جان ناکام! آیا رابرت اوبرایان بر منصب مشاور امنیت ملی ترامپ دوام می‌آورد؟

به گزارش فانوس، عزل جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی دونالد ترامپ در حالی رقم خورد که وی سومین مشاور امنیت ملی ترامپ در همین مدت کوتاه بود.

جان بولتون در حالی بعد از ژنرال مک‌مستر به عنوان مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد که همگان می‌دانستند وی مواضع ضد ایرانی در سرش دارد. بولتون از همان روز نخست طبق پیش‌بینی‌های انجام شده مواضع تندی را علیه ایران به کار گرفت و در سخنرانی‌های متعدد از آرزوی سرنگونی حکومت ایران سخن می‌گفت. جان بولتون که اعتقادی به برجام نداشت همواره در تلاش بود تحریم‌های تهاجمی‌تر را برنامه‌ریزی کند تا بطور بالقوه موجب فروپاشی کامل این توافق شود.

دونالد ترامپ در 10 سپتامبر در حالی اقدام به برکناری بولتون کرد که آمریکا در شرایط فعلی در موقعیت متزلزلی نسبت به مواضع ایران قرار دارد و مسئولان ارشد آمریکا هنوز سردرگم این هستند که با چه راهکارهایی می‌توانند ایران را تسلیم خواسته‌های خود کنند.

بولتون همواره سیاست های تندی علیه ایران داشت و معتقد به افزایش تحریم‌ها علیه ایران بود و بر این باور بود که باید تحریم‌ها به قدری افزایش یابد که صدای له شدن استخوان‌های ایران بیاید. حتی در چندین مورد بولتون اصرار به حمله نظامی علیه ایران می‌کرد که ترامپ و نمایندگان پنتاگون با وی مخالفت می‌کردند. وی همواره در همه سخرانی‌هایش علیه جمهوری اسلامی سخنرانی می‌کرد گویا کینه بزرگی از جمهوری اسلامی به دل دارد. سال گذشته در چنین روزهایی ابراز کرده بود که جمهوری اسلامی جشن 40 سالگی خود را نخواهد دید.

آنچه اتفاق افتاد برکناری یا استعفا نشان می‌دهد اختلافات موجود به مرحله غیرقابل سازش رسیده بود. کارشناسان در مجموع دو نوع اختلاف را برای برکناری بولتون پیش بینی می‌کنند که از یک طرف گفته شده که بولتون و دونالد ترامپ و از سوی دیگر بولتون و مایک پومپئو و برخی دیگر از اعضای دولت، با یکدیگر اختلافاتی داشته‌اند.

آنچیز که مسلم است مشاوره های بولتون به رئیس جمهور آمریکا کارساز نبوده و ترامپ در بسیاری از موارد مشاوره‌های جان بولتون را همسو با اهداف و خواسته‌های خود نمی‌دیده است و نتوانسته در سیاست‌های آمریکا در عرصه بین‌الملل خصوصا در منطقه خاورمیانه به خوبی تصمیم گیری کند. همین موضوع سبب شد که دونالد ترامپ اعلام کند که دیگر نیازی به بولتون در کاخ سفید نیست اگرچه بولتون مدعی شده است که پیشنهاد استعفا را خودش برای نخستین بار به ترامپ مطرح کرده است ولی کارشناسان می‌گویند دونالد ترامپ از دخالت‌های جان بولتون در تصمیم‌گیری‌هایش در خصوص مسائل مرتبط با ایران، کره شمالی و ونزوئلا خسته شده بود.

حال موضوعی که در اینجا باید بحث شود این است که آیا رابرت اوبرایان به عنوان چهارمین مشاور امنیت ملی ترامپ در این پست موفق می‌شود یا اینکه عاقبت او همانند سه مشاور سابق می‌شود؟

رابرت اوبرایان در حالی بعد از چند روز از برکناری بولتون به عنوان چهارمین مشاور امنیت ملی جدید دونالد ترامپ معرفی شد که برکناری بولتون حواشی زیادی در جهان ایجاد کرده است و همگان بر این باور دارند که اوبرایان در صورتی دراین پست موفق خواهد شد که راه بولتون را ادامه ندهد.

اما این در حالی است که اوبرایان نیز همانند بولتون مواضع تندی علیه ایران دارد و یکی از منتقدان سرسخت باراک اوباما در زمان توافقات برجام بود. وی برجام را مهمترین ضعف دولت باراک می‌داند و امضای این توافقنامه را "ساده لوحانه" برشمرد چونکه راه را برای ایران هسته‌‌ای هموار کرد. همچنین اوبرایان ایران را بزرگترین حامی تروریسم در جهان توصیف می‌کند و معتقد است باید ایران اینگونه رفتارهایش را تغییر دهد.

به راستی اوبرایان چه ویژگی خاصی نسبت به چهار گزینه دیگر داشت که ترامپ آن را نسبت به آن‌ها ترجیح داد و او را جانشین بولتون کرد.

ترامپ از ارتباط کاری نزدیک خود با اوبرایان سخن گفته بود و وعده داد که وی کارهای خوبی در این مدت انجام خواهد داد. اوبرایان شاید پست مهمی در دولت‌های اخیر آمریکا نداشته باشد ولی در عرصه سیاست خارجی پیشینه‌ای قابل توجه دارد. وی از ۲۵ مه ۲۰۱۸ به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهوری در امور گروگان‎گیری در وزارت خارجه فعال بود. حضور رابرت در دولت جرج بوش و ارتباط سازنده با پنتاگون و روابط امور خارجه دلیل محکمی را ایجاد کرد تا ترامپ را متقاعد کند وی را به عنوان مشاور امنیت ملی جدید آمریکا انتخاب کند.

مشاور جدید امنیت ملی آمریکا در شرایط سختی سکان هدایت این پست را در اختیار گرفت. از یک سو درگیری‌های شدید عربستان با ایران و از سوی دیگر تنش‌های بین آمریکا با ایران و همینطور تشکیل ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس شرایط را از هر زمان دیگری برای آمریکا سخت کرده است.

اوبرایان همواره بر این اصل معتقد بوده است که "ایران دشمن قسم خورده ایالات متحده آمریکا است و در صدد آن است تا در یک برنامه بلند مدت، به اهداف آمریکا و اسرائیل در منطقه ضربه بزند و ما نباید اجازه این کار را بدهیم."

آنچیز که مشهود است رابرت اوبرایان رزومه بسیار خوبی در زمینه مذاکراتی دارد و همواره این را ثابت کرده است که هرجا به عنوان نماینده آمریکا با کشورهای دیگر در زمینه آزادسازی زندانیان و گروگانگیران ورود پیدا کرده است موفق شده است. حتی وی نامه‌ای را به محمد جواد ظریف پیش از انتخابش به این سمت زده بود و درخواست کرده بود زندانیان آمریکایی در ایران باید آزاد شوند. رابرت باید در پست جدید خود فراتر از سه مشاوره قبلی رضایت ترامپ را به خود جلب کند تا بتواند تا پایان دولت همراه رئیس جمهور در کاخ سفید بماند اگرچه رفتارها و اقدامات ترامپ اصلا قابل پیش بینی نیست.