دردهای دوران بارداری که گریبانتان را می‌گیرد

زنان باردار همیشه از دردهایی که در دوران بارداری به آن مبتلا شده اند می نالند. در دوران بارداری وضعیت فیزیولوزیکی مادران دچار تغییر می گردد و در طی ۹ ماه بارداری آنها دردهای متفاوتی را تجربه می کنند.پس از رشد جنین در شکم مادر و بزرگ شدن جنین، بالطبع عوارضی برای مادر ایجاد می شود.مهمترین این دردها ،کمر درد می باشد که به دلیل برآمدگی شکم و وزن جنین کمر متحمل فشار زیادی می شود.

شایع ترین دردهای دوران بارداری

کمردرد

کمردرد یکی از عوارض شایعی است که بیشتر خانم‌های باردار را گرفتار می‌کند. این درد معمولا قسمت پشت، سراسر باسن و پایین‌ ساق‌پا را دربرمی‌گیرد و معمولا با ایستادن‌ طولانی‌مدت، بلندکردن اجسامی که در این دوره سنگین‌ محسوب می‌شوند و خوابیدن نامناسب به‌خصوص در ۳ ماهه آخر بارداری، تشدید خواهدشد.

حتی کمردردهای خفیف اگر به ستون فقرات و لگن فشار بیاید، ممکن است بیشتر شوند. بدن خانم‌های باردار اواخر ۳ماهه دوم حاملگی هورمونی به نام ریلاکسین تولید می‌کند که تمام مفاصل و رباط‌ها را برای به دنیا‌آوردن کودک کمی شل خواهدکرد اما این موضوع باعث کمردرد می‌شود که برای برخی خانم‌ها، خصوصا هنگام جابجایی در خواب می‌تواند دردناک باشد.

این هورمون همچنین باعث عدم استحکام مفاصل ران و به دنبال آن کمردرد در این دوران می‌شود. ماساژ می‌‌تواند به تقویت ناحیه کمر‌ و کم‌شدن درد کمر کمک کند. می‌توانید از یک متخصص در زمینه انجام نرمش‌های مناسب کمک بگیرید. هنگام نشستن از وضعیت درست نشستن مطمئن باشید، از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند اجتناب کنید، تشک خیلی نرم‌ کمردرد این دوران را تشدید می‌کند و درنهایت از بلندکردن اجسام سنگین خودداری کنید.

بی‌خوابی

بی‌خوابی ممکن است در هر دوره‌ای از بارداری گریبان شما را بگیرد، اما آرامش کلید اصلی حل این مشکل است. هر وقت بی‌خوابی سراغتان آمد، دوش آب گرم بگیرید، یک فنجان چای بابونه بنوشید یا به تماشای یک برنامه تلویزیونی بنشینید تا خوابتان بگیرد. به هر حال با این عارضه کنار بیایید چون بعد از به دنیا آمدن کودک هم باز آن را تجربه خواهید کرد.

یبوست

حرکات روده در دوران بارداری به دلیل تاثیر پروژسترون روی روده کندتر می شود (البته خانم های باردار علائم گوارشی دیگری مانند ریفلاکس، درد معده و … هم دارند). نتیجه کاهش حرکات روده بزرگ یبوست است. یبوست باعث درد زیر شکم و در مواقع شدید بواسیر می شود.بهترین توصیه به خانم هایی که دچار یبوست هستند فعالیت طبیعی روزانه مانند پیاده روی و حرکات ورزشی نرم است. توصیه می شود خانم های باردار غذاهای نرم و خوراکی هایی مانند انجیر، آلو خشک، مایعات زیاد و … استفاده کنند.اگر بهبود در تغذیه تغییری در وضعیت مادر ایجاد نکند، می توان دارو تجویز کرد. داروهای مختلف گیاهی و … وجود دارند که برای خانم باردار بی خطر هستند و به بهبود حرکات روده و تخلیه آن کمک می کنند.در دوران بارداری هورمون پروژسترون در بدن ترشح می‌شود که اثر آرامبخشی روی خانم‌ باردار دارد اما همین هورمون می‌‌تواند عوارض جانبی برای مادر داشته باشد. پروژسترون باعث می‌شود دفع موادغذایی کندتر از حالت معمول انجام شود بنابراین دستگاه گوارش برای دفع دچار اختلال خواهدشد. بهترین راه مقابله با این عارضه، مصرف بیشتر مایعات، فیبر و سبزی‌هاست. می‌توانید غذاها را با روغن نارگیل درست کنید تا به رفع این مشکل کمک شود. فقط یادتان باشد این روغن نباید حرارت ببیند چون سرطان‌زا خواهدشد.

گرفتگی عضلات پا

گرفتگی عضلانی در دوران بارداری در ران، ساق و پاها احساس می‌شود. این درد را 3 ماهه سوم جزو شایع‌ترین شکایت‌های خانم‌های باردار است. باور عمومی بر این است که گرفتگی‌های عضلانی عموما به دلیل کمبود کلسیم و منیزیم رخ می‌دهد. به این دلیل که حدود هفته بیستم جنین نیاز بیشتری به این موادمغذی دارد و از بدن تغذیه می‌کند. بهترین راهکار این است که اگر احساس درد در عضلاتتان داشتید، با پزشک مشورت کنید تا اگر لازم بود، برایتان مکمل‌های منیزیم و کلسیم تجویز کند. سبزی‌های برگ‌سبز، کنجد و بادام هم می‌تواند به برطرف کردن این درد کمک ‌کند. از نشستن یا ایستادن‌های طولانی اجتناب کنید، ماساژ دادن و گذاشتن یک بالشتک کوچک زیر پاها هم از دیگر روش‌های موثر برای رفع این درد است.

احتباس آب

میزان زیاد آب در بافت‌های بدن باعث ایجاد احتباس آن می‌شود. این اتفاق برای خیلی از خانم‌های باردار می‌افتد و معمولا باعث متورم شدن پاها، صورت و دست‌ها می‌شود. اگر فشارخونتان بالا باشد، احتمال این اتفاق به دلیل عبور مایع از جریان خون به بافت‌ها بیشتر است.هورمون‌هایی هم که در این دوران ترشح می‌شوند، می‌توانند باعث احتباس سدیم در کلیه‌ها و بعد احتباس آب در اندام‌ها شوند. اگر می‌خواهید از این عارضه در این دوران درامان بمانید. نمک را از برنامه غذایی‌تان حذف کنید یا مصرف آن را به حداقل برسانید، به مدت طولانی نایستید، مصرف غلات و ماهی را بیشتر کنید و حداقل 8 لیوان آب در طول روز مصرف ‌کنید تا از کارکرد مناسب کلیه‌هایتان مطمئن شوید و مراقب باشید حتما مقادیر قابل‌ملاحظه‌ای ویتامینB6، منیزیم و ویتامینE دریافت کنید.

سوزش معده

پروژسترون مقصر اصلی این احساس است. شل‌شدن دریچه ورودی معده باعث می‌شود اسید معده راحت‌تر داخل مری شود و احساس سوزش سردل ایجاد می‌شود. جنین هم می‌تواند روی معده فشار بیاورد. برای حل این مشکل وعده‌های غذایی با حجم کمتر و تعداد بیشتر مصرف کنید. نوشیدن شیر به این دلیل که اسید را خنثی می‌کند، می‌تواند مفید باشد. دور غذاهای تند را هم خط بکشید.

درد در ناحیه پستان

یکی از نشانه‌های بارز بارداری، سنگینی سینه‌ها و احساس ناراحتی‌ در ناحیه نوک پستان‌هاست. این درد در نتیجه تغییر هورمون‌ها برای آماده کردن پستان‌ها برای شیردهی است. پس نگران نباشید، چون طبیعی است. مصرف ویتامینB6 می‌تواند احساس درد و ناراحتی‌ پستان‌ها را کاهش دهد.

افزایش فشارخون

بهتر است بگویید افزایش فشارخون به علت بارداریکه ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد یا با برخی علائم دیگر مثل احساس حالت تهوع، سردرد و اختلال دید همراه باشد. این عارضه هم با احتباس آب همراه است. فشارخون بارداری در خانم‌هایی که اولین بارداری‌شان را تجربه می‌کنند و بالای 35 سال سن دارند، بیشتر شایع است. دلیل ایجاد آن هم تقریبا روشن نیست اما اگر این حالت‌ها را داشتید، حتما به پزشکتان مراجعه کنید.

سرگیجه

اگر در دوران بارداری یک دفعه از جایتان بلند شوید (یا بعد از یک حمام طولانی‌مدت با آب گرم) ممکن است سرگیجه سراغتان بیاید. دلیل این اتفاق، نرسیدن خون لازم به مغز است. هنگامی که باردارید، یک عضو مهم دیگر خون زیادی نیاز دارد و آن رحم است. نگران نباشید این مشکل راهکار راحتی دارد، برای مدت‌طولانی نایستید، در محیط بسیارگرم حضور نداشته باشید و در نهایت یک دفعه از جا بلند نشوید.

مهمترین مطالب در این‌باره:
دردهای سه ماهه اول
۱. درد لگنی شکمی: در این دوره، دردهای فیزیولوژیک کف لگن بیشتر شایع است. علت درد، کشیده شدن لیگامان های ران است که از دو طرف، جدار رحم را به جدار شکم وصل می کنند.
2. تهدید به سقط: در سه ماهه اول درد دیگری هم رخ می دهد که می تواند تهدیدی برای بارداری باشد. دردی شبیه به پریود که تقریبا همیشه با لکه بینی یا خونریزی همراها ست. (خونریزی ممکن است قرمز روشن یا به رنگ قهوه ای باشد. توجه داشته باشید که فقط در سقط فراموش شده ممکن است خونریزی دیده نشود.)چنین نشانه هایی در سه ماهه اول بارداری علامت تهدید به سقط است. در این مواقع، سونوگرافیا اطلاعات خوبی را جهت تایید یا رد سقط به پزشک می دهد. اگر علائم، نشانه ای از آغاز سقط باشند خانم باردار باید در بستر بماند و از راه رفتن بی مورد یا بالارفتن از پله ها خودداری نماید. حتی گاهی لازم است، برای حفظ جنین از دارو استفاده کرد.

3. بارداری خارج رحمی : بارداری خارج رحمی یعنی جنین در جایی غیر از حفره رحم لانه گزینی می کند. این مکان ها ممکن است داخل لوله رحم یا لوله فالوپ، داخل حفره شکمی و روی تخمدان و گاهی هم روی دهانه رحم باشد. 98 درصد بارداری های خارج رحمی در لوله رحم اتفاق می افتد. بارداری خارج رحمی مورد بسیار اورژانسی و خطرناکی در علم زنان و مامایی محسوب می شود. خانم هایی با سابقه بارداری خارج رحمی، آندومتریوز، فیبروم، سیگاری ها، افراد دارای چسبندگی لگن و کسانی که آی یودی دارند، بیشتر در معرض خطر بارداری خارج رحمی هستند. علامت شاخص در سونوگرافی، حفره رحم خالی از تخمک لقاح یافته است.

گاهی در اوایل بارداری به دلیل کوچک بودن بیش از حد جنین، حتی داخل لوله رحمی نیز چیزی دیده نمی شود ولی این به معنای رها کردن بیمار نیست و پیگیری هاب ایدا دامه یابد. با بزرگتر شدن جنین، مادر باردار دچار درد می شود. دردهای شکمی معمولا به شکل درد تیز عمدتا یک طرفه و با علائمی مانند خونریزی های خفیف با حالت تهوع وا ستفراغ، سرگیجه و فشارخون پایین توام است که اگر پارگی لوله به آن اضافه شود خونریزی شدیدی ایجاد کرده و در نهایت شوک و بی هوشی در انتظار بیمار خواهد بود.

تفاوت سقط و بارداری خارج رحمی این است که در سقط، خونریزی بر درد ارجحیت دارد ولی در بارداری خارج رحمی درد بیشتر از خونریزی است.

درمان‌های خانگی
لباس‌های تنگ را نپوشید در عوض، لباس‌های گشاد بپوشید تا راحت باشید.
انجام تمرینات بارداری، مانند یوگا و تمرینات تنفسی، هر دو استرس و درد را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
نشستن و خوابیدن در موقعیت درست، بسیار مهم است. در هنگام نشستن، زن باردار باید از نشستن مستقیما اجتناب کند. با استفاده از یک بالش کوچک برای ایجاد قوس کامل پشت درد را کم کنید.
خوابیدن به پهلو در کاهش درد کمک خواهد کرد.
خانم باردار نباید برای ساعت های طولانی بنشینند؛ انها باید دراز بکشند یا پیاده روی کنند.
دوش آب گرم خوب، اما نه خیلی گرم، به کاهش درد در زنان باردار کمک می‌کند.
ماساژ ملایم بر روی منطقه که درد می‌کند می‌تواند ماهیچه‌های شما را آرام کند و از درد آزاد شود.
قرار دادن یخ بر روی دنده‌های دردناک باعث کاهش درد می‌شود.