصرف سرکه سیب ممکن است به کاهش وزن کمک کند یک قاشق غذاخوری سرکه سیب رقیق شده به صورت سه بار در روز مصرف شود. یا از محلولی با نسبت مساوی از سرکه سیب و آب استفاده کرده و روی پوست استفاده کنید.
تمرینات ورزشی مخصوص رفع سلولیت در باسن و ران
تمرینات ورزشی مخصوص ران و باسن ممکن است به سفت شدن پوست اطراف این ناحیه کمک کند. به این ترتیب ممکن است با کاهش در سلولیت هم مواجه شوید. ورزشها روشی کامل برای رفع سلولیت رانها نیستند اما عضلات را قویتر کرده و پوست را سفت میکنند تا ظاهر آنها را کاهش دهد.
اسکات
برای انجام اسکات به این شکل عمل کنید:
بایستید پاها هم عرض شانه باشد و انگشتان پا رو به جلو. باسن را پایین بیاورید انگار که میخواهید روی صندلی بنشینید، توجه کنید که زانوهایتان جلوتر از انگشتان پا نباشد. به وضعیت شروع برگردید و دوباره تکرار کنید.اسکات پرشی
این حرکت یک گام فراتر از اسکات معمولی با افزودن پرش در انتهاست.
یک اسکات معمولی انجام دهید. به جای برگشتن به وضعیت اولیه، یک پرش کوچک روی انگشتانتان انجام دهید.استپ آپ (گام زدن به بالا)
جلوی یک چهار پایه یا یک باکس ورزشی بایستید. سپس روی آن قدم بگذارید بصورت یک پا در یک لحظه. پا را در همان حال حرکت به شکلی که آورده شده به عقب برگردانید. این حرکت را تکرار کنید.کیک بک باسن- ران
روی دستها و زانوهایتان روی کف زمین در وضعیت چهار دست و پا قرار بگیرید. پا را به سمت عقب ببرید و روی استفاده از بالای ران و باسن تمرکز کنید. پا را پایین آورده و این کار را در سمت دیگر تکرار کنید.حرکت پهلو به پهلو
با پاهای چسبیده به هم بایستید. در یک لحظه به یک سمت جهش کنید، عصلات داخلی و بیرونی ران را خم کنید. به نقطه وسط برگردید و این حرکت را برای سمت دیگر تکرار کنید.انجام ورزشهای دیگر
هر کدام از تمرینات بالا به شما امکان استفاده از وزن بدن بطور مفید را میدهد. هچنین میتوانید از وزنه و هالتر نیز همراه با این تمرینات استفاده کنید.
برای هر حرکت ۱۵ تا ۲۰ تکرار در یک ست را انجام دهید. میتوانید وزنهها یا تکرارها را در صورت قویتر شدن انجام دهید. حتما قبل و بعد از ورزش تمرینات کششی برای جلوگیری از درد و آسیب دیدگی عضلات را انجام دهید. برای ۲ تا ۳ بار در هفته هدفگذاری کنید. تمرینات ایروبیک به شما کمک میکنند تا چربی بسوزانید در حالی که تمرینات قدرتی عضله سازی میکنند و به انعطاف پذیری کلی پوست کمک میکنند.
ترکیب همه این عوامل به بهتر شدن سلولیت ران کمک میکند.
بعضی از ورزشهای ایروبیک که میتوانند به چربی سوزی کمک کنند عبارتند از:
دوچرخه سواری رقص کوهنوردی دو شنا پیاده روینکته اصلی اینجاست که فعالیتی را انجام دهید که از آن لذت میبرید و پیگیر آن باشید. اگر اخیرا قصد ورزش کردن دارید بهتر است که قبل از شروع با پزشکتان همه چیز را چک کنید.
پیشگیری از سلولیت
سبک زندگی فعال و رژیم غذایی سالم ممکن است به شما کمک کند تا ظاهر سلولیت را به حداقل برسانید. اما ممکن است بطور کامل از سلولیت پیشگیری نکند. به علاوه اگر وزن بدن را در وضعیتی سالم نگه دارید ممکن است قادر به کاهش شدت فرو رفتگی که روی رانها یا شکم نشان داده میشود، باشید. ورزشهای تقویت کننده عضلات برای رانها و شکم نیز ممکن است نواحی دارای سلولیت را فرم بدهد که به این ترتیب آن را کمتر قابل مشاهده میکند.
اگر اضافه وزن دارید، از دست وزن کمک میکند اما نه همیشه. در بعضی افراد، کاهش وزن به پیشگیری یا به حداقل رساندن ظاهر سلولیت کمک میکند. اما در سایرین، از دست وزن واقعا موجب وضعیتی می شود که آن را بیشتر قابل مشاهده میکند. پوست شل و ولی که معمولا پس از کاهش وزن شدید بوجود میآید امکان بیشتر مشخص شدن را فراهم میکند.
چند چیز وجود دارد که ممک است به پیشگیری از سلولیت کمک کند. مراقبت از پوست برای کاهش ظاهر سلولیت مفید است. اکثر کارشناسان نیز ترک سیگار، خوردن غذاهای سرشار از مواد مغذی سالم و استفاده از ضد آفتاب مناسب را برای کمک به ظاهر صافتر، سفتتر و منعطفتر را توصیه میکنند. پوست سفتتر به کاهش ظاهر سلولیت کمک میکند.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منابع:
کپی شد