پره اکلامپسی در بارداری، چه عوارضی دارد؟

معمولاً پره‌اکلامپسی در نیمه‌ دوم بارداری دیده می‌شود؛ بدین معنا که قبل از هفته بیستم، خانم باردار فشار خون نرمال داشته، ولی بعد از آن افزایش فشار خون دارد. از طرف دیگر فرد به‌طور ناگهانی ورم می‌کند و دچار افزایش وزن ناگهانی نیز می‌شود. یک متخصص زنان و زایمان گفت: بعد از خونریزی‌ها و عفونت‌های دوران بارداری، مسمومیت حاملگی یا فشارخون بارداری سومین علت مرگ مادران در دوران بارداری است که ۵ تا ۱۰ درصد زنان باردار ممکن است در طی دوره‌ بارداری‌ خود مبتلا به آن شوند.

دکتر ایراندخت مهری‌ماهانی با بیان این مطلب ادامه داد: فشار خونی که بیمار بدون هیچ سابقه قبلی در طی بارداری دچار آن می‌شود، مسمومیت بارداری یا اکلامپسی و پره‌اکلامپسی نام دارد. وی ادامه داد: پره‌اکلامپسی شامل مجموعه‌ای از عوارض فشارخون بالا، دفع پروتئین از طریق ادرار، ورم یا اِدِم بارداری به معنی ورم کردن صورت و دست و پای زن باردار است که طی این عارضه، هم مادر و هم جنین در معرض خطر قرار خواهند گرفت.

این بیماری در نیمه‌ دوم بارداری یا هفته ۲۰ ام حاملگی دیده می‌شود
این متخصص زنان با بیان اینکه بیماری که فشارش از 13 روی 8 بیشتر و به 14 روی 9 می‌رسد، دچار افزایش فشار خون شده است، ادامه داد: معمولاً پره‌اکلامپسی در نیمه‌ دوم بارداری دیده می‌شود؛ بدین معنا که قبل از هفته بیستم، خانم باردار فشار خون نرمال داشته، ولی بعد از آن افزایش فشار خون دارد. از طرف دیگر فرد به‌طور ناگهانی ورم می‌کند و دچار افزایش وزن ناگهانی نیز می‌شود.

بیشتر از سه کیلو اضافه وزن مادر در ماه خطرناک است
ماهانی در خصوص اضافه وزن بارداری تشریح کرد: خانم باردار به طور طبیعی هر ماه اضافه وزنی بین ۱.۵ تا ۲ کیلو دارد، ولی اگر بیشتر از ۳ کیلو در ماه اضافه وزن پیدا کند، احتمال ورم یا اِدِم بارداری وجود دارد و در صورتی‌که فشارخون او نیز بالا رود، بایستی حتماً از جهت دفع پروتئین چک شود. وی ادامه داد: طریقه آزمایش دفع پروتئین به این صورت است که هر ۲۴ ساعت ادرار را جمع می‌کنند و اگر طی این مدت بیشتر از ۳۰۰ میلی‌گرم پروتئین دفع شده بود، دفع پروتئین غیرطبیعی است.این متخصص زنان و زایمان در خصوص پره‌اکلامپسی بارداری اظهار داشت: پره‌اکلامپسی به دو گروه تقسیم می‌شود: خفیف و شدید. در پره‌اکلامپسی خفیف، فشار خون ۱۴۰ روی ۹۰ میلیمتر جیوه است، دفع پروتئین حدود ۳۰۰ میلی‌گرم در شبانه‌روز است، معمولاً بیمار سردرد و درد سر دل ندارد و جنین هم از نظر رشد دچار اختلال نمی‌شود.

فرد دارای پره‌اکلامپسی خفیف هر 2 هفته یک‌بار برای چکاپ به پزشک مراجعه کند
وی ادامه داد: بیمار در نوع خفیف پره‌اکلامپسی تحت مراقبت منظم قرار می‌گیرد، برای مثال: اگر زنان باردار به صورت طبیعی ماهی یک‌بار برای چکاپ به پزشک مراجعه می‌کنند، فرد داری پره‌اکلامپسی خفیف هر ۲ هفته یک‌بار باید مراجعه داشته باشد و در این معاینات پروتئین ادرار، وزن، میزان رشد جنین و آب داخل کیسه حاملگی، از طریق سونوگرافی بررسی شود تا بیمار به هفته ۳۸ بارداری برسد و بعد از آن حاملگی ختم شود. این متخصص زنان ادامه داد: اما در نوع شدید پره‌اکلامپسی حاملگی فشار خون مریض به ۱۶ روی ۱۱ می‌رسد، پروتئینی که بدن دفع می کند بیشتر از ۲ گرم در ادرار ۲۴ ساعته است، بیمار معمولاً دائماً سردرد و درد سر دل دارد، تست‌های کبدی‌اش افزایش یافته، پلاکت خون و هموگلوبین افت می‌کند، دفع ادرار دچار اختلال می‌شود و رشد جنین نیز به دلیل اختلال در خون‌رسانی به رحم دچار اشکال می‌گردد.

بروز حملات تشنجی و احتمال خطر مرگ برای مادر
وی در خصوص خطرات ناشی از پره‌اکلامپسی شدید خاطرنشان کرد: اگر مادر هم‌چنان در شرایط خطر نگه‌داشته شود و ختم حاملگی لازم تشخیص داده نشود، ممکن است وضعیت فرد از پره‌اکلامپسی به اکلامپسی تبدیل شود؛ بدین معنا که فشارخون بالای مادر باعث بروز حملات تشنجی شود و احتمال خطر و حتی مرگ او را در برداشته باشد. در صورت خون‌ریزی مغزی، احتمال نابینایی و به کما رفتن مادر نیز وجود دارد و ممکن است به دلیل کاهش خون‌رسانی به جنین، مرگ جنین را در برداشته باشد. این متخصص زنان ادامه داد: اگر اکلامپسی قبل از هفته 24 حاملگی اتفاق بیافتد، نباید زمان تلف کرد تا حاملگی ادامه یابد؛ چراکه سلامت مادر ارجح است و بهتر است حاملگی را خاتمه داد.

در نوع شدید پره‌اکلامپسی تمام آزمایش‌ها هر 2 روز یک‌بار تکرار شود
ماهانی در خصوص مراقبت‌های نوع شدید پره‌اکلامپسی گفت: در این موارد بهتر است بیمار بستری شود و دوره بارداری را در بیمارستان بگذراند. اگر حاملگی در هفته ۳۳ و ۳۴ است، می‌توان ۲ تا ۳ هفته مریض را در بیمارستان بستری و تمام آزمایش‌ها را هر ۲ روز یک‌بار تکرار کرد؛ وزن بیمار هر روز گرفته شود، فشارخون او هر ۴ ساعت یک‌بار بررسی شود، رشد جنین کنترل شود، و فشار خون با دارو هایی که برای بارداری ضرر ندارد کنترل و در حد متعادلی نگه داشته شود. ممکن است دارو هایی مثل بتامتازون تجویز شود که رشد ریه جنین را تسریع کند تا بعد از رسیدن به ۳۶ و ۳۷ هفتگی بارداری، خارج از بدن مادر نیز جنین قادر به ادامه زندگی باشد و حاملگی در این زمان خاتمه یابد.

مسمومیت شدید ممکن است باعث جدا شدن جفت به صورت ناگهانی و خونریزی مادر شود

چه کنیم که دچار مسمومیت حاملگی نشویم؟
این متخصص زنان و زایمان در نهایت توصیه کرد: داشتن رژیم کم‌نمک، مصرف بیشتر مواد حاوی کلسیم و پروتئین، تجویز مصرف آسپیرین بچه و روغن ماهی، استراحت بیشتر، و در معرض استرس روحی و روانی قرار نداشتن، باعث کاهش احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری می‌شود.

چه زنانی در معرض ابتلا هستند؟
ماهانی در خصوص پیشگیری از مسمومیت حاملگی گفت: شناسایی به‌موقع افرادی که بیشتر در معرض پره‌اکلامپسی و اکلامپسی قرار دارند تا حدودی از بروز مسمومیت بارداری پیشگیری می‌کند. وی ادامه داد: در زنان جوانی که قبل از 20 سالگی و بعد از سن 35 سالگی برای اولین‌بار باردار می‌شوند، زنانی که حاملگی چندقلویی دارند، مادرانی که دچار دیابت و یا اضافه وزن هستند، ابتلا به مسمومیت بارداری افزایش می‌یابد. هم‌چنین با انجام آزمایش‌های بارداری و مقایسه آن‌ها با یکدیگر نیز می‌توان تشخیص داد که چند درصد احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری وجود دارد.

غلبه‌بر پره اکلامپسی و دریافت کمک و پشتیبانی
آگاهی از ابتلابه یکی از عوارض بالقوه خطرناک بارداری می‌تواند ترسناک باشد. اگر در اواخر دوران بارداری مشخص شود که به پره اکلامپسی مبتلا هستید ممکن است از شنیدن اینکه باید فورا از زایمان القاشده استفاده کنید، شگفت‌زده و نگران شوید. اگر در اوایل دوران بارداری نیز مشکل شما تشخیص داده شود، هفته‌ی زیادی را باید نگران سلامت فرزندتان باشید. افزایش اطلاعات درمورد این بیماری می‌تواند مفید باشد. علاوه‌بر صحبت کردن با پزشک، خودتان نیز درمورد این مسئله تحقیق کنید. حتما باید بدانید که چه زمانی با پزشک‌تان تماس بگیرید، چگونه بر سلامت فرزندتان و شرایط خودتان کنترل و نظارت داشته باشید و سپس به کاری مشغول شوید و با انجام آن زمان‌تان را پر کنید تا دیگر وقت خود را صرف فکر کردن و نگرانی درمورد این مسئله نکنید.