اتفاق بعدی که در عراق در صورت تأمین نشدن خواسته معترضان میافتد این است: هدف قرار گرفتن تأسیسات نفتی، تنها چیزی که باعث یک تغییر بزرگ میشود و در واقع دلیل اصلی اعتراضاتی است که تا به حال در عراق بیسابقه بوده است.
این یک سناریوی محتمل است که تاجران نفت باید حواسشان به آن باشد. این سناریو بیش از دونالد ترامپ یا حتی اوپک میتواند قیمت نفت را دستکاری کند.
هفته گذشته، عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق استعفا داد.
ولی استعفای عبدالمهدی کافی نبود از بیست و پنجم اکتبر ۴۰۰ معترض کشته شدهاند و بهنظر میرسد چیزی بیش از استعفای نخست وزیر برای پایان این اعتراضات لازم باشد.
ظاهراً دلیل این اعتراضات کمبود خدمات اساسی در مناطق نفتخیز عراق است که نمیتوانند برق و آب آشامیدنی مردم را فراهم کنند، ولی در واقع دلیل اصلی این اعتراضات فساد گسترده و یک سیستم ناکارآمد است که باعث بیکاری عظیم میان جوانان و ضربه خوردن سیستم آموزش و بهداشت شده است.
استعفای عبدالمهدی تنها چیزی است که بروز درگیری مسلحانه بین معترضان و نیروهای امنیتی در جنوب عراق را به تأخیر انداخته است، یعنی مناطقی که میادین نفتی عراق در آن قرار دارد.
اگر معترضان بصره را در اختیار بگیرند چه اتفاقی میافتد؟ ۵ میلیون بشکه نفت در روز، ۱۲ درصد ذخایر اثباتشده نفت جهان و پول هنگفتی که سرمایه گذاری شده است (سرمایه گذاری خارجی).
چین بزرگترین خریدار نفت خام عراق و یکی از بزرگترین سرمایه گذاران در صنعت نفت و گاز این کشور است. شرکت پتروچاینا و نفت ملی چین سرمایهگذاریهای عظیمی در این منطقه دارند که شامل ۲۵ درصد سهم پتروچاینا در پروژه قرنه غربیــ۱ ــ ، پروژهای که قبلاً در اختیار اکسون بود ــ میشود. شرکت ملی نفت چین دو میلیون بشکه در روز نفت از میادین نفتی رمیله و حلفایا در جنوب عراق تولید میکند.
شرکت نفت بصره عراق در ماه سپتامبر قراردادی با چین برای توسعه و تکمیل ۸۰ چاه نفتی در میدان بزرگ نفتی مجنون و بصره بست.
چین امیدوار است فروش نفت خام از عراق را بیش از دوسوم افزایش دهد و تا پایان سال جاری میلادی به ۸۵۰ هزار بشکه در روز برساند، بنابراین مسلم است که چین بهدقت شرایط عراق را تحت نظارت دارد.
روسیه هم بیش از ده میلیارد دلار طی ۹ سال گذشته در صنعت انرژی عراق سرمایه گذاری کرده است.
سؤال بعدی این است؛ آیا معترضان میتوانند تا میادین نفتی عراق پیشروی کنند؟
نشانهها حاکی از این است که این اتفاق میافتد و بهتدریج آغاز شده است. معترضان جادههای منتهی به ۵ میدان نفتی در بصره را بستهاند و عصبانیت بغداد در مورد هدر رفتن این پول نفتی افزایش یافته است.
در این بین، بازار نفت درگیر مسائل دیگری است مثل ادعای دونالد ترامپ برای توقف قرارداد تجاری که قیمت نفت را کاهش میدهد و ادعای اوپک برای کاهش بیشتر و طولانیتر تولید نفت که قیمت آن را بالا میبرد.
استعفای عبدالمهدی به افزایش قیمت نفت کمک کرده ولی بازار هرگز از نظر ژئوپولیتیکی حساس نبوده است. آنچه تاجران نفت باید مراقب آن باشند تحولات واقعی در عراق است که ممکن است باعث اختلال در عرضه نفت شود.
دولت عراق در حال حاضر دو گزینه دارد: سرکوب کامل معترضان که بهمعنای کشتار بیشتر است و یا یک اصلاحات اساسی که بهطور واضح توانایی آن را ندارد.
بازار باید پاسخگوی خطری باشد که ۱۲ درصد ذخایر نفتی شناختهشده جهان با آن روبهروست.
۲۲۳۲۲۷