شعله ور فیلمی از حمید نعمت الله؛ اتفاق‌های تصنعی و آبی بر آتش

فیلم شعله ور آخرین ساخته سینمایی حمید نعمت الله ، ترکیبی است از آرایش غلیظ و رگ خواب. از نگاه فضا و لوکیشن‌ها و فیلم سازی در شهرهای مرزی و خارج از تهران و نمایش برخی ظواهر فرهنگی آن‌ها بسیار تداعی گر آرایش غلیظ می‌باشد و از لحاظ تک شخصیتی بودن و پرداختن به سیر حرکتی […] نوشته شعله ور فیلمی از حمید نعمت الله؛ اتفاق‌های تصنعی و آبی بر آتش اولین بار...

فیلم شعله ور آخرین ساخته سینمایی حمید نعمت الله ، ترکیبی است از آرایش غلیظ و رگ خواب. از نگاه فضا و لوکیشن‌ها و فیلم سازی در شهرهای مرزی و خارج از تهران و نمایش برخی ظواهر فرهنگی آن‌ها بسیار تداعی گر آرایش غلیظ می‌باشد و از لحاظ تک شخصیتی بودن و پرداختن به سیر حرکتی یک فرد و روایت متکی بر نریشن، به رگ خواب نزدیکی می‌کند با این تفاوت که این بار شخصیت محوری فیلم یک مرد است.

گویی رگ خواب مردانه‌ای را با مسائلی که امروزه مردان در جامعه درگیر آن هستند را مانند بیکاری، اعتیاد، طلاق و… نظاره گر هستیم. در ادامه با تحلیل فیلم شعله ور با نت نوشت همراه باشید.

پیش از شروع گفتار موزیک ویدیو شعله ور با صدای همایون شجریان و نصرت فاتح علی خان را با هم مشاهده می‌کنیم:

شعله ور: اتفاق‌های تصنعی و آبی بر آتش

برای شروع تحلیل فیلم شعله ور باید گفت مشخصه‌‌ی فیلم‌های ” حمید نعمت الله”، اصولا نمایش سیر زوال شخصیت‌های اصلی داستان هایش می‌باشد. آدم هایی که از اوج به موج کشیده می‌شوند، در جای خود درجا می‌زنند و توفیقی نمی‌یابند.

از بی هویتی به هر کاری دست می‌زنند و خود را تا مرز تباهی می‌کشانند. این اتفاق از “بوتیک” تا همین فیلم شعله ور برای آدم‌های “حمید نعمت الله” می‌افتد. در نباید این مهم را در تحلیل فیلم شعله ور از قلم بیندازیم.

بیشتر بخوانید: نقد فیلم رگ خواب اثر حمید نعمت الله “سیاهی سفیدی و اندوه طوفان”

در فیلم “بوتیک” شاهد بی سرنوشتی دختری هستیم. در “بی پولی” با مردی رو به رو می‌شویم که تا گریبان در فقر گیر می‌افتد. در فیلم”آرایش غلیظ” تباهی مردی دیگر را شاهد هستیم.

فیلم شعله ور آخرین ساخته سینمایی حمید نعمت الله ، ترکیبی است از آرایش غلیظ و رگ خواب. از نگاه فضا و لوکیشن‌ها و فیلم سازی در شهرهای مرزی و خارج از تهران و نمایش برخی ظواهر فرهنگی آن‌ها بسیار تداعی گر آرایش غلیظ می‌باشد و از لحاظ تک شخصیتی بودن و پرداختن به سیر حرکتی یک فرد و روایت متکی بر نریشن، به رگ خواب نزدیکی می‌کند با این تفاوت که این بار شخصیت محوری فیلم یک مرد است.

در فیلم “رگ خواب” با عشق جنون آمیز زنی رو به رو هستیم که ققنوس وار پس از مرگش خود را تولدی دیگر می‌بخشد و در فیلم شعله ور که در ادامه به آن خواهیم پرداخت شاهد داستان مردی هستیم که پله‌های زوال را یکی دو تا به پایین طی می‌کند.

خانواده، الگو بودن برای فرزند، شغل و… برای هر انسانی بخشی از هویت شخصیتی‌اش را تشکیل می‌دهند. در تحلیل فیلم شعله ور باید گفت که با شخصیتی به نام فرید (امین حیایی) آشنا می‌شویم که در هیچ کدام از موارد گفته شده در بالا توفیقی حاصل نکرده و در نتیجه هویتش شکل نگرفته است.

گرچه نباید از بازی شیرین “زهرا خوشکام” و تصاویر خوب “روزبه رایگا” به عنوان فیلمبردار و ترکیب همیشه خوب “همایون شجریان” و “سهراب پورناظری” در زمینه موسیقی چشم پوشی کرد که چون آبی بر شعله‌های آتش فیلم عمل می‌کنند.

به دلیل اعتیادش در گذشته، همسرش از وی طلاق گرفته است. در نزد مادر خود (زهرا خوشکام) فرزند نمونه‌ای نیست و مدام با متلک‌های مادر رو به رو می‌شود. در زمینه شغل نیز کاری نمی‌کند و خود را به ساختن هواپیما در زیرزمین خانه مادری مشغول کرده است.

در اینجا می‌توانیم این هواپیماها را نمادی از آرزوها و بلند پروازی‌های فرید بدانیم که به هیچ کدام در زندگی دست پیدا نکرده و حالا خود را در قالب هواپیما و پرواز نشان می‌دهد. پروازی که البته به اوج نمی‌رسد و در سکانس اجتماع این هواپیماها به پرواز در نمی‌آید.

مصطفی شخصیتی قدرتمند و در عین حال مهربان، افتاده و مورد احترام همگان است و بیشتر ویژگی‌های الگو شدن را دارد. فرید که شاهد ماجراست دیگر تاب نمی‌آورد و از اینجاست که در صدد انتقام بر می‌آید و تا مرز ویرانگری پیش می‌رود. گرچه این روند در فیلم بسیار کند رخ می‌دهد و تماشاگر را خسته می‌کند و با پایان هندی گونه‌اش اثری را که باید در مخاطب نمی‌گذارد.

بیشتر بخوانید: معرفی فیلم رگ خواب اثر حمید نعمت الله ؛ فیلم فارسی مدرن یا عاشقانه‌ای غمگین؟!

برای پسرش نوید (دارا حیایی) نیز الگوی مناسب مردانه‌ای نیست. به لحاظ روانکاوی، هر پدری برای این که به سلامت روان و هویت شخصیتی خود برسد نیاز دارد که برای فرزند پسرش الگوی مردانه و قدرتمندی باشد. اتفاقی که برای نوید نمی‌افتد و به جایش مصطفی یکی از همکلاسی‌های دوران تحصیل پدرش که غواص نام آشنایی نیز هست به عنوان الگو پذیرفته می‌شود.

در فیلم شعله ور با سه شخصیت زن که مادر، همسر و وحیده باشند رو به رو هستیم. در اوایل فیلم مادر نقش دارد و در ادامه در حد یکی دو تماس تلفنی باقی می‌ماند و فراموش می‌شود. شخصیت همسر که اصلا پرداخت نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: نقد فیلم فروشنده اثر اصغر فرهادی

در ادامه تحلیل فیلم شعله ور باید اذعان کنیم که یکی از ضعف‌های فیلمنامه همین رخداد‌های اتفاقی‌اش است. فرید به زابل می‌رود، دو جوان در دریای جنوب غرق می‌شوند، اتفاقی مصطفی کسی است که غرق شدگان را از آب بیرون می‌آورد، به زابل می‌آید، اتفاقی نوید هوس زابل می‌کند که پیش پدرش باشد.

اتفاقی محل سکونت فرید و پسرش با مصطفی یکیست، اتفاقی همان روزی که مصطفی عازم تهران است نوید به سرش می‌زند که غواصی کند، اتفاقی در سر راهش وحیده قرار می‌گیرد و به ذهنش می‌رسد شماره‌‌ی مصطفی را از نوید بگیرد، اتفاقی او هنوز سوار هواپیما نشده است و می‌تواند به کمک نوید بشتابد و بعد هم که فرید از ماجرا آگاه می‌شود به فکر فرو می‌رود که چه تهمت هایی که به مصطفی و همکارش کاوه نزده است و آن‌ها را آزار نداده است.

بیشتر بخوانید: آرایش غلیظ، رگ خواب و حالا شعله‌ور سومین همکاری نعمت‌الله و همایون شجریان

در ادامه تحلیل فیلم شعله ور باید گفت این حجم از اتفاق در فیلم قابل قبول نیست. “آلفرد هیچکاک” استاد تعلیق در سینما می‌گوید تنها یک حادثه اتفاقی می‌تواند در فیلم باشد حال اینکه اساس این فیلمنامه بر اتفاق‌های اتفاقی است.

و همین امر اثر را غیرقابل باور و پذیرش می‌کند و از تاثیرگذاری‌اش می‌کاهد. دیگر نکته‌‌ی منفی که در فیلمنامه وجود دارد این است که فیلم، شخصیت‌های زن‌اش را به ناگاه فراموش می‌کند و هرگاه بخواهد، از آن‌ها در فیلم کمک می‌گیرد. شخصیت هایی که در حد تیپ باقی می‌مانند.

شخصیت وحیده هم که تا حدی در حال شکل گیری بود و می‌توانست رنگی به فیلم بدهد، در همان نطفه خفه می‌شود و با ورود نوید تا مدت زیادی به فراموشی سپرده می‌شود تا آخر که با حضور دوباره‌اش نقش منجی را ایفا کند.