چرا تولید برق در ایران اقتصادی نیست؟/ پرمصرف‌های خانگی جریمه شوند +جدول

سرویس اقتصاد مشرق - تامین برق مصرفی در تابستان امسال با توجه به عقب ماندن وزارت نیرو از برنامه نصب نیروگاهی به دلیل شرایط بدمالی و رشد طبیعی مصرف برق بیش از سال های گذشته به یک بحران تبدیل شده که در صورت چاره نیندیشیدن می‌تواند همچون سال گذشته، خاموشی های گسترده در سراسر کشور را در پی داشته باشد.

برای عبور از این مشکل و معضل می‌توان به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس اشاره کرد که در این گزارش علاوه بر تبیین بحران برق و بررسی راهکارهای جهانی، راهکارهای مناسب برای مقابله با این بحران کشورمان ارائه شده است.

بیشتر بخوانید

چگونه جلوی پرمصرف‌ها را بگیریم؟ +جدول

لزوم تعیین تعرفه برق مجزا برای مشترکین بدمصرف

اولین و اصلی ترین نقطه کلیدی در این گزارش، اقتصادی کردن صنعت برق است. با توجه به منحنی مصرف برق، کشور لازم است تا برای ایام تابستان نیروگاه ساخته شود (فارغ از نوع نیروگاه که گازی باشد یا ذغال سنگ یا خورشیدی و غیره) اما این نیروگاه ها در دیگر ایام سال بلا استفاده می مانند.

به همین دلیل هزینه های تولید برق بالا رفته و با توجه به تکلیفی بودن قیمت‌های برق، این فشار به دولت وارد می شود. در نتیجه، میزان بدهی‌های وزرات نیرو مرتبا بالا رفته و دیگر قادر به پرداخت مطالبات تولیدکنندگان برق نخواهد بود. این موضوع فارغ از مبحث خاموشی، اهمیت اقتصادی کردن صنعت برق را میرساند.

خاموشی برق نشاندهنده نهایت بحران برای تولید برق می باشد و آثار متعدد اجتماعی و اقتصادی دارد و بایستی برای آن چاره اندیشید. یکی از مهمترین و موثرترین راهکارهای جهانی برای مدیریت این بحران، افزایش قیمت برق مشترکین پرمصرف است.

نظام فعلی تعرفه گذاری برق در کشور به گونه ای است که مشترکان پرمصرف از یارانه برق بیشتری برخوردار شده و حتی در زمان اوج بار هم کمتر جریمه میشوند. این شیوه قیمت گذاری برق کاملا غیرعادلانه و غیر موثر است و حتی با سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی نیز در تعارض است.

در واقع، بایستی شیوه قیمت گذاری به گونه ای باشد که مشترکین پرمصرف بیش از دیگران جریمه شوند. با این وجود، متاسفانه شاهد افزایش کم و بی تاثیر تعرفه های برق برای پرمصرف ها بوده ایم. بر خلاف رویه های غلط در زمینه برق، یکبار در زمینه آب خانگی در دولت یازدهم، مشترکین پرمصرف بیش از دیگران با افزایش قیمت مواجه شدند و در نتیجه، کاهش 1.72 درصدی مصرف آب شرب خانگی در تهران بودیم.

به عبارت دیگر در صورتی که میزان جریمه پرمصرف ها مبلغ بالایی باشد بازدارندگی ایجاد کرده که در نتیجه آن حجم مصرفی کاهش می‌یابد.

معضل مصرف بالای برق در کشور در حالی است که بخش پرمصرف خانگی حتی از بخش صنعت هم مهمتر بوده و میزان توان مصرفی سه دهک بالای بخش خانگی از کل توان مصرفی کشور بیشتر است.

اما متاسفانه مکررا دیده شده است به جای اتخاذ راهکار مناسب برای کنترل مصرف برق این گروه از مشترکان بخش خانگی، برق صنایع و بخشهای مولد قطع شده است که آثار جبران ناپذیری دارد. به عنوان مثال، سال گذشته شاهد تلف شدن 2000 قطعه مرغ در شهر شطوط در استان آذربایجان غربی بخاطر قطعی برق بودیم.

با توجه به دلایل فوق ضروری است تا برای مقابله با بحران برق به جای تمرکز بر همه مشترکین، بر بخش پرمصرف خانگی تمرکز کرد، شیوه ای که تاکنون در دولت برای قیمت گذاری برق خانگی آنچنان که باید اجرا نشده و با وجود بحران برق بیش از گذشته ضرورت پیدا کرده است.