از اربعین61 تا اربعین1441

تدبیر24»«و بذل مُهْجتهُ فِیک، لِیسْتنْقِذ عِبادک مِن الْجهالهِ». در هنگامه اربعین سالار شهیدان و بزرگداشت مقام عقیله بنی‌هاشم، قافله‌سار کاروان اسرا، همقدم با طفلان خسته و نگاهی به حرکت عظیم زائران برای خواندن زیارت اربعین ارباب از زبان جابر اولین زائر.

سال‌ها از اربعین می‌گذرد، انگار قافله عقیله بنی‌هاشم به کربلا می‌رسد. اربعین یعنی بیداری و پیام فاجعه ظالمان و ستمگرانی که در عاشورا دست‌شان به خون آلوده و هر ظلم و جوری بر اهل بیت عصمت و طهارت روا داشتند تا اینکه بر بدن‌ها، اسب تازاندند و سرها از بدن پاک شهدا، جدا و بر نیزه کردند...

به اسرا رحمی نکردند و چه‌ها و چه‌ها که جز اینها نکردند.

امسال هم برای نوبت ۱۴ تلاش کردیم تا باری دیگر، اسم ما را هم در زائران اربعین بنویسند.

برای هیچ معصوم دیگری مراسم اربعین توصیه نشده است و این یعنی اهمیت اربعین حسینی.

اربعین با بنای زیارت جابر بن عبدالله انصاری آغاز شده است. او بر اساس برخی نقل‌ها و روایت‌ها، ۲۱ سال از امام حسین(ع) بزرگ‌تر است و گویا به ‌وقت حضور در اربعین همان سال۶۱ هجری، حدود ۸۰ ساله بوده است.

نکته مهم در شخصیت جابر آن است که از جوانی با حبیب خدا آشنا شده، ایمان آورده و رفیق شده؛ این است مقام حب الهی! و آیا دین ‌جز محبت است؟! در ١٦ سالگی جزو گروهی از اهل مدینه بوده که در پیمان عقبه در مکه و منا پیش از هجرت با حبیب خدا همراه و مرتبه همنشینی و ایستادن کنار پیامبر بودن را حضوری کسب کرده است. در جنگ احد، پدرش از برجسته‌ترین شهداست و در ٢٠ سالگی پدرش شهید شده و مسوولیت خانواده، خاصه خواهران بزرگوارش برعهده او بوده است؛ در جنگ احزاب رفاقتی عجیب بین او و حبیب خدا ایجاد شده و پیامبر به خانه‌اش به میهمانی رفته است. در ایام کودکی امام حسین (ع) به او عشق می‌ورزیده و این عشق در او جلوه‌گر بوده است. حبیب خدا به جابر فرموده: امام محمدباقر(ع) را درک خواهد کرد و چنین شده است. در حجه‌الوداع همراه حبیب خدا به حج رفته و با دقت و تیزبینی، سنت و مناسک حج حبیب خدا را ثبت کرده است. لذا عدم وجود اختلافات اساسی در مناسک حج برای مذاهب مختلف تا حدود بسیاری مرهون تیزبینی جابر بن عبدالله انصاری است. (نقل از حاج‌آقا دکتر باقری مورخ، نویسنده و کاتب اماکن مقدسه) پس اربعین با جابر و زیارت جابر برقرار شده که رمز و رازی بسیار دارد و خواهد داشت و اگرچه شاید آن را حقیری چون من نمی‌فهمد اما حضور در کربلا در روز اربعین، بیانگر بزرگداشت ایستادگی امام حسین علیه‌السلام در برابر زورگویی و ناکامی در توفیق یزید و ماندگاری حرکت امام است.

کسانی که به راهپیمایی اربعین می‌روند، اگر متوجه این مطلب نباشند که حسین کشته دفاع از آزادی بیان است، خود را خسته کرده‌اند و سفری را از سر ندانستن‌ها برای خود رقم زد‌اند.

در سال‌های پس از سقوط صدام مراسم سنتی اربعین و رفتن اهالی استان‌های عراق، به سمت کربلا رایج بود و در چند سال اخیر با حضور پرشور ایرانی‌ها چند برابر شده است، در طول سال موکب‌داران معروف با برنامه قبلی خود را برای پذیرای زوار اربعین آماده می‌کردند و هر آنچه در خانه داشتند، از آذوقه تا وسایل استراحت و پذیرایی را برای زائران مهیا می‌کردند.

این اکرام و توجه و برپا کردن موکب‌ها در مسیر نجف به کربلا افزایش و تراکم و نظم بیشتری را پیدا کرده است. مسیر راهپیمایی زائران نیز از نجف به کربلا در بلوار اصلی (حدود ٨٠ کیلومتر) هر سال تراکم کمی و کیفی بیشتری را شامل شده است.

اما مسیر دیگری نیز که از قدیم معروف است، راه نجف به کوفه (مسجد سهله) سپس به سمت فرات، شهر کفل یا (چفل) و حیدریه و طویرج و نهایتا یکی شدن دو مسیر در ٢٥ کیلومتر مانده به کربلاست.

این راه در مسیر رودخانه فرات و نخلستان‌ها از حال و هوای دیگری برخوردار است.

قدری مسیر طولانی خواهد شد اما خلوت و حال و هوای روستایی مردم بی‌مثال است.

امام ما، سردار و سالار ما، خون دلش را داد تا ما از جهالت به دانایی و سعادت برسیم، به دانسته‌های‌مان در عدالت و آزادی و آزادگی افزون شود و از اخلاق جاهلیت و نادانی در جهان سراسر شر و کفر رهایی یابیم.

اما تمام این قصه‌ها شاید در یک جمله نهان باشد و آن، اینکه ما را چه می‌شود که نتوانستیم الگوی عاشورا را از نوحه و روضه‌خوانی و... به سمت الگوی بی‌نظیر مبارزه با ظلم تغییر دهیم و از آن نوعی طریق سعادت و سبک زندگی سیاسی-اجتماعی استخراج کنیم؟! هدف همه انبیا و اولیا، دستگیری از مظلوم و حتی نجات خود ظالم بوده با ندای حق‌طلبی و محبت و مهربانی که خانه ابوسفیان نیز امن است، چونان که بیت‌الله‌الحرام، برای از بین بردن ریشه ظلم و ستم و نابرابری و بی‌عدالتی و ساختن خرابه ظلمت و زر و زور و تزویر؛

مرام‌نامه شیعه پیوسته صلح و آرامش و امنیت است که حسین از هر راهی رفت که اتفاقا جنگ نکند؛ رفت تا خانه خدا امن بماند؛ او حر را از میان لشکر دشمن خرید و آزاد کرد؛ خون و شمشیر و شمر و روضه‌های باز و مکشوف همه از اهل بیت به ما رسیده اما امروز این داستان، سید محمدحسین طباطبایی (علامه طباطبایی) دیگری می‌خواهد که تفسیری تازه بر عاشورا بنویسد؛ تفسیری که جامع باشد و از تمام زوایا، شعر و شعار و شعور، همه را با هم درآمیخته و یک‌جا سخن بگوید؛ لکن ما هنوز که هنوز است، سر می‌زنیم به جملات انقلابی و به یاد ماندنی «دکتر علی شریعتی» و انگار جامعه جوان امروز، با وجود اشعار آیینی و کنگره‌های بزرگ و... یک بلد راه، در این راه را چشم به راه است؛

ما منتظر فرزند حسین هستیم، نه برای انتقام حسین که برای جهانی پاک، آباد و آزاد که در آن به هیچ کودکی، به هیچ جنبنده‌ای از ذرات عالم ظلم نشود؛ اسلام دین مداراست؛ دین امنیت است؛ ما مسلمانیم و شیعه افتخارش زنده بودن و حیات و پویایی است، برای زنده کردن یک زندگی به نام «حسین».