بزرگ شدن تخمدانها نشانه چیست؟

پرسش: من دو سال ازدواج کردم الان قصد بارداری دارم اما تخمدانم جفتشم بزرگ شدن و الان قرص اتیسترون مصرف می کنم به تجویز پزشک برای کوچک شدن تخمدان. خیلی نگرانم که مشکلی برای بارداری پیش بیاد آیا با این مشکل می تونم اقدام کنم برا بارداری؟ لطفا کمکم کنین. آیا شما درمانی برای بیماری من دارین. اینم بگم که تخمدانم خیلی دردم می کنن هردو طرف. وزنم ۴۲ هست.

پاسخ: بزرگی تخمدانی به عللی مثل کیست ساده و کیست های دیگر و تخمدان پلی کیستیک و... ایجاد می شود اطلاعات کافی از گزارش سونوگرافی نبود ولی با توجه به شیوع و با توجه به داروی تجویزی به شما احتمالا کیست ساده یا تخمدان پلی کیستیک بوده. افراد دارای کیست های ساده اگر از بین نرود و تخمدان پلی کیستیک خطر اندکی از نظر نازایی وجود دارند ولی اکثر افرادی که به این علت مشکل دارند با دارو رفع می گردد.

مهم ترین مطالب در این‌باره:

تخمدان‎ها دو ارگان تخم مرغ شـــکل در سـیسـتم تـولیــد مثل زنان هستند. تخمدان‎ها سلول‎های تخمک را تولید کرده و نیز هورمونهای پروژسترون و استروژن را ترشح می‎کنند که برای تخمک‎گذاری، بارداری، و توسعه مشخصات جنسی زنانه نقش حیاتی دارند.اگرچه اندازه تخمدان‎های زنان در افراد مختلف متفاوت است.هرچند برخی علل بزرگ شدن تخمدان‎ها، مثل تخمک‎گذاری، بی‌ضرر محسوب می‎شوند، دلایل دیگر بزرگ شدن تخمدان‎ها نیاز به درمان دارند.

علایم بزرگ شدن تخمدان‎ها
در حالی که تخمدان‎های بزرگ شده همیشه علایمی ایجاد نمی‎کنند، زنان دچار این وضعیت ممکن است با موارد زیر مواجه شوند:
- تغییراتی در عادات روده
- افزایش میزان نیاز به ادرار کردن
- بی‎نظم شدن چرخه عادت ماهانه
- احساس درد یا فشار در ناحیه لگن
- تورم ناحیه لگن یا احساس پربودگی
- ناراحتی مداوم ناحیه شکم مثل نفخ یا تهوع
- نازک شدن موی سر
- افزایش میزان رشد مو در نقاط مختلف بدن
- خستگی مفرط غیر قابل توضیح
- افزایش وزن یا کاهش وزن


برخی از مواقع این امکان وجود دارد که تخمدان‎ها به قدری بزرگ شوند که زنان یا پزشک آنان بتواند تخمدان‎ها را در ناحیه لگن احساس کند، اما اغلب اوقات چنین نیست. وقتی زنی دارای علایمی است که نشان می‎دهند وی دچار مشکل بزرگ شدن تخمدان یا دیگر اختلالات مربوط به تخمدان است، پزشک احتمالاً انجام تست اولتراسوند را تجویز می‎کند. اولتراسوند از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از دستگاه‌های ناحیه لگن استفاده می‎کند. پزشکان ممکن است اولتراسوند را در ناحیه شکم (ترانس‎ابدومینال) انجام دهند یا پروب (کاوشکر) را وارد واژن کنند ( ترانس‎ واژینال ).

علل بزرگ شدن تخمدان‎ها
بزرگ شدن تخمدان‎ها علل بالقوه‎ای شامل موارد زیر دارد
تخمک‎گذاری
تخمک‎گذاری هنگامی مطرح است که یک تخمدان تخمکی را برای بارور شدن راه می‎کند. در طول تخمک‎گذاری تخمدان‎ها توسط هورمون‎ها مورد تحریک بیش از حد قرار می‎گیرند و ممکن است به صورت موقتی بزرگ شوند.
اگر زنی از داروهای باروری استفاده کند احتمال بزرگ شدن تخمدان‎ها در طول تخمک‎گذاری بیشتر خواهد بود.
سندرم تخمدان پلی‎کیستیک (PCOS)
سندرم تخمدان پلی‎کیستیک اختلال شایعی است که در آن عدم تعادل هورمونی سبب ایجاد کیست‎هایی در تخمدان‎ها می‎شود.
زنان دچار سندرم تخمدان پلی‎کیستیک ممکن است به بی‎نظمی پریود دچار شوند و نیز ممکن است باردار شدن برای آنان دشوار گردد، زیرا در این اختلال احتمال آن هست که رها شدن تخمک‎ها دچار بی‎نظمی گردد. سندرم مزبور در عین حال می‎تواند باعث افزایش وزن و رشد بیش از حد مو در بدن زن شود.
ادم تخمدان
این اختلالان نادر هنگامی بروز می‎کند که مایعات در بافت تخمدان جمع می‎شوند. در اغلب موارد ادم تخمدان فقط در یک تخمدان بروز می‎کند.
ادم تخمدان ممکن است به علت پیچش محدود تخمدان ایجاد شود، وضعیتی که باعث انسداد جریان خون شده و مانع تخلیه مایع لنفاوی می‎شود. در نتیجه، مایع درون تخمدان جمع شده و باعث افزایش اندازه آن می‎شود.
پیچ‎خوردگی تخمدان
پیچ‎خوردگی تخمدان به وضعیتی اشاره دارد که تخمدان به طور محدود یا کامل دور بافت‎های تقویت کنندۀ خود دچار پیچ‎خوردگی می‎شود. پیچ‎خوردگی تخمدان یکی اختلال پزشکی اورژانسی محسوب می‌گردد.
پیچ‌خوردگی تخمدان باعث انسداد جریان خون در تخمدان شده و می‎تواند باعث ایجاد تهوع، درد ناحیه لگن، و استفراغ قابل توجهی شود. پیچ‎خوردگی تخمدان نیاز به عمل جراحی فوری دارد تا پیچش ایجاد شده برطرف و جریان خون مجدداً برقرار گردد.

تومورها یا کیست‎های خوش‌خیم
تخمدان‎ها محل بروز چند نوع توده‎ یا کیست‎های خوش‌خیم یا غیر سرطانی هستند. این توده‎ها یا کیست‎ها شامل تراتومای کیستیک بالغ، فیبروتکوما و کیستادنوما می‎شود. کیست‎ها مشکلی شایعند و به طور معمول بدون درمان برطرف می‎شوند.


سرطان تخمدان
سرطان تخمدان هنگامی بروز می‎کند که سلول‎های سرطانی در تخمدان‎ها رشد می‎کنند. این نوع سرطان بیشتر در دوران پس از یائسگی در زنان شایع است.علایم سرطان تخمدان غیر خاص بوده و شامل درد لگن، نفخ و خستگی مفرط است.پزشک قبل از اقدام به تست برای سرطان تخمدان تاریخچۀ پزشکی، علایم و تصاویر اولتراسوند زنان را مورد بررسی قرار می‎دهد. بیوپسی تخمدان می‎تواند تشخیص را قطعی سازد.

بزرگ شدن تخمدان‎ها و بارداری
تخمدان‎ها ممکن است در طول بارداری به علت لوتئوما بزرگ به نظر برسند. لوتئوما توده‎ای خوش‎خیم روی تخمدان است که فقط در طول بارداری ایجاد می‎شود. پزشکان دقیقاً از علت این موضوع مطلع نیستند که چرا برخی زنان دچار لوتئوما شده و دیگر زنان دچار آن نمی‎شوند، اما آنها بر این باورند که افزایش میزان هورمون در طول دوره بارداری می‎تواند در این مورد نقش داشته باشد.
اغلب لوتئوماها باعث بروز علایم نمی‎شوند. پزشک به طور معمول در هنگام انجام تست روتین اولتراسوند یا در موقع انجام زایمان زن به روش سزارین متوجه وجود آن می‎شود.
زنانی که در طول نیمه اول دوره بارداری خود دچار لوتئوما می‏شوند گرایشی به تجربه علایم شدیدتری از خود نشان می‎دهند و ممکن است برای خارج کردن توده‎ها نیاز به عمل جراحی داشته باشند.
علایم محتمل در مورد لوتئوماها شامل دشواری ادرار کردن، میزان بالای هورمون تستوسترون و وایریلیزیشن (بروز مشخصات خصلت‎‏نمای مردان مثل عمیق شدن صدا و افزایش موی بدن) است.
لوتئوماها معمولاً پس از زایمان زن از بین می‏روند بنابراین پزشکان تا حد امکان از انجام جراحی در مورد آنها خودداری می‎کنند.


درمان بزرگ شدن تخمدان‎ها
درمان بزرگ شدن تخمدان‎ها به علت بروز این وضعیت بستگی دارد. برای مثال‎ راه‎هایی برای مدیریت سندرم تخمدان پلی‎کیستیک شامل موارد زیر است:
- کاهش وزن، زیرا حتی کاهش وزن به میزان ده درصد وزن بدن می‎تواند در به حداقل رساندن علایم و ایجاد نظم بیشتر در پریودها کمک کند.
- مصرف قرص‌های کنترل بارداری هورمونی، زیرا این قرص‎ها می‎توانند به ایجاد نظم در چرخه عادت ماهانه کمک کنند.
- مصرف داروهای ضد اندروژن.
- مصرف متفورمین، که دارویی است که برای کمک به کنترل سطح انسولین و هورمون اندروژن اضافی به کار می‎رود.
- درمان سرطان تخمدان می‎تواند شامل خارج کردن تخمدان‎ها و بافت اطراف آنها باشد که احتمال آسیب دیدن آنها بر اثر بیماری وجود دارد.
- در عین حال احتمال آن هست که پزشک برای کشتن سلول‎های سرطانی انجام شیمی درمانی را توصیه کند و اشعه درمانی برای کاهش اندازه تومورها پیش از خارج کردن آنها را در دستور کار قرار دهد.بزرگ شدن تخمدان‎ها بر اثر چرخه عادت ماهانه نیازی به درمان ندارد مگر اینکه سبب ایجاد علایم ناراحت کننده شده باشد.

علائم و نشانه های کیست تخمدان چیست؟
زنان دارای کیست غیرفعال، با مشکلات بارداری مواجه میشوند به طور کلی، علائم تنها زمانی رخ می دهد که کیست تخمدان بزرگ باشد ، برخی از نشانه های مشترک کیست تخمدان بزرگ ،شامل موارد زیر است:

- شکم نفخ میکند.

- دوره قاعدگی نامنظم است.

- استخوان لگن دردناک است.

- درد هنگام رابطه جنسی وجود دارد.

- احساس تهوع وجود دارد.

- این احتمال دارد که استفراغ کنید.

انواع کیست تخمدان
کیست ها انواع مختلف دارند که بعضی از آنها دارای علائم و درد هستند و برخی هیچگونه علائمی به همرا ندارند ، آنها در تقسیم بندی اصلی به ۳ نوع اصلی تقسیم می شوند و هرکدام زیرشاخه هایی دارند که ما به ۳ دسته ی اصلی خواهیم پرداخت و سایر را در بخش های دیگر توضیح خواهیم داد، از جمله کیست های فولیکولی،کیست لوپوس و کیست های غیر فعال.

فولیکول: به طور معمول، هنگامی که یک تخمک "رسیده" است و مایل به خارج شدن از فولیکول میباشد، فولیکول باز خواهد شد و تخمک را آزاد می کند با این حال، اگر فولیکول باز نشود، کیست فولیکول ظاهر می شود این نوع کیست تخمدان، معمولا ظرف ۳ ماه از بین می رود.

کیست لوپوس: این کیست تخمدان زمانی شکل می گیرد که فولیکول بسته شود و در آن مایعات وجود داشته باشد این نوع نیز ،می تواند در حدود ۳ ماه ناپدید شود با این حال، اگر از این نوع کیست تخمدان رنج می برید، می توانید برخی از علائم ،مانند؛ خونریزی یا درد را تجربه کنید.

کیست غیرفعال: داشتن تعدادی کیست کوچک، وضعیتی است که در برخی از زنان اتفاق می افتد این واژه در اصطلاح پزشکی به نام سندرم تخمدان پلی کیستیک نامگذاری شده است.

پیام همراه
بزرگ شدن تخمدان‌ها می‎تواند علل مختلفی داشته باشد و اغلب آنها سبب ایجاد مشکلات درازمدت نمی‎شوند.زنان دچار درد لگن و احساس پربوردگی یا تغییر در عادات روده و مثانه باید به پزشک مراجعه کنند. طیفی از درمان‌ها در دسترسند که می‎توانند به کاهش علایم در این مورد کمک کنند.