نگاهی کوتاه به تولیدات سینما و تلویزیون ایران با موضوع مادر/ قصه‌ای که تکراری نمی‌شود!

به گزارش فانوس ، میلاد حضرت زهرا (س) که روز مادر نامگذاری شده است، فرصتی است تا بار دیگر زحمات و جان فشانی‌های مادران مرور شود. مادر نه تکرار می شود و نه تکراری؛ ارتباط عاطفی عمیق بین فرزند و مادر، نقش خاص و مهم او در حفظ اعضای خانواده کنار یکدیگر و ازخودگذشتگی‌های عجیب و غریب که فقط از یک مادر برمی آید، احساسات هر انسانی را برمی‌انگیزد.


مادر سوژه‌ای است که هر قدر در مورد آن حرف زده، فیلمی ساخته و یا شعری سروده شود باز هم ویژگی‌های خاص برای پرداختن دارد. هنرمندان هم که بسیار تیزبین و ریزبین هستند، در بسیاری از آثار خود موضوع مادر را محور قرار داده اند.

همانطور که در سینمای قبل از انقلاب مادر موضوع تعدادی از آثار بوده است، در سینمای بعد از انقلاب هم فیلمسازانی بوده اند که سوژه فیلمشان مادر بوده است. آن‌ها با ساخت این فیلم‌ها بر قلب و روح مخاطب نفوذ کرده و بیش از هر زمان دیگر بیننده را با سیر کاری خود همراه کرده اند.

در ادامه با تعدادی از سریال‌ها و فیلم‌هایی سینمایی که با موضوع مادر تولید شده اند، بیشتر آشنا شوید:

فیلم سینمایی "مادر" که فتحعلی اویسی سال ۶۳ ساخت، داستانی تاریخی دارد و قصه مادری را بیان می‌کند که برای ملاقات با فرزند اسیرش در چنگ مغول‌ها تلاش می‌کند. او که قصد دارد فرزندش را رها کند، قبل از آنکه مغول‌ها حکم اعدام فرزندش را اجرا کنند، موفق به دیدار با او می‌شود.

علی حاتمی هم سال ۶۸ فیلم "مادر" را می‌سازد. این اثر را به خاطر پخش بی‌شمار از تلویزیون می‌توان مشهورترین اثر با این عنوان و مضمون نزد مخاطب ایرانی معرفی کرد. داستان فیلم درباره مادری است که در روز‌های پایانی زندگی‌اش از آسایشگاه سالمندان به خانه می‌آید تا تمام فرزندانش که رابطه خوبی با همدیگر ندارند را کنار هم جمع کند و آن‌ها را به داشتن رابطه‌ای خوب تشویق کند. طی این مدت خاطرات گذشته نیز مرور می‌شود.

سیامک شایقی فیلم "مادرم گیسو" را سال ۷۴ می‌سازد. مردی به نام منوچهر پس از فوت همسرش قصد ازدواج با منشی خود را دارد که دخترش مانع‌تراشی می‌کند. دختر این مرد متوجه می‌شود گیسو یک فرزند ناشنوا دارد که او را مخفی کرده است. پسر از مدرسه مخصوص ناشنوایان می‌گریزد و مدتی بعد او را هنگام اجرای یک تئاتر خیابانی پیدا می‌کنند و خانواده آن‌ها تشکیل می‌شود.

"مهر مادری" سال ۷۶ توسط کمال تبریزی ساخته شده و داستان نوجوانی است که مددکار اجتماعی کانون اصلاح و تربیت را با مادرش اشتباه می‌گیرد. او می‌گریزد و به خانه زن می‌رود. زن هر چقدر تلاش می‌کند حسین را بازگرداند، موفق به این کار نمی‌شود تا اینکه یک شب با ترفندی ماموران را به خانه می‌آورد و نوجوان را می‌برند. حسین دوباره فرار می‌کند، اما به خانه زن نمی‌رود.

"مهمان مامان" فیلمی از داریوش مهرجویی است که در سال ۸۲ ساخته شد و البته فیلمی متفاوت در کارنامه این کارگردان نیز به شمار می‌آید. در این فیلم گلاب آدینه نقش محوری را بازی می‌کند. البته حسن پورشیرازی بازیگر مقابل او و مجموع بازیگران این فیلم هم آدینه را کامل می‌کردند، اما او در این فیلم نشان داد در بحرانی‌ترین موقعیت‌ها تنها مادر می‌تواند تصمیم گیرنده و چاره ساز باشد. در این فیلم مهمانانی ناخوانده یک شب مهمان خانه می‌شوند و همه اهالی خانه تلاش می‌کنند تا آبروداری کنند.

"میم مثل مادر" آخرین فیلم رسول ملاقلی پور در سال ۸۵ ساخته شد. داستان فیلم درباره زنی است که متوجه می‌شود کودکش به خاطر بمباران شیمیایی معلول به دنیا می‌آید. شوهر زن تلاش می‌کند او را به سقط جنین راضی کند، اما زن کودک را نگه می‌دارد و او را با مشقت‌ها و فداکاری‌های زیاد بزرگ می‌کند.

"مامان بهروز منو زد" ساخته عباس مرادیان در سال ۹۰ از گونه‌ فیلم های کمدی است. این فیلم که در ژانر کودک و نوجوان است با شخصیت محوری کودک قصه جلو می‌رود و انتخاب عنوان آن نیز بیشتر یک شیطنت محسوب می‌شود.

"من مادر هستم" فریدون جیرانی هم که سال ۹۱ اکران عمومی شد، دیگر فیلمی است که این عنوان را یدک کشیده است. مفهوم و محتوای فیلم با شخصیت محوری مادر با رویکرد همیشگی سینمای بعد از انقلاب و با نگاهی مثبت به مادر جلو نمی‌رود. البته این فیلم در اکران نیز با مخالفت‌هایی روبرو شد. حتی در برخی از این نقد‌ها به استفاده بی مورد از عنوان مادر در این فیلم اشاره شده بود.

"گهواره‌ای برای مادر" نیز فیلمی از پناه برخدا رضایی است که در جشنواره فجر سال گذشته اکران شد. این فیلم و "مادر پاییزی" قربان محمدپور هنوز امکان اکران عمومی پیدا نکرده اند.

"گیلانه" رخشان بنی اعتماد هم درباره صبر جمیل مادری است که در دو برهه زمانی متفاوت، گذشتن از خود روحی و جسمی را به مفهوم حقیقی به اثبات می‌رساند. فیلمنامه کار با هوشمندی مثال زدنی، موقعیت‌هایی را جلوی پای کاراکتر مادر می‌گذارد که این از خود گذشتن ها، نمود عینی‌تر و حقیقی تری پیدا کند. جایی که جبر روزگار، به ظاهر تمام در‌ها را به روی شفای جانباز شیمیایی بسته، ننه گیلانه، چنان پرامید و زنده دل است که مخاطب خود را بهت زده می‌کند. بازی استثنایی فاطمه معتمدآریا در شکل گیری این مادرانه احساس برانگیز، غیر قابل کتمان است.

"شیار ۱۴۳ " نرگس آبیار یک فیلم قابل توجه و تکان دهنده در مورد مادری است که تنها فرزندش را به جبهه می‌فرستد و سه دهه چشم به راه بازگشتش می‌ماند و در این میان، نه به خدا کفر می‌گوید و نه برای یک لحظه، از تصمیمی که فرزندش برای رفتن به جبهه گرفته و او با آن تصمیم موافقت کرده، پشیمان می‌شود؛ این دو خصلت در الفت، از او قهرمانی می‌سازد که مادرانگی را به اوج می‌رساند. یک انتظار تلطیف یافته که مفهوم حقیقی "صبر جمیل" را به تصویر می‌کشاند.

"زیر پای مادر" نام مجموعه تلویزیونی به کارگردانی بهرنگ توفیقی و تهیه‌کنندگی زینب تقوایی است. این مجموعه تلویزیونی در ماه رمضان ۱۳۹۶ از شبکه یک سیما پخش شد. کامبیز دیرباز، بهناز جعفری، بهزاد فراهانی، مجید واشقانی، مهدی سلطانی و... بازیگران این مجموعه بودند.

از یاد رفته نام سریال تلویزیونی است که پاییز ۱۳۹۰ از صدا و سیمای ایران پخش شد. کارگردان این مجموعه فریدون حسن‌پور است. داستان این سریال با ازدواج مرتضی و گلرخ آغاز می شود، پس از آنکه آنان صاحب فرزند می‌شوند مرتضی برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی به تهران می‌رود، پس از مدتی او با دختری آشنا و خانواده اش را فراموش می‌کند. بار دیگر تحمل رنج و سختی و از خودگذشتگی‌های یک مادر برای بزرگ‌ کردن فرزندان خصوصا در غیاب پدر، با کاراکتر گلرخ به تصویر کشیده می‌شود. محمدرضا فروتن، سپیده خداوردی، سیاوش خیرابی، مهران رجبی و... بازیگران این مجموعه هستند.