دلالی سهام
نماینده دادستان گفت: متهم با ارائه چکهای بلندمدت، به دلالی سهام پدیده اقدام میکرده و از سویی سود انباشته و سهام هدیه نیز دریافت کرده است. قاضی منصوری از حسابرس ویژه پرونده خواست مطالب خود را بیان کند. همچنین وکیل مدافع متهم امیر سالاری به ارائه دفاعیات خود پرداخت. در ادامه جلسه، نماینده مدعیالعموم خواست مدیرعامل فعلی شرکت پدیده به عنوان مطلع به بیان مطالب خود بپردازد .پس از آن، کیفرخواست متهم سید شهابالدین کاظمزاده وطنی، فرزند رضا، مبنی بر تحصیل مال از طریق نامشروع به واسطه فعالیت گسترده در امر دلالی سهام پدیده از سوی نماینده مدعیالعموم قرائت و قاضی منصوری از متهم خواست به سؤالات مطروحه پاسخ دهد .متهم گفت: اظهارات و اقاریر خود در مرحله تحقیقات مقدماتی را قبول دارم. تمام اقدامات را با دستور متهم ردیف اول انجام میدادم. نماینده دادستان نیز گفت: نامبرده نقش مؤثری در روند افزایشی قیمت سهام داشته است .پس از اتمام دفاعیات متهم، کاظمزاده، کیفرخواست متهم سید احمد برومند، فرزند محمد، از سوی نماینده دادستان مشهد قرائت شد. تحصیل مال از طریق نامشروع به واسطه فعالیت گسترده در امر دلالی سهام پدیده از اتهامات نامبرده است .متهم برومند گفت: سرمایه اولیه نداشتم و بنگاه املاک داشتم .نماینده دادستان نیز گفت: تراکنش خرید و فروش نامبرده قابل توجه و اقدامات وی بر افزایش حبابی سهام مؤثر بوده است.
دیروز در جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده پدیده، کیفرخواست ۴ نفر از متهمان قرائت شد و اگر در جلسه امروز (جلسه دهم) و فردا (جلسه یازدهم) دادگاه به همین منوال عمل کند، قرائت کیفرخواست هر ٢٢ متهم پرونده فردا به اتمام خواهد رسید. طبق رویههای قانونی بعد از این جلسه، متهمان بار دیگر فرصت دفاع از خود را پیدا میکنند و در نهایت دادگاه حکم خود را صادر میکند. با توجه به نزدیک شدن به پایان این دادگاه سعی کردهایم به چند سؤال مهم در خصوص پرونده پدیده پاسخ دهیم.
سناریوهای محتمل آینده شرکت پدیده؟
قاسم شعبانی، وکیل جمعی از شاکیان پرونده پدیده، معتقد است که محسن پهلوانمقدم، مدیرعامل پیشین شرکت و متهم ردیف اول پرونده، توان بازپرداخت ١۴٠٠ میلیارد تومان بدهی خود به مردم را ندارد. او میگوید: اگر آقای پهلوان قدرت چنین کاری را داشت، در سالهای گذشته چنین کاری انجام میداد. این وکیل پایه یک دادگستری ادامه میدهد: به نظر میرسد مجازات سنگینی در انتظار آقای پهلوان است و ازهمینرو بعید به نظر میرسد که کسی از ایشان حمایت کند و به نوعی اسپانسر شرکت پدیده شود، اما این سناریو محتمل است که شخص یا نهادی کل پروژه را خریداری کند و مطالبات مردم را بپردازد. شعبانی ادامه میدهد: بیش از ٧٠ درصد سهام شرکت پدیده متعلق به شخص آقای محسن پهلوانمقدم است. اگر سهم ایشان از شرکت میان تمامی سهامداران مردمی توزیع و بعد از آن با قیمتگذاری صحیح سهام شرکت در بورس عرضه و هیئت مدیرهای از میان سهامداران تشکیل شود میتوان به آینده شرکت امیدوار بود.
سرعت برگزاری دادگاه برای چیست؟
جلسات دادگاه رسیدگی به اتهامات متهمان پرونده پدیده شاندیز ٢٢ اردیبهشتماه آغاز شد. جلسات این دادگاه از ٢٢ اردیبهشت تا امروز که اول خرداد است، بدون وقفه هرروز ساعت هشتونیم صبح برگزار شد و تنها روز جمعه ٢٧ فروردینماه این دادگاه تشکیل نشد. اما علت سرعت رسیدگی به این پرونده چیست؟
٢٠ مردادماه سال ٩٧ بود که مقام معظم رهبری با درخواست رئیس قوه قضائیه مبنی بر اجازه ویژه برای برخورد با اخلالگران در نظام اقتصادی کشور موافقت کردند. ٢٣ آبان ٩٧ آییننامه اجرایی نحوه رسیدگی به جرایم اخلالگران اقتصادی آماده شد و رئیس قوه قضائیه این آییننامه را به دادگستریهای سراسر کشور ابلاغ کرد.طبق تبصره ١ ماده ٢٣ این آییننامه «جلسات رسیدگی دادگاه بدون وقفه و پیدرپی خواهد بود و چنانچه دادگاه وقت رسیدگی را تجدید کند فاصله تجدید جلسه رسیدگی نباید بیش از ٣ روز باشد.». همچنین رسیدگی به این پروندهها نباید بیش از یک ماه به طول بینجامد؛ چنانکه در تبصره ٢ ماده ٢۴ این آییننامه اینچنین آمده است: «چنانچه جلسات رسیدگی دادگاه بیش از یک ماه به طول انجامد، رئیس دادگاه علت طولانی شدن را به معاون اول قوه قضائیه گزارش میکند.» این مسئله را هم با قاسم شعبانی، وکیل جمعی از سهامداران پدیده، در میان گذاشتیم. او پیشبینی میکند که دادگاه پیش از ٢٢ خردادماه و در کمتر از یک ماه به نتیجه خواهد رسید.
چه مجازاتی در انتظار متهمان است؟
بررسی احکام دادگاه ویژه رسیدگی به جرائم اخلالگران در نظام اقتصادی شاید برای رسیدن به پاسخ این سؤال کمکمان کند. متهمان پرونده تعاونی اعتبار اعتماد ایرانیان که رسیدگی آن در مشهد انجام شد، در مجموع به ۹۱ سال حبس، شلاق و رد مال محکوم شدند. متهم ردیف اول این پرونده که ارتباط تنگاتنگی با متهم ردیف اول پرونده شرکت پدیده داشت، به تحمل ۲۰ سال حبس (از مجازات تعزیری درجه ۲) و تحمل ۷۴ ضربه شلاق تعزیری در انظار عمومی محکوم شد. او همچنین به رد اموال بهدستآمده ناشی از جرم محکوم شد. کمترین حکم مجازات دادگاه در پرونده اعتماد ایرانیان تحمل ۱۱ سال حبس (از مجازات تعزیری درجه ۳) و تحمل ۴۵ ضربه شلاق تعزیری در انظار عمومی بود. درباره این احکام توجه به یک نکته خیلی ضروری است، اینکه طبق آییننامه اجرایی نحوه رسیدگی به جرائم اخلالگران اقتصادی احکام دادگاه ویژه قطعی است و امکان تجدیدنظر در آن وجود ندارد، البته حکم اعدام از این قاعده مستثنا شده، چنانکه در ماده ٢٨ این آییننامه آمده است: آرای دادگاه قطعی است، مگر آنکه مجازات مورد حکم اعدام باشد که در این صورت ظرف مدت ١٠ روز از تاریخ ابلاغ، قابل فرجام در دیوان عالی کشور است.
کدام نهادها به دلیل عملکردشان در پرونده پدیده حضور دارند؟
در جریان جلسات دادگاه تاکنون نمایندگان سازمانها و ادارات مختلف درباره عملکرد خود دربرابر شرکت پدیده شاندیز پاسخگو بودهاند و همینطور از منظر کارشناسی درباره تخلفات این شرکت گزارشهایی را به دادگاه ارائه کردهاند. سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت راه مسکن و شهرسازی، سازمان امور اراضی کشور، سازمان جهاد کشاورزی استان، ستاد تدبیر استانداری خراسان رضوی، سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، مدیرعامل کنونی شرکت پدیده شاندیز، اداره آب منطقهای خراسان رضوی و اداره کل امور مالیاتی خراسان رضوی از جمله ارگانهایی بودند که نمایندگانشان در دادگاه حضور پیدا کردند و به سؤالات قاضی منصوری پاسخ دادند.