ستاره | سرویس سلامت - احتمالا می‌دانید هموگلوبین برای عملکرد بدن بسیار مهم است. همچنین ممکن است بدانید که هموگلوبین ارتباط نزدیکی با آهن، گلبول‌های قرمز و کم‌خونی دارد؛ اما آیا می‌دانید افزایش سطح هموگلوبین مستلزم افزایش میزان جذب آهن است؟ کنجکاو شدید؟ در ادامه در مورد هموگلوبین، دلیل اهمیت آن و مواد غذایی خون ساز بیشتر بدانید.

نقش هموگلوبین در بدن

تولید هموگلوبین برای بدن شما بسیار مهم است و آهن، مس، ویتامین‌های B12 و B9(فولات) و ویتامین C نقش مهمی را در آن ایفا می‌کنند. برای اینکه به میزان کافی هموگلوبین در بدن وجود داشته باشد، داشتن یک رژیم غذایی مناسب لازم است. برای اینکه چنین اتفاقی بیفتد، باید مصرف غذاهایی را که به سنتز هموگلوبین کمک می‌کنند را افزایش دهید. اما چرا هموگلوبین مهم است؟ هموگلوبین، پروتئینی است که در سلول‌های قرمز خون یافت می‌شود. مهم‌ترین نقش هموگلوبین، انتقال اکسیژن از ریه‌ها به سایر سلول‌هاست.

کمبود هموگلوبین منجر به کم‌خونی می‌شود و تحت تأثیر عوامل بسیاری است. عادات بد غذایی، جذب ضعیف مواد مغذی لازم برای تولید هموگلوبین، از دست دادن خون و حتی مصرف داروهای خاص، همگی می‌توانند سطح هموگلوبین بدن را کاهش دهند. شایع‌ترین علائم کمبود هموگلوبین شامل خستگی، تنگی نفس، سرگیجه، سردرد و درد در قفسه سینه است. کمبود هموگلوبین می‌تواند عواقبی جدی به دنبال داشته باشد و بر سیستم قلب و عروق فرد تأثیر بگذارد. در ادامه قصد داریم به معرفی غذاهایی بپردازیم که می‌توانند به افزایش سطح هموگلوبین کمک کنند.

بیشتر بخوانید: معرفی قرص آهن برای درمان کم خونی

مواد غذایی خون ساز

مواد غذایی خون ساز در دسته‌بندی‌های زیر قرار می‌گیرند:

گوشت غذاهای دریایی حبوبات نشاسته و غلات میوه‌ها سبزی‌ها گیاهان دارویی گزینه‌های دیگر

۱. گوشت‌ها

گوشت، به ویژه گوشت قرمز، منبعی غنی از آهن است. در قسمت پایین انواع مختلف گوشت را معرفی می‌کنیم که می‌توانند به افزایش سطح هموگلوبین کمک کنند:

جگر

بیشترین میزان آهن، ویتامین B۱۲ و فولات را می‌توان در جگر یافت. جگر گوسفند دارای بیشترین میزان از ویتامین B۱۲ بوده و هر ۱۰۰ گرم حاوی ۸۵.۷ میکروگرم است. این ماده همچنین منبع مهمی از فولات، آهن و ویتامین C است که سهم هر کدام به ترتیب ۴۰۰ میکروگرم، ۱۰.۲ میلی‌گرم و ۱۳ میلی‌گرم خواهد بود. جگر گاو، بوقلمون و مرغ نیز غنی از آهن، ویتامین C و B۱۲ و فولات هستند.

گوشت گاو

گوشت گاو بدون چربی منبعی غنی از آهن است. هر ۸۵ گرم از گوشت گاو حاوی ۲۱ میلی‌گرم آهن خواهد بود.

سینه مرغ

سینه مرغ منبعی غنی از آهن است. هر ۱۰۰ گرم از سینه مرغ، ۰.۷ میلی‌گرم آهن دارد.

۲. غذاهای دریایی

غذاهای دریایی به ویژه صدف و خاویار، بیشترین میزان آهن و ویتامین B۱۲ را دارند.

صدف

صدف‌ها غنی‌ترین منبع طبیعی آهن هستند. هر ۱۰۰ گرم صدف حاوی ۲۸ میلی‌گرم آهن، ۲۲.۱ میلی‌گرم ویتامین C و ۹۸.۹ میلی‌گرم ویتامین B۱۲ است.

بیشتر بخوانید: حکم خوردن صدف، هشت پا، خرچنگ و دیگر آبزیان چیست؟

۳. حبوبات

اگر شما یک گیاهخوار هستید، لازم است غذاهای غنی از آهن را در رژیم غذایی خود بگنجانید. حبوبات و محصولات مشتق آن‌ها می‌توانند منابع خوبی باشند. سویا، لوبیا قرمز و نخود حبوبات توصیه شده هستند.

سویا

هر ۱۰۰ گرم سویا حاوی ۱۵.۷ میلی‌گرم آهن، ۳۷۵ میکروگرم فولات و ۶ میلی‌گرم ویتامین C است.

نشاسته و غلات

نشاسته‌هایی مانند سبوس برنج، سبوس گندم و سبوس جو دوسر منابعی غنی از آهن و از بهترین مواد غذایی خون ساز هستند؛ اما آن‌ها حاوی ویتامین C یا B12 نیستند و فولات زیادی ندارند.

توجه: افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند باید از مصرف غذاهای حاوی گلوتن اجتناب کنند.

برنج قهوه‌ای

برنج قهوه‌ای نیز گزینه خوبی است، زیرا منبعی غنی از آهن است. هر ۱۰۰ گرم از برنج قهوه‌ای حاوی ۰.۴ میلی‌گرم آهن خواهد بود.

۴. میوه‌ها

ویتامین C برای جذب آهن بسیار ضروری است. مصرف میوه‌هایی مانند پرتقال و لیمو به دلیل داشتن ویتامین C زیاد، توصیه می‌شود.

میوه‌های خشک شده

زردآلو خشک، کشمش و خرما منابعی غنی از آهن هستند. در حقیقت، در هر ۱۰۰ گرم از میوه‌های خشک شده ۰.۸ میلی‌گرم آهن وجود دارد. به غیر از آهن، میوه‌های خشک حاوی فیبر و ویتامین‌های ضروری نیز هستند.

بیشتر بخوانید: طرز تهیه میوه خشک روی بخاری یا شوفاژ (چیپس میوه)

توت‌فرنگی

این توت‌های عالی برای افرادی که کمبود هموگلوبین دارند از دو طریق، یعنی ایجاد آهن و افزایش جذب آهن در بدن مفید هستند.

آلو

مصرف آبمیوه آلو، روشی مؤثر برای افزایش سطح هموگلوبین است. این میوه غنی از آهن، فیبر و ویتامین C بوده و به تولید سلول‌های قرمز خون کمک می‌کند.

سیب

سیب‌ها غنی از آهن و چندین مواد مغذی دیگر هستند و باعث می‌شوند بدن هموگلوبین تولید کند. بهتر است روزانه یک عدد سیب بخورید.

انار

انار سرشار از آهن، کلسیم، پروتئین، کربوهیدرات، فیبر و چندین ویتامین و مواد معدنی دیگر است. از این رو، مصرف انار اغلب برای افرادی که سطح هموگلوبین کمی دارند توصیه می‌شود.از مهم‌ترین خواص انار میتوان به پیشگیری از دیابت و کنترل فشار خون اشاره کرد.

گوجه‌فرنگی خشک شده در آفتاب

صد گرم از گوجه‌فرنگی خشک شده در آفتاب حاوی ۹.۱ میلی‌گرم آهن است که باعث می‌شود برای افرادی که از کمبود هموگلوبین رنج می‌برند منبع ارزشمندی باشد.

خرمالو

این میوه‌های نارنجی رنگ، منبعی غنی از آهن، ویتامین C، آنتی‌اکسیدان‌ها و چندین مواد مغذی دیگر هستند.

شاه‌توت

گذشته از این که شاه‌توت یک جایگزین غذایی سالم و خوشمزه برای مبتلایان به دیابت است، برای افرادی که کمبود هموگلوبین دارند نیز مناسب است. در واقع، ۱۰۰ گرم شاه‌توت حاوی ۱.۸ میلی‌گرم آهن است.

مویز

مصرف مویز‌های سیاه، روشی عالی برای افزایش تعداد گلبول‌های قرمز است. در هر ۱۰۰ گرم از مویز، حدود ۱ تا ۳ میلی‌گرم آهن وجود دارد.

هندوانه

این میوه خنک کننده و حاوی آب در لیست مواد غذایی خون ساز قرار دارد و باعث افزایش سطح هموگلوبین می‌شود. هندوانه غنی از آهن و ویتامین C است که باعث مشود فرآیند جذب آهن بهتر و سریع‌تر انجام شود.

بیشتر بخوانید: فهرستی کامل از میوه های کم قند و پر قند

۵. سبزی‌ها

پیدا کردن سبزی‌ها سرشار از آهن بسیار راحت است. مهم ترین سبزی‌ها خون ساز شامل موارد زیر می‌شوند:

جلبک دریایی

برای تقویت سطح هموگلوبین، باید به سمت جلبک دریایی روی بیاورید. هر ۱۰۰ گرم آن حاوی ۲۸.۵ میلی‌گرم آهن و ۹۳ میکروگرم فولات است.

چغندر

چغندر اغلب به دلیل دارا بودن فولات زیاد، برای تقویت هموگلوبین توصیه می‌شود. چغندر همچنین منبعی غنی از ویتامین C و آهن است.

سیب‌زمینی

وجود آهن و ویتامین C در سیب‌زمینی، آن را به یکی از مواد غذایی خون ساز تبدیل کرده است.

بروکلی

در هر ۱۰۰ گرم از بروکلی، حدود ۲.۷ میلی‌گرم آهن وجود دارد. جدا از این، کلم بروکلی حاوی مواد مغذی مهم دیگری مانند منیزیم و ویتامین‌های A و C نیز هست.

اسفناج

اسفناج بهترین گزینه گیاهی برای افرادی است که به دنبال تقویت کننده‌ای برای هموگلوبین می‌گردند. در حقیقت، ۱۰۰ گرم از اسفناج حاوی ۴ میلی‌گرم آهن است.

۶. گیاهان دارویی

گیاهان دارویی یکی از بهترین گزینه‌ها برای بالا بردن سطح هموگلوبین هستند. اگر چه ادویه‌هایی مانند آویشن، جعفری و زیره سرشار از آهن هستند، اما مقداری که معمولا مصرف می‌شود به اندازه‌ای نیست که تفاوت زیادی ایجاد کند. آن‌ها نیاز روزانه شما را به آهن تأمین می‌کنند.

برگ گزنه

این گیاه دارویی می‌تواند نقش بسیار مهمی در بالا بردن سطح هموگلوبین داشته باشد. برگ گزنه غنی از آهن، ویتامین‌های B و C و ویتامین‌های دیگری است که تعداد گلبول‌های قرمز را افزایش می‌دهد.

۷. گزینه‌های دیگر

تخم‌مرغ

مصرف تنها یک عدد تخم‌مرغ برای صبحانه تقریبا ۶ گرم پروتئین، ۰.۵۵ میکروگرم ویتامین B۱۲، ۲۲ میکروگرم فولات و ۰.۵۹ میلی‌گرم آهن دارد.

دانه کدو تنبل

دانه کدو تنبل یکی از مواد غذایی خون ساز بوده و منبعی غنی از آهن است. تعجب خواهید کرد اگر بدانید در هر ۱۰۰ گرم دانه کدو تنبل ۱۵ میلی‌گرم آهن وجود دارد؛ یعنی ۸۳ درصد از ارزش توصیه شده روزانه. دانه کدو تنبل همچنین حاوی اسید‌های چرب ضروری است که می‌تواند باعث درخشندگی پوست شود.

شکلات تلخ

خبر خوب برای دوست داران شکلات تلخ! مصرف شکلات تلخ به راحتی می‌تواند سطح هموگلوبین را تقویت کند، زیرا هر ۱۰۰ گرم از ۸۰% شکلات تلخ می‌تواند ۱۷ میلی‌گرم آهن را در اختیار شما قرار دهد؛ به این معنی که حدود ۹۰ درصد از سهمیه روزانه آهن شما را تأمین می‌کند.

آجیل

بادام، بادام زمینی، فندق، گردو و ... همگی منابعی غنی از آهن هستند. آن‌ها بسیار خوشمزه اند و به ازای هر ۳۰ گرم ۳ میلی‌گرم آهن به شما می‌دهند.

نتیجه‌گیری

همان‌طور که مطالعه کردید، گزینه‌های زیادی در دسترس هستند که می‌توانند نیاز روزانه شما را به هموگلوبین برآورده کنند. در پایان، اگر برای کم خونی نیاز به درمان پزشکی دارید، با قرص‌های کم خونی آشنا شوید و با مشورت یک متخصص آن را مصرف کنید. آیا ما فراموش کردیم از منبع مهم دیگری که غنی از آهن است نام ببریم؟ در بخش نظرات پایین همین صفحه، به ما یادآوری کنید. از همراهی شما سپاسگزاریم.