سوال مخاطب نی‌نی‌بان: قطره AD از چه زمانی باید به نوزاد داده شود؟

پاسخ دکتر رامین مظفری، فوق‌تخصص نوزادان و کودکان و عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران:
دادن قطره مولتی ‌ویتامین یا AD از ۱۵ روزگی نوزاد شروع می‌شود و روزانه ۲۰ قطره AD یا ۲۵ قطره مولتی ویتامین تا پایان ۲ سالگی باید به کودک داده شود. تنها ویتامین مورد نیاز نوزادان ویتامین D است. بچه‌ها از بدو تولد تا شش ماهگی به غیر از شیرمادر هیچ نیاز دیگری ندارند اما باید ویتامین D بدنشان تامین شود. در کشورهای اروپایی و غربی به تنهایی قطره ویتامین D دارند اما در کشور ما باید ویتامین D تحت عنوان قطره AD یا مولتی ویتامین به بچه‌ها داده شود.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
برای رشد و تکامل فیزیکی باید مولتی ویتامین هایی را برای کودکان انتخاب کردکه ترکیباتی از جمله زینک و ویتامین D داشته باشند که برای رشد قدی و استخوانی ضروری است.
قطره مولتی‌ویتامین یا AD برای نوزادان دادن قطره مولتی ویتامین یا آ+د از ۱۵ روزگی نوزاد شروع شده و روزانه ۲۰ قطره آ + د ، یا ۲۵ قطره مولتی ویتامین تا پایان دو سالگی به کودک داده می شود.
شیرخوارانی که شیر مادر می خورند، از هر نظری در وضعیت بهتری نسبت به شیرخوارانی هستند که با شیرخشک تغذیه می‌شوند. حتی در مورد ابتلا به آلرژی یا بیماری‌های مختلف از جمله اسهال و استفراغ این بچه‌ها در مصونیت بهتری قرار دارند.
شاید یک کودک شیرخشکی هم به نظر شاداب برسد، اما وقتی او را با یک کودک هم‌وزن و همسال خود که با شیر مادرش تغذیه می‌شود مقایسه کنیم در می‌یابیم با هم متفاوتند.
یک تفاوت ساده در این است که کودک اول فقط یک مزه را می‌‌شناسد، آن هم شیرخشکی است که می‌خورد. اما کودکی که شیر مادر می‌خورد با تنوعی از مزه‌ها که مادر در غذاهای خود می‌خورد آشناست. بنابراین این کودک به راحتی بعد از شش ماهگی غذای جامد را شروع می‌کند و خوب غذا می‌خورد.

بهترین زمان برای دادن قطره آ . د به نوزاد

ویتامین D و AD
تنها ویتامین مورد نیاز نوزادان ویتامین D است. بچه‌ها از بدو تولد تا شش ماه به غیر از شیر مادر هیچ نیاز دیگری ندارند، اما باید ویتامین D بدن‌شان تامین شود.
در کشورهای اروپایی و غربی به تنهایی قطره ویتامین D دارند، اما در کشور ما باید ویتامین D را تحت عنوان قطره AD یا مولتی‌ویتامین به بچه‌ها بدهیم.
بچه‌ها قطره AD را خیلی بهتر از مولتی‌ویتامین تحمل می‌کنند، چون از بوی قطره‌های مولتی ویتامین خوششان نمی‌آید. از میان قطره‌های AD نیز بعضی چرب‌تر و برخی آبکی‌ترند. سعی کنید نوع آبکی‌تر که بهتر تحمل می‌شود را تهیه کنید.
روزانه باید ۴۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D به بچه‌ها برسد. پس برای این حتما و حتما نوع ایرانی قطره را تهیه کنید که در یک سی‌سی از آن این میزان وجود دارد. (چه مولتی‌ویتامین و چه قطره AD)
انواع خارجی را که به صورت شربت هستند، باید حدود ۱۰ تا ۱۵ سی‌سی به بچه‌ بدهید تا شاید این مقدار ویتامین D تامین شود.
یادتان باشد با این کار نسبت ویتامین‌ها را در بدن بچه به هم می‌زنید. اگر ویتامین A زیاد باشد، در طولانی‌مدت فشار داخل جمجمه بچه زیاد می‌شود و به او آسیب می‌رسد.

قطره آهن ایرانی
حالا سوال این است که چرا غربی‌ها که در زمینه تولید این ویتامین از ما جلوتر هم هستند این‌گونه مصرف نمی‌کنند؟ واقعیت این است که در کشورهای غربی داخل اکثر مواد غذایی ویتامین و حتی آهن (در شیر پاستوریزه ) وجود دارد.
در غذاهای کودکشان بسیاری مواد که در غذای بزرگسالان نیز هست، وجود دارد و این حساسیت آنقدر وجود ندارد.
به علاوه نکته مهم در اینجاست که آنها برای مصرف داخل خود قطره ویتامین D دارند، ولی آنچه با نام شربت‌های مختلف با ظاهر بسیار شکیل و گول‌زننده تولید می‌کنند برای صادرکردن است و در کشور خودشان استفاده نمی‌کنند.
بسیاری از والدین با هزینه بالا این شربت‌ها را تهیه می‌کنند، اما پس از مدتی متوجه می‌شوند کودکشان از نظر ویتامین D دچار کمبود است و نرمی استخوان گرفته است.
قطره آهن ایرانی بدمزه است اما لااقل می‌دانید وقتی آن را به بچه می‌دهید میزان لازم ‌آهن را دریافت می‌‌کند.
آهن را باید از اول هفت ماهگی با غذای کمکی و البته در ادامه تغذیه با شیر مادر به بچه‌ها بدهید تا انشاءا… همه آنها سلامت و شاد باشند.
دادن قطره مولتی ویتامین یا آ+د از ۱۵ روزگی نوزاد شروع شده و روزانه ۲۰ قطره آ + د ، یا ۲۵ قطره مولتی ویتامین تا پایان دو سالگی به کودک داده می شود.
قطره آهن نیز از پایان شش ماهگی یعنی همزمان با شروع تغذیه تکمیلی کودک، روزانه ۱۵ قطره داده می شود و تا پایان دو سالگی باید داده شود.

نکته
۱- موقع دادن قطره به نوزاد، بهتر است به جای اینکه قطره ها را با قطره چکان داخل دهان کودک بریزید و آن را بشمارید، تعداد ۲۵ یا ۲۰ یا ۱۵ قطره را در یک قاشق مرباخوری بچکانید و یکجا و به آرامی با قاشق به کودک بدهید.
۲- بعد از دادن قطره آهن به کودک، مقداری آب جوشیده خنک به او بدهید تا از تاثیر آهن بر روی دندان ها و سیاه شدن آنها جلوگیری شود. اگر کودک گذاشت، بعد از دادن آب نیز می توانید با یک دستمال کاملا تمیز پارچه ای، دندان های او را به آرامی پاک کنید.
این دو ویتامین چقدر حیاتی هستند و برای کوچولوی ما چه کاری انجام می‌دهند؟ چرا حتی به بچه‌هایی که شیر مادرشان را می‌خورند دادن این ویتامین لازم است؟ برای اینکه یکی از این دو ویتامین حیاتی را بشناسید، بد نیست تا پایان این مطلب را بخوانید.
اگر سابقه بچه‌داری داشته باشید، حتما می‌دانید که به بچه‌های زیر 6 ماه، خوراندن هر چیزی جز شیر ممنوع است، حتی آب. اما این وسط یک نکته خیلی جالب وجود دارد. همین کوچولوی دوست داشتنی از روز پانزدهم زندگی لازم دارد که ویتامین AD بخورد. علتش را می‌دانید؟

ویتامین A برای تنظیم سیستم ایمنی بدن
ویتامین A یکی از حیاتی‌ترین مواد مورد نیاز بدن است که نقش بسیار مهمی در بینایی، رشد استخوان‌ها و کلا رشد و نمو کودکان دارد. ویتامین A به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و در نتیجه وجودش برای مبارزه با بیماری‌ها لازم است. کودکانی که ویتامین‌ A کافی به بدن‌شان نمی‌رسد در مقابله با بیماری‌ها ضعیف‌تر هستند و یک بیماری ساده ممکن است برای آن‌ها مرگبار باشد.
ویتامین A یکی از دو ویتامینی است که برای کودکان ایرانی از ابتدایی‌ترین زمان حیات یعنی از 15 روزگی تجویز می‌شود. تولیدکنندگان این مکمل، براساس نیاز کودکان کشور و تعامل با وزارت بهداشت این مکمل را فرموله، تولید و عرضه می‌کنند.

ویتامین AD خارجی نخرید!
در این‌جا بد نیست این را هم بگوییم که بعضی والدین فکر می‌کنند چون مکمل‌های خارجی گران‌تر از ویتامین AD ایرانی است، حتما خاصیت بیشتری هم دارد. اما باید بدانید که نیاز کودکان هر کشور با کشورهای دیگر فرق می‌کند.
متخصصان و مسئولان هر کشور با برآوردی که از کمبودهای تغذیه‌ای کودکان دارند، میزان لازم برای مصرف هر مکمل را تعیین می‌کنند.
در ایران هم متخصصان با کار دقیق و علمی به این نتیجه رسیده‌اند که نوزاد باید از ۱۵ روزگی تا ۲ سالگی، روزی ۱۵ تا ۲۵ قطره مولتی ویتامین یا ویتامین AD دریافت کند.
بنابراین اگر از مکمل‌های خارجی استفاده کنید، هم مقدار لازم برای کودک‌تان را درست نمی‌دانید و هم ممکن است با این کار باعث شوید تا یک ویتامین به او کم و یک ویتامین زیاد از حد برسد. هر دوی این اتفاقات خطر جدی برای سلامت حال و آینده کودک‌تان دارد!

در چه غذاهایی یافت می‌شود؟
ویتامین A هم در غذاهای حیوانی و هم در غذاهای گیاهی وجود دارد. ویتامین‌ A موجود در منابع حیوانی خیلی خوب جذب بدن می‌شود ولی ویتامین A که از منابع گیاهی بدست می‌آید، جذب کمتری دارد. از غذاهای حیوانی دارای ویتامین A می‌توان به شیر، کره، تخم مرغ و جگر اشاره کرد.
در بین منابع گیاهی که ویتامین A دارند، هویج از همه معروف‌تر است.

مامان من ویتامین می‌خوام
اما چیزی که در هویج هست، پیش‌ساز ویتامین A است نه خودش. این پیش‌ساز در بدن تبدیل به ویتامین A می‌شود ودر سبزیجاتی با رنگ سبز تیره مثل اسفناج و جعفری، سبزی‌های نارنجی رنگ مثل هویج و کدو حلوایی و میوه‌های رنگی مثل طالبی وجود دارد.

کمبودش چه خطراتی دارد؟
یکی از نخستین علامت‌های کمبود ویتامین A شب‌کوری است. مردم مصر باستان فهمیده بودند که شب‌کوری با خوردن جگر درمان می‌شود. حالا ما می‌دانیم علت آن چیست. کمبود ویتامین A با آسیبی که به چشم می‌زند، حتی می‌تواند باعث کوری بشود.
ویتامین A برای رشد کودک ضروری است و کمبود آن موجب اختلال رشد ، کاهش مقاومت بدن و ابتلای مکرر به بیماری‌ها و اختلال در خون‌سازی می‌شود.
کودکانی که دچار کمبود ویتامین A هستند، بیشتر به بیماری مبتلا می‌شوند و دوره بیماری در آن‌ها طولانی‌تر است. کمبود این ویتامین دستگاه تنفسی را هم در مقابل عفونت‌ها ضعیف می‌کند و ممکن است باعث بیماری ذات الریه شود.
همیشه مقداری ویتامین A باید در بدن ذخیره باشد. حتی کم شدن این ذخیره‌ها هم باعث بیماری‌های تنفسی و اسهال کودکان، و عقب ماندن آن‌ها از رشد می‌شود.

بعد از دو سالگی هم مکمل لازم است؟
برای بچه‌های سالم و بچه‌هایی که بدغذایی یا رژیم خاصی ندارند، دادن مکمل برای رفع نیاز به ویتامین‌ها ضرورتی ندارد ولی اگر به دادن مکمل‌های ویتامین به فرزندتان تمایل دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
به‌طور کلی درصورتی که بتوانید با گنجاندن منابع غذایی مثل شیر و لبنیات، کره، تخم مرغ ، جگر، سبزی‌های زرد مثل هویج، کدو حلوایی و میوه‌های زرد و نارنجی رنگ مثل آلو، زردآلو، قیسی، خرمالو و طالبی در برنامه غذایی روزانه کودک‌تان، ویتامین A کافی را به او برسانید، نیازی نیست که به او مکمل بدهید.
در این سن، کودکان می‌توانند به راحتی لبنیات، گوشت، میوه‌ها و سبزی‌های تازه بخورند و این بهترین راه برای رساندن ویتامین‌ به بدن آنهاست.