روحتان را برای عرق‌ریزی آماده کنید

شهرآرا آنلاین - خادم| او اثر سترگش را به پاریس و به سیلویا بیچ، ناشر و مدیر کتاب فروشی مشهور «شکسپیر و شرکا» داد تا آنجا و دور از نگاه دستگاه سانسور چاپ شود. داستان ترجمه و انتشار این اثر در ایران نیز دست کمی از انتشار اولیه آن ندارد. منوچهر بدیعی، مترجم خوش نام که خبر ترجمه آن را در سال ١٣٧١ داده بود، در ادامه فقط به انتشار فصل هفدهم آن بسنده کرد و گفت: «انتشار و ترجمه فارسی کامل آن به عمر من وصال نخواهد داد.» و در چرایی این سرخوردگی و دلسردی، از برخی رویکردها نالیده بود. در این سال ها تلاش هایی برای ترجمه این اثر یا بخش هایی از آن در ایران و از سوی افراد مختلف و بعضا گمنام صورت گرفته است. به عنوان نمونه کاربر توئیتری به نام «نوزده» بخش های ابتدایی آن را ترجمه و به صورت پی دی اف در فضای مجازی منتشر کرده است.

اما خبری که چشم ها را گشاد کرد، خبری بود که فرید قدمی در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد. او پیش از آغاز به کار سی ودومین نمایشگاه کتاب تهران در صفحه اش نوشت: «طلسمی که سرانجام شکست و حالا از اولین روز نمایشگاه کتاب تهران، چهارم اردیبهشت، جنجالی ترین رمان قرن بیستم در دسترس دوست داران ادبیات است.» انتشارات مانیاهنر این کتاب را عرضه کرد. البته حرف و حدیث ها پشت سر این مترجم -و اینکه چطور وقتی ترجمه منوچهر بدیعی سال ها پشت سد ممیزی مانده، او توانسته این اثر را منتشر کند- در فضای مجازی داغ شد؛ اما نکته جالب توجه این بود که هم زمان با سی ودومین نمایشگاه کتاب تهران، عکس کتابی با جلد سبزرنگ که طرح جلد آن، طرح نیم تنه لاغر آقای جویس بود، در فضای مجازی دست به دست شد. مترجم: اکرم پدرام نیا.

او در گفت وگو با ایسنا درباره ترجمه شاهکار جویس گفته است: مطالعه و تحقیق جدی درباره یولسیز را از زمستان ۱۳۹۱، پس از ترجمه رمان «لولیتا» شروع کردم. البته از آغاز دهه هشتاد به شکل پراکنده درباره آن تحقیق و مطالعه می کردم و به دلیل وفور جملات ایتالیایی و فرانسوی، هم زمان به آموختن این ٢ زبان نیز مشغول شدم. ترجمه آن را از شهریور ۱۳۹۳ شروع کردم و از همان زمان تا امروز، روزی ۱۰ و گاه تا ۱۴ ساعت روی آن کار می کنم.

با تکیه بر همین گفته ها و آنچه اکرم پدرام نیا در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده یا در گفت وگو با رسانه های مختلف گفته است، مانند گذراندن بورسیه پژوهشی دوماهه در «بنیاد جیمز جویس» در زوریخ، و ارتباط مستقیم با جویس شناسان و استادانی که سال ها روی آثار این نویسنده کار کرده اند، می توان انتظار ترجمه ای قابل اعتماد از این اثر را داشت. پدرام نیا تأکید کرده است که به هیچ وجه تن به سانسور حتی یک کلمه هم نداده است و به همین دلیل این رمان را به ناشری در خارج از ایران سپرده است. به گفته ناشر، این یولسیز ۱۸ فصل دارد و ترجمه فارسی آن به دلیل حجمِ بالای پانوشت ها و تفسیرها قرار است در ۶ جلد منتشر شود. جلدِ اول آن که دربرگیرنده ۶فصل اول کتاب می شود و ۵٧٠ صفحه دارد، هم زمان با نمایشگاه کتاب تهران رونمایی شد و قرار است چندماه پس از انتشارِ نسخه کاغذی و پیش از انتشار جلد بعدی، نسخه رایگان الکترونیک آن در اختیار مخاطبان فارسی زبان قرار گیرد.

در آستانه صدسالگی انتشار این اثر و پس از ٢۶ سال از زمانی که منوچهر بدیعی برای اولین بار خبر از ترجمه و انتشار آن در ایران داد، می شود امیدوار بود که یولسیز در ایران عاقبت به خیر شود.