عیان شدن بی‌پدری سینما با اکران خانه پدری!/امتداد دوران سیاه داروغه‌زاده با طباطبایی‌نژاد

به گزارش مشرق، سال 89 ساخته و در دی‌ماه 93 اکرانش آغاز شد؛ به دلیل وجود صحنه‌ای خشن از روی پرده پایین کشیده شد.ماجرای نمایش دوباره که از روز گذشته در سینماها آغاز شده از جایی شروع می‌شود که همه اعتقاد دارند این فیلم اصلاح شده و بعد از اکران شب گذشته براساس مشاهدات عینی خبرنگار تسنیم نارضایتی کاملاً مشخص بود و صحنه موردنظر در زمان نمایش فیلم دیده می‌شود.

بیشتر بخوانید:

اکران فیلم‌های مسأله‌دار، مأموریت جدید سازمان سینمایی؟

از روز گذشته نیز برخی از نمایندگان مجلس در مصاحبه‌های مختلف با رسانه‌ها اعلام کرده‌اند که در این زمینه با وزیر ارشاد مذاکرات و تماس‌هایی داشته‌اند اما انگار قرار است فیلم‌های توقیف شده از پستو دربیایند و نمایان شوند! آیا طرح جدیدی برای محبوب شدن در میان هنرمندان وجود دارد؟

"خانه پدری" در دیماه 93 در گروه هنر و تجربه سینمای کوروش به نمایش درآمد اما پس از آن اکران، فیلم متوقف شد؛ شاید این‌بار حضور علی سرتیپی مدیرعامل دفتر پخش فیلمیران که چندین‌بار هم از این فیلم حمایت کرده با توجه به اینکه در پایین مشخصات اکران این فیلم نام پخش فیلمیران آمده، راه نفوذ جدیدی را برای اکران "خانه پدری" باز کرده است. همچون فیلم "رحمان 1400" که بدون اصلاح چند صباحی را روی پرده بود، پول‌های خودش را جمع کرد و بعد با حجم گسترده انتقادات و هجمه‌ها به مشکلات فیلم و متوجه شدن شورای پروانه نمایش از نسخه غیراصلاح شده در اکران، فیلم از پرده پایین کشیده شود.

داروغه‌زاده معاون پیشین نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی هم از هیچ کوششی دریغ نکرد بسیاری از توقیفی‌های سینمای ایران را به پرده نقره‌ای برساند! مصداق بارز آن "آشغال‌های دوست‌داشتنی" بود و اخیراً هم درباره "خانه پدری" گفت که این فیلم با رده‌بندی سنی مشکلی برای اکران در سینماها ندارد؛ اگر جدی‌تر پیگیری شود مشکلی برای اکران ندارد؛ حالا محمدمهدی طباطبایی‌نژاد که چند صباحی است بر این صندلی نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی تکیه زده،"خانه پدری" را به پرده رساند!

باید به این نکته اشاره کرد که جایگاه نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی چه بلایی بر سر مدیران خود می‌آورد که هر زمان بر صندلی این جایگاه تکیه می‌زنند، مدیران آن رنگ و بوی روشنفکری بر خود گرفته و تصمیمات شگفت‌انگیز می‌گیرند.

حالا طباطبایی‌نژاد دنبال ایجاد محبوبیت و محکم‌نشستن بر صندلی اداره نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی است که از برجسته بودن "خانه پدری" و دفاع تمام‌عیار از این فیلم سینمایی صحبت می‌کند. تا جائیکه پرویز پرستویی هم درخواست می‌کند دیگر فیلم توقیفی پرحاشیه و قابل تأمل "صدسال به این سال‌ها" را هم از بایگانی راکد خارج کنند و به مردم نمایش دهند.

واقعاً توقیف کردن یا نمایش همان توقیفی‌های چند ساله چه مبنا و اصولی دارند؟ آیا این باز کردن گره نمایش فیلم‌های توقیفی باعث نشده که بیشتر دیده شوند و پول بیشتری به حساب تهیه‌کننده و عوامل آن آثار برود؟

اینجا مصلحت ندیدنشان است یا بیشتر دیده شدن؟! اگر به اصلاح باشد که خودمان در تماشای دیروز سینمای کوروش چیزی ندیدیم؛ حتی هیجانی و کورکورانه هم ننوشتیم که آی سینمادارها و آی ملت شریف ایران، "خانه پدری" نباید دیده شود و آقای وزیر! خودتان این فیلم را دیدید به کسی سفارش می‌کنید "خانه پدری" کیانوش عیاری را ببیند؟ واقعاً کدام خانواده و کدام همسر و خواهری این فیلم را می‌بیند و از قاموس مردان جز پلیدی و قساوت قلب چیز دیگری در ذهنشان باقی می‌ماند.

کیانوش عیاری در شب گذشته اکران فیلم به سینمای کوروش رفته بود و حتی اشاره می‌کند که وزیر ارشاد شجاعانه برای حل مشکل اکران "خانه پدری" ورود کرده است! این هم قابل تأمل است.

"خانه پدری" به قول برخی از منتقدنماها نوشته‌اند که این فیلم روی فرهنگی زوم کرده که در بطن خود پنهان‌کاری را پرورش می‌دهد و همه جنایت‌ها، خشونت‌ها و گره‌های بعدی از دل آن زاده می‌شود؛ شخصیت‌های فیلم عامدانه در تلاش هستند تا دیگران متوجه کار آن‌ها نشوند! واقعاً کدام فرهنگ را "خانه پدری" کیانوش عیاری فریاد می‌زند و اصلاً کدام پدر و خانواده را نشانه گرفته که تماشاگر جز ناراحتی و التهاب در این فیلم دنبال چیز دیگری نمی‌گردد و به هیچ فرهنگ و هدف فرهنگی دیگری نمی‌رسد.

مردم می‌روند و احتمالاً به لطف مدیران عاشق شهرت، این فیلم را می‌بینند نه به خاطر محتوا و مفهوم فیلم، بلکه به خاطر توقیف شدنش! ما همیشه این تجربه را داشته‌ایم که محدودیت در نمایش یک فیلم، مخاطب را جریحه‌دار کرده تا ببیند چرا و به چه دلیل این فیلم توقیف شده است.

امروز هم از اصلاح دروغین "خانه پدری" صحبت می‌شود و هم اعمال رده‌بندی سنی! اما صحنه‌های خشونت‌آور آن در سالن سینمایی نشان نمی‌دهد که رده‌بندی +15 برای این فیلم‌سینمایی اصولی باشد؛ البته که نظام رده‌بندی سنی نه در سینما و نه در تلویزیون هیچ ساماندهی اصولی و منطقی ندارد.

جالب است که معاون نظارت و ارزشیابی جدید سازمان سینمایی می‌گوید قرار بوده در هنر و تجربه اکران شود اما کیانوش عیاری نپذیرفته که این کار را انجام دهد. البته او در گفت‌وگوی با تسنیم به متقاعد کردن کارگردان "خانه پدری" برای اصلاح صحنه خشونت خاص اشاره کرده اما دیده‌ها از روی پرده سینما چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. همه‌چیز در روال گذشته روی پرده رفته و باید هم کیانوش عیاری از شجاعت و حمایت وزیر ارشاد و عواملش تقدیر کند؛ او کارگردان این اندیشه است و از اندیشه خود همیشه دفاع می‌کند.

همان‌هایی که اعتقاد داشتند «جدایی نادر از سیمین» نشان‌دهنده بحران‌های اخلاقی و اجتماعی است، بر این باورند که "خانه پدری" هم ضدخانواده نیست و اتفاقاً زیرلایه‌های جنایت و خشونت را فریاد می‌زند؛ امروز همان‌ها با همان اندیشه‌ها در سینما هستند و ما شاهد خوراک‌های نمایشی افسارگسیخته‌ای هستیم و جالب است که می‌گویند عبارت "عالی" صفت ناقصی برای توصیف "خانه پدری" کیانوش عیاری است.

او ماجرای اتفاق‌های خانه قدیمی را از سال 1308 اواخر دوره قاجار تا 1379 روایت می‌کند؛ تا اینجا شاید بگویید اتفاقاً برای سینمای ما، ماجراهای تاریخی لازم است. اما اندیشه غلط ضدخانواده، ما را اذیت می‌کند؛ همان صحنه کشتن دختر کلب حسن و برادر ملوک در زیرزمین خانه با دست‌سنگ (هاونگ) و کتک زدن او و سرکردن گونی و همانطور کتک‌زدن سکینه توسط محتشم برای بردن زورکی او به مجلس خواستگاری برای ازدواج با مردی هم‌سن و سال پدرش!

البته صحنه‌های خشونت‌آمیز به همین‌جا ختم نشده و چندین مورد کتک‌کاری دیگر توسط پدر و شوهر نسبت به دختر و همسر مصادیق متعددی برای توقیف شدن یک فیلم سینمای ننگین در سینمای کشور است.

همین نگاه که دختری در تهران قدیم توسط خانواده‌ای اصیل و مذهبی به صورت وحشیانه کشته می‌شود برای توقیف ماندن یک فیلم کافی است؛ فیلمی که معلوم نیست در آن برای چه دلیل روشن و موجهی دختر باید به این صورت دلخراش کشته شود و تماشاگر تا آخر داستان هم از علت آن بی‌خبر بماند؛ چنین نگاه ضدانسانی و تخریب‌گری برای بدتر شدن وضعیت سینمای ما، فرهنگ، اجتماع و اخلاق کافی است.

این فیلم در هنر و تجربه اکران نشد و شواهد از خرید بلیط و اکران در سینماهای سراسر کشور نشان می‌دهد؛ و از نظر معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی همه‌چیز در مدار قانونی جلو رفته تا "خانه پدری" بعد از 9 سال رنگِ اکران را ببیند.

او در گفت‌وگو با تسنیم صراحتاً اعلام کرد که نکات موردنظر شورای پروانه نمایش، اعمال شده و آن صحنه مربوط به برخورد سنگ با سر دختر، کراپ شده و دیده نمی‌شود، الان با اصلاحات، اکران شده و از اول هم موضوع عدم نمایش این فیلم سینمایی، همین بود که کیانوش عیاری نمی‌پذیرفت این سکانس را اصلاح کند. در نهایت متقاعد شدند و اصلاح کردند؛ در نسخه‌ای که اکران شده صحنه موردنظر شورای نمایش را مخاطب نخواهد دید.

اما باز اشاره می‌کنیم تحقیقات از تماشای نسخه‌ای که از روز گذشته اکران خود را آغاز کرده، چنین ادعایی را نمی‌پذیرد؛ همان لحظه سنگ به سر را می‌بینیم!

طباطبایی‌نژاد در پاسخ به این سؤال که صحنه بریده شده، تأکید کرد: بریده نشده و این صحنه کراپ شده و صحنه برخورد سنگ با سر را نمی‌بینیم؛ اصلاً دوستان پیشنهادشان این بوده که این صحنه فلو شود! (حالت محو)- در نهایت پذیرفتند از تکنیک کراپ استفاده کنند و این صحنه را نمی‌بینند. الان با اصلاح این صحنه مجوز اکران عمومی دارد و اینکه جایی عنوان فیلم اصلاح نشده کذب است و برخی از دوستان گفته‌اند بدون اصلاح روی پرده رفته هیچ منبع موثقی ندارد.

*دیده‌ها که این اصلاح را تأیید نمی‌کند شاید زودتر تمهیدات سنجیده‌ای بیندیشند آبرو و اعتبار سازمان سینمایی همچون زمان اکران «رحمان 1400» که با 22 میلیارد فروش تازه متوجه شدند این نسخه اصلاح شده شورای پروانه نمایش نیست و آن را از پرده پایین کشیدند، زیر سوال نرود!

حجت‌الاسلام احمد سالک نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هم در گفت‌وگویی با تسنیم از وزیر ارشاد درخواست کرد که جلوی اکران این فیلم‌های ضدارزشی چون "خانه پدری" را بگیرد.

او تأکید کرد: انقلاب اسلامی ما مبتنی بر مجموعه‌های ارزش‌های دینی بنا شده و هرگونه حرکت راهبردی ضدارزشی مغضوب است؛ فیلم "خانه پدری" هم سیاه‌نمایی دارد و هم مملوء از خشونت و بدآموزی است! لذا تأسف می‌خوریم وزارت ارشاد چگونه به این فیلم اجازه اکران داده است.

او به ورود کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: در حال پیگیری هستیم و از وزیر ارشاد و عوامل و دست‌اندرکاران امر می‌خواهیم جلوی اکران و نمایش چنین فیلم‌ها ضدخانواده‌ای گرفته شود.

حال باید منتظر بمانیم با ورود نمایندگان مجلس، انتقادات گروهی از رسانه‌ها و اکران بدون اصلاح تأکید شده معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و ادامه آزرده‌خاطر کردن خانواده‌ها، "خانه پدری" تا چه زمانی روی پرده خواهد ماند؟