گمانه زنی در مورد ارقام کلیدی بودجه 99 / از قیمت دلار تا حذف یارانه حامل‌های انرژی

اگر در لایحه بودجه ۹۹، نرخ دلار ۸ هزار تومان، میزان صادرات نفت روزانه ۵۰۰ هزار بشکه و قیمت هر بشکه نفت ۵۰ دلار در نظر گرفته شود، پیش بینی می‌شود، میزان درآمد‌های نفتی ایران در لایحه بودجه سال آینده، رقمی حدود ۹۴.۹ هزار میلیارد تومان باشد.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ بنا به روال قانونی، تنها پانزده روز دیگر زمان برای تقدیم لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ به مجلس مانده است و دولت باید این لایحه را تا پانزده آذرماه تقدیم مجلس کند. بودجه سال ۱۳۹۹ بودجه‌ای خاص است، چون دولت برای اولین بار اصلاحات ساختاری را برای تدوین این لایحه در نظر گرفته و قرار است طبق گفته محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه، هزینه‌های جاری کشور از درآمد‌های نفتی جدا و تمام درآمد‌های حاصل از صادرات نفت به بودجه‌های عمرانی کشور تزریق شود. همچنین چشم و امید هزینه‌های بودجه‌ای سال ۱۳۹۹ عمدتاً به درآمد‌های مالیاتی است و قرار است بار هزینه‌ای دولت در بودجه نیز با اصلاحاتی چون اصلاح نظام یارانه‌های پنهان سبک‌تر شود؛ موضوعی که از چند روز پیش با اصلاح قیمت بنزین رسماً کلید خورد.

در این مطلب سعی می‌شود تا گمانه زنی‌هایی را پیرامون ارقام مهم لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ از طریق مصاحبه‌ها و مطالب نوشته شده در پانزده روز مانده به تقدیم آن به مجلس داشته باشیم.

پیش بینی درآمد ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی دولت از مالیات‌ها در بودجه ۹۹

با اعمال تحریم‌های شدید بر صادرات نفت ایران و متعاقب آن کاهش درآمد‌های نفتی، دولت در بخش درآمد‌های بودجه عمده تمرکز خود را بر افزایش درآمد‌های مالیاتی قرار داده و قرار است درآمد‌های مالیاتی در سال آینده از طریق جلوگیری از فرار‌های مالیاتی ـ که حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود ـ لغو معافیت‌های مالیاتی که به گفته امیدعلی پارسا رئیس سازمان امور مالیاتی، ۳۵ درصد از اقتصاد کشور را شامل می‌شود و همچنین تصویب و اجرای پایه‌های مالیاتی جدید، همچون مالیات بر عایدی سرمایه، افزایش یابد. رئیس جمهور روحانی در سفر اخیر خود به استان کرمان در مورد درآمد‌های مالیاتی در سال آینده گفت: بالاترین مالیاتی که پیش‌بینی می‌کنیم می‌توانیم سال آینده دریافت کنیم، ۱۵۰ هزار میلیارد تومان است.

درآمد‌های نفتی ۹۴.۹ هزار میلیارد تومانی با دلار ۸ هزار تومانی و هر بشکه نفت ۵۰ دلاری

تعیین میزان درآمد‌های نفتی در بودجه سال ۱۳۹۹ به سه رقم بسیار مهم بستگی دارد: اول قیمت دلار در بودجه، دوم میزان صادرات روزانه نفت در سال آینده و سوم قیمت هر بشکه نفت.

هنوز تصمیم نهایی در مورد وضعیت قیمت دلار در بودجه سال آینده گرفته نشده، اما گمانه زنی‌ها از این حکایت دارد که یک نرخ برای تمامی واردات در نظر گرفته خواهد شد. در سال گذشته، دولت تصمیم گرفت برای ۲۵ قلم کالای اساسی ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص دهد، اما رفته رفته از فهرست کالا‌های اساسی کاسته شد و هم اکنون حتی صحبت‌هایی در مورد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای دارو نیز مطرح است.

از سوی دیگر، بهای دلار در سامانه نیما هم اکنون حدود ۱۱ هزار تومان می‌باشد. خبرگزاری تسنیم پیش بینی کرد که احتمالاً نرخ دلار در بودجه سال ۱۳۹۹ از ترکیب میانگین وزنی دو نرخ ۴۲۰۰ تومانی و نیمایی به دست آید که رقمی حدود ۸ هزار تومان خواهد بود؛ بنابراین می‌توان گفت که نرخ دلار در بودجه سال ۱۳۹۹ به احتمال زیاد ۸ هزار تومان در نظر گرفته خواهد شد.

همچنین در مورد میزان صادرات نفت روزانه در سال ۱۳۹۹ باید به صادرات روزانه نفت در سال جاری اشاره‌ای کنیم. از یازدهم اردیبهشت ماه سال جاری، که معافیت هشت کشور از تحریم نفتی ایران توسط آمریکا لغو شد، صادرات نفت ایران به شدت کاهش یافت، به طوری که در مرداد ماه سال جاری، سیدحمید پورمحمدی گل سفیدی معاون امور اقتصادی و هماهنگی سازمان برنامه و بودجه از فروش ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز خبر داد. با توجه به این میزان فروش نفت، می‌توان پیش بینی کرد که احتمالاً میزان صادرات روزانه نفت در بودجه ۹۹ حداکثر ۵۰۰ هزار بشکه در نظر گرفته شود.

در مورد قیمت هر بشکه نفت نیز بهروز نعمتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی طی مصاحبه‌ای گفت: پیش‌بینی می‌کنم هر بشکه نفت باید در لایحه بودجه ۹۹ بین ۵۰ تا ۵۳ دلار در نظر گرفته شود؛ بنابراین، اگر نرخ دلار ۸ هزار تومان، میزان صادرات نفت روزانه ۵۰۰ هزار بشکه و قیمت هر بشکه نفت ۵۰ دلار در نظر گرفته شود، پیش بینی می‌شود که میزان درآمد‌های نفتی ایران در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ رقمی حدود ۹۴.۹ هزار میلیارد تومان باشد.

هزینه‌های جاری در سال آینده چقدر خواهد بود؟

میزان هزینه‌های جاری در قانون بودجه سال ۱۳۹۸ حدود ۳۵۲ هزار میلیارد تومان است. از آنجا که حدود ۹۰ درصد از هزینه‌های جاری مربوط به حقوق و دستمزد کارمندان است، می‌توان گفت، بخش عظیمی از هزینه‌های جاری کشور، صرف پرداخت حقوق و دستمزد می‌شود. قرار است سال آینده ۱۵ درصد حقوق کارمندان دولت افزایش یابد بنابراین طبق گفته محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه، سال آینده حداقل باید ۳۳ هزار میلیارد تومان بیش از امسال برای افزایش حقوق شاغلین و بازنشستگان در نظر گرفته شود. با توجه به این وضعیت می‌توان پیش بینی کرد که هزینه‌های جاری دولت در سال آینده به بیش از ۳۸۰ هزار میلیارد تومان برسد.

تأمین ۶۰ هزار میلیارد تومان هزینه‌های عمرانی که از محل درآمد‌های نفتی

تملک دارایی‌های سرمایه‌ای که عموماً با عنوان هزینه‌های عمرانی شناخته می‌شوند یکی دیگر از ارقام کلیدی بودجه هستند. محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه طی مصاحبه‌ای اعلام کرد برای اجرا و تکمیل طرح‌های عمرانی بودجه سال آینده ۶۰ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که البته شرکت‌های دولتی نیز ملزم شده‌اند تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان دیگر در طرح‌های عمرانی کشور سرمایه‌گذاری کنند. وی با اشاره به اینکه منابع بودجه ۱۳۹۹ کمترین وابستگی را به نفت دارد گفت: صرفا منابعی که از نفت تحصیل می‌شود، برای تحقق طرح‌های عمرانی استفاده خواهد شد.

احتمال حذف یا کاهش یارانه حامل‌های انرژی وجود دارد

مطابق با صحبت‌های رئیس سازمان برنامه و بودجه در هفدهم مهر ماه سال جاری، حذف بخشی از یارانه‌های پنهان که در انرژی وجود دارد، می‌تواند به عنوان یکی از سه منبع جایگزین نفت باشد.

طبق برآورد‌های انجام شده "میزان یارانه‌های پنهان پرداخت شده" توسط دولت در بودجه ۱۳۹۸ به شرح جدول زیر و بالغ بر ۶۴۹ هزار میلیارد تومان است. همانطور که از جدول زیر مشخص است، بیش از ۹۲ درصد، معادل حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان از کل یارانه پنهان مربوط به حامل‌های انرژی شامل فرآورده‌های نفتی، گاز طبیعی و برق است.

دولت با افزایش قیمت بنزین در هفته جاری، رسماً حذف یارانه های پنهان حامل های انرژی را از همین امسال کلید زده است. به نظر می رسد این روند برای سایر حامل های انرژی در سال آینده ادامه یابد.

پرداخت یارانه های نقدی با کاهش صف یارانه بگیران در سال آینده

رئیس سازمان برنامه و بودجه طی مصاحبه‌ای در ۲۷ آبان ۱۳۹۸ گفت: علاوه بر پرداخت نقدی یارانه در سال آینده، ۱۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان برای کاهش فقر ـ که جزو سیاست‌های دولت دوازدهم است ـ صرف خواهیم کرد؛ بنابراین، نگرانی از جهت پرداخت یارانه‌های نقدی به حدود ۶۰ میلیون تن از ۸۰ میلیون ایرانی وجود ندارد. ۲۰ میلیون باقی مانده نیز عمدتاً افراد ثروتمند هستند که به نظر می‌رسد دولت در سال جاری یارانه نقدی آن‌ها را حذف کند. پیش بینی این است که با حذف یارانه ثروتمندان، یارانه نقدی افراد نیازمند در سال آینده افزایش یابد.