نیازی: آیا سیستم این‌گونه برای قتل انسان‌ها تصمیم می‌گرفت؟

تهران (پانا) - در پی اظهارات حجت الاسلام مصطفی پورمحمدی در خصوص قتل های زنجیره ای و سعید امامی، حجت الاسلام محمد نیازی، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح در زمان رسیدگی به پرونده قتل‌های زنجیره‌ای در نامه ای به این اظهارات واکنش نشان داد.

به گزارش شرق، متن کامل نامه رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح وقت؛ که خطاب به روزنامه شرق ارسال شده به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

مدیر مسؤول محترم روزنامه شرق

با سلام و تحیت

در روزنامه سه‌شنبه ۱۸ تیرماه ۱۳۹۸ گفتگوی حجت الاسلام والمسلمین پورمحمدی به چاپ رسیده که در بخشی از آن به موضوع مهم قتل‌های زنجیره‌ای در سال ۱۳۷۷ پرداخته شده است.

از آن‌جا که بخش‌هایی از مطالب ایشان درباره این موضوع دقیق نبوده و با واقعیت منطبق نیست، لازم است توضیحاتی در این زمینه ارائه شود.

بدواً مطالب جناب آقای پورمحمدی آورده می‌شود:

«آقای خسرو تهرانی نخست وزیری بود، اما آقای عالیخانی از بچه‌های سپاه بود. در بحث قتل‌های زنجیره‌ای که شما بحث خاصتان خودسر بودن بود، نه، آن بخش وزارت اطلاعات هیچ خودسر نبودند. شاید مدیرانش یک سری تصمیمات بد می‌گرفتند. ما داشتیم جاهایی که خود من موضع و انتقاد داشتم که بی‌خود کردید این تصمیم را گرفتید، اما این جور نبود که از دست رها باشد. حتی این داستان قتل‌های زنجیره‌ای در سیستم اتفاق افتاد.

جانشین امنیت یعنی معاون امنیت، جانشینش مدیر این پروژه بود که گرایش چپ داشتند یعنی جایی نبود که ۵ نفر خودسرانه آمده باشند دست به این کار زده باشند. اینها برای خودشان تحلیلی داشتند و فکر می‌کردند طبق آن تحلیل باید به نظام خدمت کنند و اصلاح‌طلبان را از ورطه‌ی خطرناکی که در آن خواهند افتاد نجات بدهند. تحلیلشان هم این بود که ضد انقلاب دارد به اصلاح طلب‌ها می‌چسبد و ما ناچاریم دوباره حوادث سال ۶۰ و جنگ‌های خیابانی را تکرار و تجربه کنیم اینها گفتند ما عملیات پیش دستانه انجام بدهیم تا این اتفاقات نیفتد و اتفاقاً مدیران اصلی این تصمیم گرایش چپ داشتند یعنی نسبت به آقای خاتمی که رئیس جمهور شده بود نظر مثبت داشتند و طرفدار آقای خاتمی بودند.

[سؤال:] یعنی مدیر این پروژه سعید امامی نبود؟

[آقای پورمحمدی:]‌ این که مشخص بود. آنهایی که دستگیر شدند و اعتراف کردند گفتند که آقای سعید امامی مشاور وزیر بود و نهایتاً به عنوان مشاور از ایشان استفاده کرده بودند. مدیر پروژه که نبود، مدیر تصمیم‌گیری نبود. نه مقام تصمیم‌گیری داشت، نه مقام طراحی و اجرا داشت، حداکثر با ایشان مشورت کردند که ما از ایشان سؤال کردیم، گفت نه من در این کار نبودم تا آخرین لحظه هم حرفش این بود که من نبودم. به آن آقایان که می‌گفتیم تعبیری که می‌کردند، می‌گفتند ما اجازه هم داریم که هر چه تلاش کردیم ما اجازه‌ای ندیدیم ولی تلقی و نظر خودشان این بود که ما رفتیم و اجازه هم داریم و از این حرف‌ها.

ما گفتیم کیست و بعد هم ثابت نشد چنین چیزی که توانستند اجازه بگیرند. این که فکر کنیم جماعتی همین جوری خودسر آمدند و انجام دادند، به این شکل نبود. اینها تحلیل داشتند. حالا این که در تحلیل اینها نفوذی وجود دارد. این هم ثابت نشد. ما که نمی‌توانیم صرفاً روی تحلیلمان کار کنیم. آدم‌هایش موجودند محاکمه شدند زندان رفتند همه‌‌شان تحمل حبس طولانی کردند. اینها که موجودند. بعد هم این که وزارت کار کردند هیچ ردی که مشخصاً القای مستقیم باشد نبود. شاید برخی فضا سازی‌ها تأثیر غیر مستقیم روی تصمیم‌گیری‌ها بگذارد، بعید نیست.

الان هم یکی از شگردهای قوی دستگاه اطلاعاتی این است که فضا را جوری طراحی می‌کنند که آدم‌ها براساس آن طراحی به تصمیماتی می‌رسند. القای غیر مستقیم می‌تواند چنین چیزهایی باشد ولی این که مستقیماً طبق ادعایی که برخی از این آقایان کردند یعنی شبکه جاسوسی و نفوذ و اینها. هیچ کدامشان ثابت نشد و این حادثه هم اتفاق افتاد از این جهت می‌توان گفت وزارت اطلاعات یک مجموعه گسترده‌ای با احساس مسؤولیت و فداکاری و جان نثاری و پای کار بودن است و البته محیط‌های قدرت پنهان محیط‌های خطرناکی است، محیط‌های اشتباه خیزی است. محیط‌هایی که اگر کنترل نشود مشکل‌ساز خواهد شد...»

پاسخ:

۱ـ این گفته آقای پورمحمدی که آقای عالیخانی از بچه‌های سپاه بود، صحت ندارد. (منظور مهرداد عالیخانی، معروف به صادق، متهم ردیف دوم در پرونده قتل‌های زنجیره‌ای است که با حکم قطعی دادگاه به اتهام آمریت در قتل‌ها به ۴ فقره حبس ابد محکوم شد.) البته عالیخانی تلاش کرد وارد سپاه شود ولی موفق نشد. طبق سوابق موجود، وی در شهریور ۱۳۶۲ برای استخدام در کمیته انقلاب اسلامی اقدام کرد و سپس از اینطریق به واجا [وزارت اطلاعات] وارد شد.

۲ـ ایشان می‌گوید: «حتی این داستان قتل‌های زنجیره‌ای در سیستم اتفاق افتاد و عوامل آن خودسر نبوده‌اند» و برای اثبات این ادعا می‌افزاید: مدیر این پروژه جانشین معاون امنیت بود. (منظور آقای مصطفی کاظمی، معروف به موسوی، متهم ردیف اول در پرونده قتل‌های زنجیره‌ای است که با حکم قطعی دادگاه به اتهام آمریت در قتل‌ها به ۴ فقره حبس ابد محکوم شد.)

چند سؤال از جناب آقای پورمحمدی:

اولاً، اگر قتل‌ها در سیستم اتفاق افتاد و عوامل اصلی این جنایت خودسر و محفلی نبودند، چرا در پروژه‌ای با این اهمیت جانشین معاون امنیت آن را مدیریت کرد نه خود معاون امنیت؟ اگر تصمیم سیستم بود چرا مسئول اصلی، یعنی معاون امنیت، از اجرای آن بی اطلاع بود؟ (هرچند معاون امنیت وقت نیز از این جهت زیر سؤال است.)

ثانیاً، چرا عناصری از برخی معاونت‌های دیگر، از جمله معاونت اطلاعات مردمی، درگیر قتل‌ها شدند بدون آن‌که معاونت مربوطه در جریان قرار گرفته باشد؟

ثالثاً، آقای مصطفی کاظمی در جلسه دادگاه اعلام کرد که سوژه‌ها را خودم انتخاب می‌کردم و قتل همسر فروهر را همان زمانی که نیروها برای اجرای عملیات رفته بودند، و چند ساعت قبل از شروع عملیات، تصمیم گرفتم.

جناب آقای پورمحمدی! آیا سیستم این‌گونه برای قتل انسان‌ها تصمیم می‌گرفت؟ آیا این اتهامی بزرگ به وزارت اطلاعات نیست؟

3ـ جناب پورمحمدی، درباره انگیزه‌ عوامل اصلی جنایت مطالب عجیبی بیان کرده‌اند از جمله این که آنان براساس تحلیل خودشان فکر می‌کردند باید به نظام خدمت کنند و اصلاح‌طلبان را از ورطه خطرناک نجات دهند و نگذارند که ضد انقلاب به آنان بچسبد و ما ناچار باشیم حوادث سال 60 و جنگ‌های خیابانی را تکرار کنیم و ما عملیات پیش دستانه انجام دادیم.... و اتفاقاً مدیران اصلی این تصمیم گرایش چپ داشتند.

آیا آقای پورمحمدی خودشان به وجود چنین انگیزه‌ای باور دارند؟

اگر پاسخ مثبت است به این سؤال پاسخ دهند که چگونه از طریق قتل آقای داریوش فروهر با آن وضعیتی که از نظر جسمی و نقش سیاسی داشت (مقام معظم رهبری فرمودند آقای فروهر دشمن ما بود ولی خطری نداشت) و با قتل همسر او، آن هم شبانه و با وضع بسیار فجیع (کارد آجین)، چگونه اصلاح طلبان از ضد انقلاب جدا می‌شدند؟

یکی از عوامل اصلی جنایت در پاسخ به سؤال یکی از مباشرین قتل‌ها که چرا باید با این شیوه به قتل برسند و این مسئله مشکل ایجاد خواهد کرد، گفته بود باید قتل‌ها به گونه‌ای انجام شود که در دنیا صدا کند. چگونه با این قتل‌های جنایت‌آمیز، که برای نظام و امنیت ملی ما چالش ساز شد و ضربه جبران ناپذیر بر پیکر وزارت اطلاعات وارد کرد، خدمت به نظام صورت می‌پذیرد؛ آن هم از سوی کسانی که به قول آقای پورمحمدی اهل تحلیل بودند و علی الاصول پیامد‌های خطرناک این جنایات را می‌دانستند و پیش‌بینی می‌کردند؟

در این‌جا مناسب است بیانات مقام معظم رهبری در زمینه انگیزه قتل‌ها آورده شود تا وزن توجیه جناب آقای پورمحمدی سنجیده شود:

«... یکی از این مقتولان دوست قدیمی دوران مبارزات و همکار دوره‌ بعد از انقلاب اسلامی و در این اواخر هم دشمن بی‌ضرر ما بود او از مخالفانی بود که واقعاً کمترین ضرری برای نظام نداشت. بنابراین این طور نبود که ما فرض کنیم یک انگیزه‌ی طرفدارانه‌ی از نظام موجب شد که اینها بروند و فلان کس را که هیچ ضرری برای نظام نداشت بکشند...»

22/12/79 در جلسه پرسش و پاسخ

دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر

«... اما مرحوم فروهر و مخصوصاً عیالش آدم‌های نانجیبی نبودند حالا شما فکر کنید کسی که مثل فروهر را می‌کشد آیا می‌تواند دوست نظام باشد؟! می‌تواند برای نظام کار کند؟! چنین چیزی معقول است؟! من این را باور نمی‌کنم.

آشنایی من با مسایل سیاسی این بیست ساله و قبل از این در دوران انقلاب، آشنایی با اشخاص، جریانات سیاسی و با توطئه‌های گوناگونی که از اطراف دنیا همیشه در جریانش بوده‌ایم ـ اجازه نمی‌دهد که من باور کنم، این کارِ عناصری است که با نظام مسأله‌ای ندارند و نمی‌خواهند علیه نظام کار کنند.

... بعضی از این دو، سه نفر نویسنده‌ای هم که متاسفانه در این حادثه کشته شدند اسمشان را بنده هم نشنیده بودم... .

آن دستی که به فکر می‌افتد بیاید اینها را تصفیه کند و به قتل برساند ـ یا در داخل خانه‌هایشان، یا در میان راه، یا در خیابان، یا در بیابان ـ مگر می‌تواند بیگانه نباشد و تابع یک نمایشنامه از پیش طراحی شده نباشد؟!...»

خطبه‌های نماز جمعه 18/10/77

سایت مقام معظم رهبری

چپ یا راست بودن عوامل اصلی قتل‌ها نیز با واقعیت تطابق ندارد هر چند برخی از آنان تظاهر به اصلاح طلبی و برخی تظاهر به اصول‌گرایی می‌کردند. اگر مدیران اصلی قتل‌ها اصلاح طلب و طرفدار آقای خاتمی بودند چرا پس از موضع‌گیری آقای خاتمی درباره قتل فروهر و جنایت نامیدن آن، قتل‌های مختاری و پوینده را انجام دادند؟ و اگر آقایان سعید امامی و مهرداد عالیخانی اصول‌گرا و راست بودند چرا آقای مصطفی کاظمی، که مدعی‌اند «چپ تند» بود، سال‌ها از مدیران اصلی آقای سعید امامی بود و با آقای عالیخانی همکاری بسیار نزدیک داشت در حدی که مشترکاً پروژه‌ای به این اهمیت و حساسیت را پیش برده و مدیریت کنند؟

4ـ جناب پورمحمدی نقش آقای سعید امامی را به مشاور عوامل اصلی جنایت کاهش داده است. دربارة نقش نامبرده در قتل‌های زنجیره‌ای سال 1377 (صرفنظر از اتهامات دیگر وی که موضوع بحث ما نیست) توضیحات زیر ارائه می‌شود:

الف: آقای پورمحمدی حداقل پذیرفته‌اند که سعید امامی به عوامل اصلی جنایت برای انجام آن مشورت داده است. البته آقای پورمحمدی قبلاً گفته بود: «سعید امامی از جریان قتل‌ها خبر نداشت حتی من خودم به او گفتم اگر تو هم دست داری بگو تا شر این غائله کنده شود. او جواب داد نقشی نداشته‌ام. از موسوی هم پرسیدم گفت نقشی نداشت و اطلاع هم نداشت ولی شاید حدس بزند». (روزنامه انتخاب 31/2/79. جالب است که ایشان برای اثبات ادعای خود به اظهارات سعید امامی و موسوی قبل از دستگیری آنان استناد می‌کند.)

آقای سعید امامی در این زمان مشاور وزیر بود. چرا باید در این پروژه با او مشورت می‌کردند؟ ممکن است آقای پورمحمدی پاسخ دهند می‌خواستند از تجربه او در دوران تصدی معاونت امنیت استفاده کنند. پاسخ این است که افراد دیگری هم بودند با همین شرایط، چرا از آنان مشورت نگرفتند؟

ب: چرا آقای سعید امامی، که حداقل به قول آقای پورمحمدی طرف مشورت برای انجام قتل‌ها بود، در روز اول در دادسرا و در پاسخ به سؤال دادستان که به نظر شما چه کسی این قتل‌ها را مرتکب شده، اظهار داشت: اگر خودی‌ها انجام داده باشند کار سپاه پاسداران است و اگر ضد انقلاب انجام داده باشد کار باند سیدمهدی هاشمی است. (اظهارات کتبی آقای سعید امامی در این زمینه موجود است.)

ج: اما واقعیت مطلب دربارهنقش سعید امامی در قتل‌ها از منظر حقوقی:

نامبرده در آن زمان چون سمت اجرایی نداشت نمی‌توانست دستوردهنده باشد و آمر قتل تلقی نمی‌شود. او در اجرای قتل‌ها نیز دخالت نداشت پس مباشر قتل تلقی نمی‌شود. بلکه او با توجه به زمینه چینی، تحریک، ترغیب دیگران و تسهیل امر معاون در قتل‌ها محسوب می‌شود. در پرونده نیز همین اتهام به او تفهیم شد و با همین اتهام برای او قرار نهایی صادر شد؛ البته معاونی که محور عمل و اقوی از مباشر است. اظهارات کتبی او در مرجع قضایی وجود دارد که در زمان مناسب منتشر خواهد شد. ان‌شاءالله

5ـ توضیحات دربارة مسایل دیگرِی که جناب پورمحمدی مطرح کردند، از جمله مسئله بسیار مهم نفوذ، را به فرصت مناسب دیگری موکول و تنها به یک جمله بسنده می‌کنم: چه ایشان بپذیرند یا رد کنند فتنه‌ قتل‌های زنجیره‌ای و فتنه‌ی 18 تیر 78 و فتنه‌ی سال 88 تردیدی باقی نگذاشت که نفوذ دشمن در دهه‌های گذشته قطعی است و غیر قابل انکار.

6ـ دربارة مسایل طرح شده، اسناد و مدارک کافی و غیرقابل انکار در پرونده محاکماتی در سازمان قضایی نیروهای مسلح وجود دارد. به جناب آقای پورمحمدی توصیه می‌کنم هر زمان که خواستند دربارة ماجرای قتل‌های زنجیره‌ای سال 1377 اظهارنظر نمایند حداقل اطلاعاتی از پرونده محاکماتی و صورتجلسات دادگاه آن تحصیل فرمایند، هر چند دفاع ایشان از همفکران و دوستان قدیم‌شان را قابل فهم می‌دانم!

محمد نیازی

رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح

در زمان رسیدگی به پرونده‌ قتل‌های زنجیره‌ای

۱۸ تیر ۱۳۹۸