ISIچیست؟
تاریخچه ISI
درادامه ..ISCچیست؟..
واژه ISI مخفف Information Scientific for Institute یا موسسه اطلاعات علمی است
مؤسسه اطلاعات علمی یا واژهISI مخفف (Institute for Scientific Information) با تمرکز بر علمسنجی و انتشارات علمی است که در سال ۱۹۶۰ توسط «یوجین گارفیلد»تأسیس شد.
این مؤسسه در سال ۱۹۹۲ میلادی به شرکت تامسون رویترز واگذار شد و بعنوان Thomson Scientific شناخته شده است. و از طریق سرویس پایگاه داده ی ISI’s Web of Knowledge کاربران برای دستیابی به اطلاعات پایگاه داده ای ISI و سایر پایگاه های داده ای زیرمجموعه موسسه تامسون رویترز، از آن استفاده می نمایند
ISI چیست ؟
مؤسسه ISI خدمات مربوط به پایگاههای داده، فهرست کتابها و مقالات را ارائه میدهد. بهطور اختصاصی این خدمات نمایهسازی نقلقولها و تحلیل آنها است که توسط خود گارفیلد پایهگذاری شده است، این خدمات شامل نگهداری داده ها و نقل قول های مقالات هزاران نشریه دانشگاهی است. این خدمات از طریق سرویس پایگاه داده«ISI’s Web of Knowledge » در دسترس است، این پایگاه داده به پژوهشگران این امکان را میدهد که بداند کدام مقالهها بیشتر مورد ارجاع قرار گرفته و چه مقالاتی از این مقاله مطلبی را نقلقول کردهاند.
آی.اِس.آی، سالانه گزارشی را تحت عنوان گزارش استنادی مجلات علمی را که با سرواژه JCRجِی.سی.آر (Journal Citation Reports) معروف است ارائه میکند که در آن مجلات نمایهشده در بانک اطلاعاتی خود را بر اساس شاخصی با عنوان ضریب تاثیرگذاری رتبهبندی میکند. در حال حاضر ضریب تاثیرگذاری یکی از شاخصهای اصلی برای اعتبار علمی مجلات علمی محسوب میشود.
موسسه اطلاعات علمی هر سال به بررسی تمامی مجله های علمی انگلیسی زبان می پردازد و بر اساس معیارهایی که دارد تعدادی نشریه را به عنوان نشریه های معتبر معرفی می کند، تعداد مجله هایی که هر سال معرفی می شوند، متفاوت است. گاه یک نشریه در فهرست آی اس آی قرار می گیرد و همین نشریه ممکن است سال آینده در فهرست مورد نظر جایی نداشته باشد. در حال حاضر حدود ۲۰ هزار مجله در فهرست آی اس آی قرار دارد و حدود ۲ هزار مجله نیز هر سال به این فهرست افزوده می شود.
موسسه اطلاعات علمی ( Institute for Scientific Information )
بانک اطلاعات ISI مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجلات علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می باشد.
هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISI یکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می گذارد. ازجمله -عوامل مورد ارزیابی- و -رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI ، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقالات چاپ شده در آن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشرآن می باشد.
لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی گیرد بلکه با بررسی مجموع عوامل یک امتیاز کلی داده خواهد شد از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد عبارتنداز:
عنوان مقالات، چکیده و کلمات کلیدی و منابع (زبان انگلیسی).
اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی توانند عناوین و منابع بکاررفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند.
داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران معروف وبرجسته علمی موارد مورد ارزیابی می گیرد.
شاخص ارزیابی مقالات
شاخص ضریب تاثیر یا Impact Factor؛
شاخص فوری یا Immediacy Index؛
نیمه عمر استناد
ضریب تاثیر یا درجه تاثیر یا Impact factor چیست؟IF
این عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Journal Citation Reports یا به اختصار JCR ٬ منتشر می شود. این ضریب٬ نه برای مقاله یا نویسنده٬ بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه برمبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد. فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد٬ ضریب ارجاع آن مجله، از تقسیم ۴۰ بر ۵۰ به دست می آید که ۸/۰ است. یعنی به طور متوسط٬ هر مقاله آن نشریه ۸/۰ مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است.
شاخص ضریب تاثیر یا (Impact Factor) چیست؟IF
شاخص ضریب تاثیر، یک شاخص میانگین یا معدل است که یک کسر دارای دو جزء صورت و مخرج است که صورت این کسر، تعداد کل استنادات یک ساله (بعنوان مثال، سال ۲۰۱۶) به مقالات چاپ شده همان مجله در طول بازه دو ساله قبل از سال مورد اشاره (بعنوان مثال، سالهای ۲۰۱۴ و۲۰۱۵) و مخرج کسر تعداد کل مقالات در همان بازه ۲ ساله مورد نظر در صورت کسر، میباشد. این شاخص نشان میدهد که بطور متوسط، مقالات یک مجله، چه تعداد استناد دریافت نموده اند. هر چه مقدار عددی این ضریب تاثیر بالاتر باشد، نشان از اثر یا Impact قوی تر آن مجله میباشد.
شاخص فوری یا Immediacy Indexچیست؟
شاخص فوری ( ضریب آنی) یک مجله میانگین یا معدلی است دارای دو جز صورت و مخرج که صورت کسر، تعداد کل استناد یک ساله ( مثلاً ۲۰۱۶) به مقالات چاپ شده همان مجله در سال مورد ارزیابی(سال ۲۰۱۶) ،تقسیم بر تعداد مقاله های منتشر شده در همان سال مجله مذکور است.
نیمه عمر ارجاعات به مجله یا نیمه عمر استناد (Cited Half-Life) چیست؟
شاخص نیمه عمر استناد، مدت زمانی را که نیمی از کل استنادات به آن مجله انجام گرفته است را نشان می دهد و بالا بودن این شاخص برای یک مجله نشانه ی ماندگاری زیاد مقاله های آن ژورنال است. در صورتی که نیمه عمر استناد یک مجله پایین باشد بدین معناست که مقاله های این مجله ارزش خود را برای ارجاع داده شدن خیلی زود از دست داده اند و تنها به مقالات جدید این مجله ارجاع داده شده است. نیمه ی عمر ارجاعات یک مجله به روش زیر محاسبه می گردد:
ملاک ISI بودن یا نبودن یک نشریه
ملاک ISI بودن یا نبودن یک مجله قرار گرفتن نام آن مجله در فهرست مجلات موسسه تامسون رویترز می باشد.
بنابراین برای بررسی اینکه مجله ای ISI می باشد یا خیر می بایست به وبسایت این موسسه مراجعه نمود و نام مجله و یا شاپا مجله( ISSN) را جستجو نمود. در صورتی که نام مجله در نتایج جستجو نمایش داده شود، مجله مورد نظر شما جزو مجلات ISI می باشد. با توجه به این که ISI بودن یا نبودن یک مجله همیشگی نیست و با ارزیابی سالانه ای که این موسسه انجام می دهد ممکن است مجلاتی جدید به این فهرست اضافه شوند و یا مجلاتی حذف شوند.
«پیایند»چیست؟
پیایند یا نشریه ادواری، نشریه ای چاپی یا الکترونیکی است که مداوماً در قسمت های مجزایی که هریک دارای تاریخ و شماره خاص خود است، به مدت نامحدود منتشر می شود.
«پیایند» شامل مجله، روزنامه، سالنامه (مثل گزارش ها، راهنماها، سالنماها)، خلاصه مذاکرات سازمان ها، صورت جلسات همایش های ادامه دار، گزارشهای انجمنهای علمی، و فروست های تک نگاشتی است. این تعریف شامل آثاری که در قسمت های جداگانه منتشر می شود ولی پایان انتشار آن از قبل مشخص شده است (مثل کتاب های چند جلدی) نمی شود.
شناسایی و مدیریت «پیایندها» کاری است پیچیده و دشوار. تعداد بی شمار پیایندها در سطح جهان و تغییرات احتمالی عنوان، ترتیب انتشار، اندازه (قطع)، زبان و تشابه عنوان های هر یک از آن ها بر پیچیدگی این امر می افزاید. رشد سریع تعداد پیایندهای منتشر شده در دهه ۶۰ میلادی لزوم برقراری یک نظام شناسایی منحصر به فرد بین المللی را آشکار نمود. عامل دیگری که در ایجاد نظام یاد شده نقش مؤثری داشت رشد و توسعه نظام های ذخیره و بازیابی خودکار اطلاعات بود که جایگزین روش های سنتی ذخیره و بازیابی اطلاعات در کتابخانه ها می گشت. این نظام های خودکار برای استفاده از شناسگرهای رقمی به عنوان وسیله های جستجوی سریع و مؤثر بسیار مناسب بودند. بدین ترتیب شماره استاندارد بینالمللی پیایندها (ISSN) برای رفع این نیازها پایه گذاری شد.
تخصیص« شاپا »به پیایندها از دهه ۱۹۷۰ میلادی( ۱۳۴۹شمسی) در جهان و از سال۲۰۰۲میلادی(۱۳۸۱ شمسی) در ایران به عنوان وسیله ای برای شناسایی پیایندها آغاز شد.
شماره استاندارد بین المللی پیایندها (شاپا)
شماره استاندارد بینالمللی پیایندها (ISSN) برای رفع این نیازها پایه گذاری شد. ISSN (International Standard Serial Number) شماره منحصر به فردی است که بر اساس استاندارد بینالمللی ISO ۳۲۹۷ تهیه شده و برای متمایز نمودن نشریات ادواری در سراسر جهان صرف نظر از محل نشر، زبان یا رسانه آنها به کار میرود.
به عبارتی:شاپا شماره منحصر به فردی است که با این شماره می توان با صرف نظر از محل نشر، زبان یا رسانه شماره داد.
این شماره از هشت رقم تشکیل شده است، هفت رقم اول پایه است و رقم هشتم، رقم کنترل که این عدد هشت رقمی به دو گروه چهار رقمی تقسیم و با خط اتصال به یکدیگر متصل می شوند، گروه اول شماره شناسایی و گروه دوم شماره ترتیب هستند .
مؤسسه ملّی استاندارد آمریکا (ANSI) اولین بار در سال ۱۹۶۸میلادی(۱۳۴۸شمسی) مطالعه در این باب را آغاز کرد و به این نتیجه رسید که این رمزگذاری ناگزیر باید بینالمللی باشد. لذا پیشنویس مؤسسه را به سازمان بینالمللی استاندارد (ISO) ارائه داد.
بر این مبنا سازمان بینالمللی استاندارد طرح ISSN را تهیه کرد. برای مؤثرواقعشدن هرچه بیشتر طرح مقرر شد مسؤولیت هماهنگسازی این رمزگذاری بطور بینالمللی انجام پذیرد، ولی عمل ثبت پیایندها به عهده کشوری باشد که پیایند در آن منتشر میشود. به منظور هماهنگکردن این دو مرحله، شبکه نظام بینالمللی دادههای پیایندی (ISDS) در پاریس تشکیل شد.
ISSN مخفف کلمه International Standard Serial Number، به معنای شماره سریال استاندارد بینالمللی میباشد. نام کامل آن، مرکز بین المللی اطلاعات پیایندها است که برای هر مجله منحصر به فرد میباشد و متعلق به نشریاتی است که بصورت دورهای چاپ یا الکترونیکی میشوند و آنها را از سایر نشریات متمایز میکند.
ISSN یک شماره هشت رقمی است که هفت رقم اول آن شماره منحصر بفرد پایند و آخرین رقم آن شماره کنترل کننده نامیده میشود. نوشتن این شماره با عبارتISSN شروع میشود و همچنین جهت سهولت در خواندن آن، بین چهار رقم اول و چهار رقم دوم یک خط فاصله قرار میگیرد. بطورمثال : ۰۳۷۸-۷۴۴۳ ISSN .
ISI بودن یک مجله را چگونه تعیین کنیم؟
همانگونه که در تاریخچه موسسه ISI گفته شد لیست مجلات ISI که به مجلات معتبر تامسون رویترز نیز مشهور است هر ساله توسط موسسه تامسون رویترز به اطلاع دانشمندان و محققان سرتاسر جهان میرسد و این لیست نقش بسیار عمدهای در برنامه ریزی کشورها و دانشگاهها دارد.
در «سایت تامسون» رویترز قسمتی مخصوص به سرچ است که با این ابزار جستجو میتوانید متوجه شویم که واقعه مجلهISI است یاخیر و همچنین کدام یک از کاورج (coverage)های ISI را دارا میباشد
ISCچیست؟
نظام رتبه بندی مقالات علمی درجهان اسلام
ISC :موسسه اطلاعات علمی در دنیای انتشارات به خصوص در مورد نشریات است
ایران با تولید ISC، بعد از ایالات متحده که ۶۰ سال در مطالعات استنادی تجربه دارد و نیز بعد از کشور هلند، سومین نظام استنادی جهان را بنیانگذاری کردهاست.
ایران دارای سومین پایگاه استنادی برمبنای تولید مقالات علمی با کیفت دربین ۵۷کشور جهان میباشد که این مجموعه پایگاه استنادی علوم جهان اسلامی (IslamicWorld Science Citation Center) که به اختصار ISC خوانده میشود و در صدد تجزیه و تحلیل مجلات علمی کشورهای اسلامی بنابر معیارهای علم سنجی معتبر اسلامی میباشد. هر مقاله ای که مورد قبول این سامانه قرار بگیرد را مقاله ISC مینامند .
این پایگاه با سه زبان فارسی ،عربی و انگلیسی در حال نشر مقاله ISC میباشد و سالانه گزارشات جامعی به شرح زیر ارائه میدهد :
۱.گزارش های استنادی نشریات فارسی ( PJCR ) که مختصر شده واژه Persian Journal Citation Report میباشد.
۲.گزارش های استنادی نشریات عربی ( AJCR )
۳.گزارش های استنادی نشریات انگلیسی ( EJCR )
پایگاه استنادی آمریکا که در رتبه ی اول قرار دارد و و مقالات آن ISI خوانده میشود نیز سالانه گزارشی مبنی بر رتبه بندی مجلات ارائه میدهد که JCR نام دارند و در اینجا قصد داریم مزایای PJCR را نسبت به JCR برشماریم .
* PJCR به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی اما JCR فقط به زبان انگلیسی است.
* PJCR با اخذ یک هزینه اشتراک اطلاعات تمامی سالها را در اختیار مشترکین قرار می دهد اما در JCR اینگونه نیست.
* در PJCR مرتب سازی در هر ستون وجود دارد اما در JCR این گزینه وجود ندارد.
* در PJCR جستجوی عنوانی وجود دارد اما در JCR این امکان وجود ندارد.
هدف PJCR بررسی نشریات فارسی و رتبه بندی آنها بر اساس مطالعات اسنادی میباشد .و بر مهم بودن تعداددفعات استفاده از یک نشریه توسط مقالات دیگر را بیان میکند .و این رتبه بندی با استفاده از تعیین عامل تاثیر ایمپکت فاکتور Impact factorو تعیین نیم عمر Half life و تعیین شاخص نزدیکی Immediacy Index مجلات استناد کننده و استناد شونده انجام میشود .
ISC شامل موارد زیر میباشد :
۱-گزارشهای استنادی نشریات فارسی (Persian Journal Citation Report (PJCR
۲-گزارشهای استنادی نشریات عربی (Arabic Journal Citation Reports (AJCR
۳-گزارشهای استنادی نشریات انگلیسی (English Journal Citation Reports (EJCR
۴-نمایه استنادی علوم ایران (Persian Science Citation Index (PSCI
۵-نمایه استنادی علوم جهان اسلام Islamic World Science Citation Index
۶-طلایه داران علم ایران ( Persian Essential Science Indicator (PESI
۴-فهرست مندرجات فارسیPersian Current Content
۵-پایگاه استنادی برترین کنفرانس های علمی فارسی Persian Highly- Cited Proceedings Database مخفف(PHPD)
۶-نظام آگاهی رسانی استنادی ایران Persian Citation Alert
۷-نظام آگاهی رسانی نشریات علمی جهان اسلام ISC Current Awareness Services
۸-نظام گزارش استنادی Citation Report
۹-نظام شاخص های عملکردی نشریات فارسیPersian Journal Performance Indicator
۱۰-تحلیل پایگاه داده های نشریلت فارسیAnalysis of Persian Journal Database
۱۱-نظام تمام متن مقالات مجلات جهان اسلام ISC E-Journals
۱۲-تولید کتاب علم ایران
گزارشهای استنادی نشریات فارسی
Persian Journal Citation Repoprt
هدف این پایگاه بررسی نشریات فارسی و رتبه بندی آنها براساس مطالعات استنادی است. با کمک این منبع، علاوه بر راهنمایی کتابداران در انتخاب نشریه های مورد نظر، و صرفه جویی در بودجه، فضا، نیروی انسانی، صحافی و نگهداری و حفاظت، قادر خواهند بود تا به ناشران و استفاده کنندگان مجله ها نشان دهد که مجله یک ناشر در مقایسه با سایر مجله ها در همان رشته موضوعی از چه رتبه ای برخوردار است. به عبارت دیگر هدف گزارشهای استنادی نشریات فارسی دنبال می نماید این موضوع مهم است که یک نشریه چقدر به دفعات توسط مقالات دیگر مورد استناد و استفاده قرار می گیرد.
Impact Factorچیست؟
این رتبه بندی با استفاده از تعیین عامل تاثیر Impact Factor، تعیین شاخص نزدیکیImmediacy Index و تعیین« نیمه عمر» Half Life مجلات استناد کننده و استناد شونده انجام می شود.
هم اکنون یک هزار و ۵۰۰ عنوان نشریه در ایران منتشر می شود که این نشریات توسط کمیسیون نشریات علمی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نامگذاری شده اند.
نمایه استنادی علوم ایران Persian Science Citation Index
گردآوری مشخصات کتابشناختی تمامی نشریات علمی که از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت مجوز انتشار دریافت کردهاند در این پایگاه نمایهسازی میشوند. قرار است این پایگاه نشریههای فارسی، اردو، عربی و انگلیسی موجود در ایران و منطقه را نمایهسازی کند. در این منبع می توان به جستجوی مجلات و مقالات فارسی در بخش جستجوی عمومی پرداخت و نتایج جستجو را براساس ، تعداد استناد، تعداد منابع، اولین نویسنده، تاریخ و … مرتب سازی نمود. فقط دارای اطلاعات کتابشناختی مجله همراه با آدرس، تعداد منابع و تعداد استناد است. شامل ۵ نمایه نویسندگان، موضوعی، نمایه تنالگان، نمایه سازمان ها، نمایه منبع است (راهنمای آن غیرفعال است). لازم به ذکر است نشریات تحت پوشش هم شامل نشریات وزارت علوم می باشد و هم نشریات وزارت بهداشت. در ضمن می توان به جستجو در استناد ها (نویسنده مورد استناد و مدرک مورد استناد ) پرداخت. اما نقطعه ضعفی که این بخش دارد نتایج جستجو شامل لیستی از نویسندگان مورد استناد و مدرک مورد استناد است ولی امکان دیدن اطلاعات کامل منبع مورد استناد و تعداد استنادها نمی باشد.
نمایه استنادی علوم ایران که معادل Web of Science نظام ISI میباشد، برخلاف نظام مزبور، با بومی کردن نمایه استنادی علوم ایران متن کامل مقالهها را در دسترس استفاده کنندگان قرار میدهد و این برتری نمایه استنادی علوم ایران به Web of Science میباشد.
توضیحات مدیریت سایت-پیراسته فر:نظامهای رتبه بندی دانشگاهی
رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام (ISC)
رتبه بندی عملکرد دانشگاه ها URAP – University Ranking by Academic Performance
* Leiden
* شانگهای ARWU
* Times Higher Education
* HEEACT
* QS
* Webometrics
* SIR – SCImago Institutions Rankings
رتبه بندی وب دانشگاه ها ۴ICU
رتبه بندی دانشگاهی نیوزویک News Week
(ISC)
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) یک سیستم اطلاع رسانی علمی میباشد که در صدد تجزیه و تحلیل مجلات علمی کشورهای اسلامی بر مبنای معیارهای علم سنجی معتبر می باشد.
البته از آنجا که معیارهای علم سنجی بر اساس قوانین علمی پایه گزاری شدهاند، آن دسته از فراوردههای علمی که توسط ISC تولید می شوند برابر با فراوردههای تولید شده توسط ISI می باشند.
لایدن( Leiden Ranking ) چیست؟
برتری سیستم رتبه بندی لایدن، در مقایسه با سایر رتبه بندیهای جهانی،این است که تعداد بیشتری از دانشگاههای آمریکا جزء دانشگاههای برتر در نظام رتبه بندی لایدن قرار دارند که علت آن تمرکز دقیق بر تأثیر استناد در نظام رتبه بندی لایدن اعلام می شود.
دو نظام رتبه بندی تایمز و شانگهای جنبه های دیگری از عملکرد دانشگاه ها را در یک شاخص مرکب، مانند آموزش و جذب منابع مالی خارجی ترکیب می کند. با وجود اینکه دانشگاههای آمریکا در این رتبه بندی جایگاه ویژه ای در اختیار دارند، تنوع دانشگاههای سایر کشورها نیز قابل توجه است.
رتبه بندی بر اساس شهرت که از طریق یک نظرسنجی توسط نظام رتبه بندی تایمز منتشر می شود، دانشگاههای بریتانیا حائز رتبه بالایی هستند.