سرگیجه نرخ

قیمت‌های جهانی پلیمرها در اقصی‌نقاط جهان وارد یک فاز افزایشی جدید شده است که با توجه به ویژگی‌های پیدا و پنهان بازار در هفته‌های اخیر اندکی پیچیده به نظر می‌رسد. این درحالی است که در هفته گذشته بهای مواد اولیه در صنعت پتروشیمی همچون اولفین‌ها مثل اتیلن و پروپیلن کاهشی بود که به معنی بستری برای افت قیمت پلی‌اولفین‌ها همچون پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن است. در فاز روانی بازارها نیز نوسان قیمت نفت‌خام به‌شدت اعجاب‌آور است آن‌هم در وضعیتی که در روز پایانی هفته گذشته هر بشکه نفت‌خام سبک آمریکا با ۸ درصد افت نرخ روزانه به ۱۸ دلار در هر بشکه رسید که کمترین رقم ثبت شده از سال ۲۰۰۱ تاکنون است. در برابر آن شاهد بودیم که بهای هر بشکه نفت‌خام برنت در پایان هفته گذشته با رشد اندک به ۲۶ دلار در هر بشکه رسید که باز هم قیمت‌های پایینی به‌شمار می‌رود. البته نوسان بهای نفت‌خام یک سیگنال اثرگذار قطعی آن هم در کوتاه‌مدت برای بازار پتروشیمی‌ها نیست ولی به مرور زمان تاثیر خود را برجا خواهد گذاشت. بهای نفتا نیز نوسان نرخ چندانی نداشت و رهگیری این بازار را بهتر است به روزهای آینده موکول کنیم چون غالب بازارها مستعد تغییراتی جدی و سریع است. این موارد البته در شرایطی به ثبت می‌رسد که قیمت‌های غالب در بازارهای جهانی محصولات پتروشیمی افزایشی است یعنی تقاضای جدیدی به بازارها وارد شده و قیمت‌ها را با تغییر فاز روبه‌رو ساخته است. این روند البته به معنی استمرار رشد قیمت‌ها نیست آن هم در شرایطی که آینده به‌شدت مبهمی پیش‌ روی بازارهای جهانی قرار گرفته است. نگاهی به رسانه‌های برتر اقتصادی در جهان نیز ویژگی‌های جالبی را ترسیم می‌کند شاید جالب ‌توجه‌ترین آنها استنکاف بسیاری از کارشناسان از اظهارنظر درخصوص دورنمای بازار است. به‌صورت دقیق‌تر شرایط به گونه‌ای ترسیم شده که کارشناسان بازارهای نفت و محصولات پتروشیمیایی ترجیح می‌دهند که مصاحبه نکنند. این وضعیت البته چندان عجیب نیست، زیرا در یک دوران گذار قرار گرفته‌ایم که هر اظهارنظری حتی اگر از دلایل منطقی و کافی برخوردار باشد باز هم احتمالا غلط از آب در می‌آید. شرایط بحرانی بازارها دقیقا زمانی برای همین وضعیت قیمتی است. برای موشکافی دقیق‌تر این واقعیت‌ها بهتر است به گزارش روز گذشته «دنیای‌اقتصاد» با عنوان «قیمت نفت صفر می‌شود؟» مراجعه کرد. جالب‌تر آنکه به گزارش وال‌استریت ژورنال حتی قیمت نفت منفی هم به ثبت رسیده یعنی موجودی بسیار بالای انبارها در کنار الزامات فنی موجب شده تا این وضعیت ترسیم شود. البته تداوم این شرایط موجب خواهد شد تا تولید با زیان در غالب بازارها رواج پیدا کند. حال در این شرایط پیچیده که فضای چندانی برای بحث کارشناسی باقی نمی‌گذارد شاهد رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی محصولات پتروشیمی هستیم و برآوردها از احتمال ثبات قیمت‌های جهانی حکایت دارد. به‌صورت دقیق‌تر تقاضا برای محصولات پتروشیمیایی به بازارهای جهانی بازگشته است و همین مطلب تاکنون دلیل اصلی رشد قیمت‌ها بود. اینکه آیا باز هم شاهد رشد نرخ در هفته‌های آینده هستیم یا خیر مطلبی نیست که به سادگی در مورد آن امکان تحلیل وجود داشته باشد ولی داده‌های به‌شدت متناقض فعلی ممکن است به یک آرامش قیمتی منجر شود ولی این احتمال چیزی بیشتر از یک گمانه‌زنی نیست.

رشد قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا

قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا روز گذشته اعلام شد که جریان غالب قیمتی در آن از افزایش نرخ حکایت دارد اگرچه بسیاری از گریدها و ترکیبات کاهشی بوده است. افزایش 25/ 1 درصدی بهای نیمایی ارز خود یک محرک مهم برای رشد قیمت‌ها بود. این روند در کنار جرقه‌های افزایشی قیمت جهانی محصولات پتروشیمیایی اثرگذاری مشهودی بر نوسان قیمت‌های پایه داشت. در بازار پلیمرها انواع سنگین پلی‌اتیلن‌ها مخصوصا گریدهای تزریقی و دورانی بیشترین رشد نرخ را به خود اختصاص دادند ولی در گام‌های بعدی گریدهای سبک فیلم قرار می‌گیرد. این درحالی بود که گروه کالایی PVC از بیشترین افت قیمت‌ها برخوردار شدند و در کنار آن سنگین اکستروژن (PE80) پت بطری و استایرن بوتادین رابر روشن 1502 در رتبه‌های بعدی افت نرخ قرار می‌گیرند. قیمت‌های پایه ترکیبات شیمیایی نیز شرایط مشابهی داشتند و شاهد افزایش نسبی قیمت‌ها برای عرضه در بورس کالا هستیم. بنزن، ایزوبوتانول و سپس زایلین مخلوط از بیشترین رشد قیمت‌ها برخوردار شدند، ولی در کنار آن قیمت‌های پایه دی‌اتیلن گلایکول، آمونیاک، دی‌اتیل هگزانول و اوره پریل رشد قیمت داشتند.

این روند افزایشی قیمت‌های پایه در بورس کالا می‌تواند محرک جدیدی برای تقویت حجم معاملات در بورس کالا به‌شمار رود که این سیگنال داده‌های جانبی خاص خود را به همراه خواهد داشت. در بازار آزاد پلیمرها در روزهای اخیر شاهد جرقه‌های رشد نرخ پراکنده‌ای بودیم اگرچه تمامی بازارها را در بر نگرفت ولی همین وضعیت موجب شد تا اهالی بازار ذهنیت رشد قیمت‌ها را در نظر بگیرند. این درحالی بود که فعالیت واحدهای تولیدی آرام آرام از سر گرفته می‌شود و کاهش محدودیت‌های حمل‌ونقل و بازگشایی فعالیت‌های تجاری می‌تواند به‌عنوان یک محرک برای افزایش حجم تولید به‌شمار رود. از سوی دیگر موجودی انبارها برای محصولات تولیدشده به نسبت بالاست و این واقعیت چندان هم با تولید گسترده در صنایع تکمیلی هم‌راستا نیست. به‌صورت دقیق‌تر بازارهایی به‌شدت پیچیده را شاهد هستیم و از این پس برای مواد اولیه و محصولات نهایی تنها تقاضاست که تعیین تکلیف می‌کند آن‌هم در وضعیتی که رشد قیمت‌های پایه چهره متفاوتی را ترسیم کرده است. البته اوضاع در صنعت پلاستیک (به جز تولید قطعات پلاستیکی) حتی بهتر از بازارهای مشابه است ولی باز هم رونق را در این شرایط نمی‌توان مشاهده کرد. مشکلات تامین مالی و فروش، نوسان قیمت مواد اولیه یا حجم تقاضا و پراکندگی آن مواردی است که ترسیم رخدادهای پیدا و پنهان بازار را دشوار ساخته و حتی بعضا غیرممکن کرده است. تمامی موارد فوق، بازاری به‌شدت پیچیده را تصویر کرده است آن‌هم در وضعیتی که از امروز عرضه‌های مهم در بورس کالا استارت می‌خورد؛ شاید رهگیری حجم معاملات بتواند بخشی از ابهامات در بازار را مرتفع سازد. با توجه به رشد قیمت‌ها امکان افزایش حجم معاملات در بورس کالا وجود دارد یا دقیق‌تر برای کلیت بازار امکان رشد تقاضا را می‌توان در نظر گرفت. این وضعیت را باید همراه با فاصله قیمتی بین بورس و بازار مورد بررسی قرار داد که برای بسیاری از گریدها حتی انواع رایج آن امکان افزایش حجم معاملات و رشد تزریق کالا از بورس به بازار را در بر دارد که بر نوسان قیمت‌ها نیز اثرگذار خواهد بود. در روزهای آینده و پس از شفاف‌تر شدن رخدادهای بازار از مسیر حجم معاملات در بورس کالا به بررسی بیشتر بازار خواهیم پرداخت تا شاید این سرگیجه قیمتی اندکی متعادل شود.