محاسبه روز بارداری، اولین روز را پیدا کنید

وقتی خانمی حامله می شود، پیش از هر چیز دوست دارد بداند که در هفته چندم بارداری قرار دارد و چه مراقبت هایی را باید در این هفته انجام دهد.

می دانیم که عادات ماهانه(قاعدگی یا پریود) زنان در طول بارداری متوقف می شود. همچنین روشن است که بارداری از زمان لقاح(آمیختگی) سلول های جنسی مرد و زن آغاز می شود.

با این حال از آنجا که در اکثر موارد امکان اطلاع از زمان دقیق لقاح ممکن نیست(توجه: زمان لقاح با زمان آمیزش یکی نیست!) در تمام دنیا به عنوان استاندارد مرسوم شده که نقطه آغاز دوره بارداری را اولین روز «آخرین قاعدگی یا پریود زن(یا به اختصار LMP)» درنظر می گیرند.

برای مثال اگر آخرین قاعدگی زن قبل از بارداری از روز ۱۵ مردادماه سال ۱۳۹۲ شروع شده باشد، این روز(یعنی ۱۵/۰۵/۱۳۹۲) نقطه شروع دوره نه ماهه بارداری او محسوب می شود.

بنابراین از آنجا که لقاح حدود ۱۴ روز بعد از اولین روز آخرین قاعدگی زن انجام می شود، زن در دو هفته آغازین بارداری که با این روش حساب شود، واقعاً باردار نیست.

زمانی که به عنوان طول متوسط دوره بارداری بیان می شود، حدود ۲۶۶ روز(اندکی کمتر از ۹ ماه) از زمان لقاح و درنتیجه به عبارت دیگر

حدود ۲۸۰ روز(۴۰ هفته یا اندکی بیشتر از ۹ ماه) از اولین روز LMP است.

به تاریخی که در آن ۴۰ هفته از اولین روز LMP گذشته است، «موعد مقرر یا زمان تقریبی زایمان(Due date)» می گویند که طول متوسط دوره بارداری در سراسر دنیا را نشان می دهد.

به دست آوردن زمان تقریبی زایمان کار ساده ایست

۱) ابتدا یک سال به تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی زن (LMP) اضافه کنید.

۲) سپس سه ماه از تاریخ به دست آمده کم کنید.

۳) و در نهایت هفت روز به تاریخ به دست آمده اضافه کنید.

بنابراین مثلاً اگر اولین روز آخرین قاعدگی زنی ۱۵ مرداد ۱۳۹۲ بوده است، ابتدا یک سال به این تاریخ اضافه می کنیم تا به تاریخ ۱۵ مرداد ۱۳۹۳ برسیم. سپس از این تاریخ سه ماه کم می کنیم تا به تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۳ برسیم و در نهایت به این زمان هفت روز اضافه می کنیم تا زمان تقریبی زایمان به دست آید: ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۳ !

توجه کنید اولاً یک چنین تخمینی فقط زمان متوسط زایمان را ارائه می کند؛ به طوری که فقط حدود ۵% زنان دقیقاً در همین زمان(یعنی ۲۸۰ روز بعد از اولین روز LMP خود) زایمان می کنند.

حدود ۷۰% زنان در محدوده دو هفته قبل تا دوهفته بعد از این تاریخ و حدود ۹۵% زنان نیز در محدوده یک ماه قبل تا یک ماه بعد از این تاریخ زایمان می کنند.

ثانیاً بسته به شرایط زن، نوع زایمان او (طبیعی یا سزارین)، میزان رشد جنین و… ممکن است زمان زایمان با زمان محاسبه شده تفاوت قابل توجهی داشته باشد.

به هرحال فراموش نکنید نظر یک پزشک متخصص و مجرب که به شرایط شما و جنین تان اشراف کامل دارد، بر همه نظرات دیگر از جمله یک چنین محاسباتی ارجح است.

بنابراین حالا می توانیم تقویم استاندارد ماه های بارداری را به صورت زیر ارائه دهیم:

ماه اول: از تاریخ اولین روز LMP تا ۴ هفته و ۲ روز بعد.

ماه دوم: از ۴ هفته و ۳ روز بعد تا ۸ هفته و ۴ روز بعد.

ماه سوم: از ۸ هفته و ۵ روز بعد تا ۱۲ هفته و ۶ روز بعد.

ماه چهارم: از ۱۲ هفته و ۷ روز بعد تا ۱۷ هفته و ۱ روز بعد.

ماه پنجم: از ۱۷ هفته و ۲ روز بعد تا ۲۱ هفته و ۳ روز بعد.

ماه ششم: از ۲۱ هفته و ۴ روز بعد تا ۲۵ هفته و ۵ روز بعد.

ماه هفتم: از ۲۵ هفته و ۶ روز بعد تا ۳۰ هفته بعد.

ماه هشتم: از ۳۰ هفته و ۱ روز بعد تا ۳۴ هفته و ۲ روز بعد.

ماه نهم: از ۳۴ هفته و ۳ روز بعد تا ۳۸ هفته و ۴ روز بعد.

ماه دهم: از ۳۸ هفته و ۵ روز بعد تا ۴۰ هفته کامل که زمان متوسط زایمان طبیعی(Due date) است.

طریقه محاسبه سه ماهه های بارداری(Trimesters) نیز به صورت زیر است

سه ماهه اول: از تاریخ اولین روز LMP تا ۱۳ هفته و ۲ روز بعد.

سه ماهه دوم: از ۱۳ هفته و ۳ روز بعد تا ۲۶ هفته و ۵ روز بعد.

سه ماهه سوم: از ۲۶ هفته و ۶ روز بعد تا ۴۰ هفته کامل که زمان متوسط زایمان طبیعی است.

در انتها لازم به ذکر است چنانچه زمان اولین روز آخرین قاعدگی خود را فراموش کرده اید ویا قبل از بارداری قاعدگی های نامنظمی داشته اید، هیچ جای نگرانی نیست.

چرا که پزشک شما می تواند از روی سونوگرافی های مختلف(به خصوص سونوگرافی سه ماهه اول که دقیق تر است) سن تقریبی جنین شما و درنتیجه زمان زایمان را با دقت مناسبی پیش بینی و اعلام نماید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
سن بارداری به چه معنی است؟حساب کردن سن دقیق بارداری برای مشخص کردن اندازه جنین و زمان دقیق زایمان است. اکثراً با اضافه کردن ۱۴ روز به مدت‌زمان لقاح این محاسبه انجام می‌گیرد.
بیشتر پزشکان آن را با تاریخ آخرین زمان قاعدگی حساب می‌کنند.

سن بارداری به چه معناست؟
اگر اولین دوران بارداری خود را تجربه می‌کنید به‌احتمال‌زیاد با مفهوم سن بارداری آشنا نیستید. به‌طورکلی سن بارداری یعنی چه مقدار زمان یا چند هفته است که شما باردار هستید.
طریقه‌ی محاسبه‌ی آن روش‌ها مختلفی دارد و از اولین روز آخرین قاعدگی‌تان آن را حساب می‌نمایند. روش‌های محاسبه سن بارداری عبارت‌اند از:
محاسبه با روش LMP
محاسبه از طریق سونوگرافی
محاسبه از طریق اندازه طول جنین
محاسبه از طریق اندازه ارتفاع رحم
محاسبه از طریق آزمایش خون
در ادامه به توضیح هر یک از روش های ذکر شده در بالا می پردازیم.

محاسبه با روشLMP
درواقع LMP به معنی آخرین دوره چرخه قاعدگی است . در این روش ۲۸۰ روزبه اولین روز آخرین قاعدگی اضافه می‌شود و تاریخ زایمان تخمین زده می‌شود.
اگر سن بارداری از زمان تخمک‌گذاری محاسبه گردد، این زمان به دو هفته بعد از اولین روز آخرین قاعدگی موکول می‌گردد.
دردواقع مدت‌زمان دقیق تخمک‌گذاری مشخص نیست اما از آخرین مدت قاعدگی دوران بارداری ۴۰ هفته محاسبه می‌گردد. درهرصورت وجود دو هفته خطا در این روش انکار نشدنی است.

محاسبه از طریق سونوگرافی
بعضی از خانم‌ها تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی خود را به یاد ندارند و برای محاسبه سن باید از روش دیگری استفاده کرد.
با دستگاه سونوگرافی می‌توان سن حاملگی را از طریق اندازه‌گیری طول ساک بارداری و اندازه جنین مشخص نمود. فرمولی در این روش وجود دارد.
ساک حاملگی را به میلی‌متر حساب کرده و با ۲۸ روز جمع می‌بندند و این‌گونه سن بارداری برحسب روز مشخص می‌شود. به‌عنوان‌مثال اگر ساک ۵ میلی‌متر باشد با ۲۸ جمع می‌شود و سن بارداری ۳۳ روز خواهد بود.
از هفته ششم به بعد روش محاسبه فرق می‌کند و اگر اندازه ساک ۲۱ باشد این بار ۶ هفته با ۲۱ جمع بسته می‌شود تا سن دقیق بارداری محاسبه گردد.

محاسبه از طریق طول جنین یا CRL
محاسبه بارداری از روشCRL یا اندازه‌گیری طول جنین به این صورت است که اندازه دقیق طول جنین از سر تا کف پا گرفته می‌شود.
این روش در بین هفته‌های ۷ تا ۱۳ سن دقیق را نشان می‌دهد. بعدازآن نمی‌توان به‌طور صحیح طول جنین را اندازه گرفت. بااینکه این روش بسیار دقیق است اما احتمال تغییر ۵ الی ۷ روز در تاریخ زایمان وجود دارد.

محاسبه از طریق ارتفاع رحم
معمولاً در هر بار ویزیت دکتر ارتفاع رحم مادر را اندازه‌گیری می‌کند تا بفهمد با افزایش سن بارداری جنین رشد می‌کند یا نه، این روش برای محاسبه سن بارداری هم استفاده می‌شود و دکتر از روی شکم ارتفاع رحم را اندازه می‌گیرد اما این روش ، راه دقیقی برای اندازه‌گیری سن بارداری نیست.

محاسبه از طریق آزمایش خون
در ابتدای بارداری پزشک از طریق آزمایش خون و مقدار HCG حاملگی را قطعی اعلام می‌کند.
با گذشت بارداری و افزایش سن حاملگی میزان هورمون HCG در خون افزایش می‌یابد اما باید گفت محاسبه سن دقیق بارداری از این روش کار مناسبی نیست. با اندازه‌گیری این هورمون چند قلویی را تشخیص می‌دهند.

محاسبه سن بارداری در روش حاملگی با آی وی اف
در این نوع حاملگی روز تخمک‌گذاری با اضافه کردن ۱۴ روز سن بارداری را مشخص می‌کند.
به‌عنوان‌مثال روزهایی که نطفه بازیابی شده است به‌اضافه ۱۴ روز سن درست بارداری را با اختلاف ۱ روز مشخص می‌کند. یا اگر از روز لقاح مصنوعی حساب کنیم و ۱۴ روز را اضافه نماییم سن بارداری با اختلاف ۳ روز معلوم می‌گردد.
اگر تاریخ دقیقی از آخرین قاعدگی وجود نداشته باشد
محاسبه سن بارداری از طریق آخرین قاعدگی در صورتی است که شما پریود منظمی داشته باشید و در غیر این صورت محاسبه بارداری از روش‌های آخرین پریود و یا LMP سن بارداری شمارا مشخص نمی‌کند.
در این صورت باید از روش سونوگرافی برای مشخص کردن سن دقیق بارداری استفاده نمایید.

چطور بدانیم چند هفته بارداریم؟
برای اینکه سن دقیق بارداری را اعلام نمایید باید توجه داشته باشید که اگر در هفته اول بارداری هستید یعنی شما صفر هفته باردارید. اگر هفته اول را تمام کرده‌اید یعنی شما یک هفته باردارید.
مثلاً اگر در هفته سوم بارداری قرار دارید باید بگویید دو هفته باردارید.

مدت حاملگی چقدر است؟
نسبت به روش اندازه‌گیری سن بارداری خود باید محاسبه کنید که بارداری شما چقدر طول می‌کشد. مثلاً در روش آخرین روز قاعدگی ۴۰ هفته در نظر می‌گیرند. نه ماه ( هرماه ۳۰ یا ۳۱ روز) ۱۰ ماه ( هرماه ۲۸ روز)

زمان بارداری چقدر دقیق است؟
زمان زایمان به شما می‌گوید که چه زمانی فرزندتان به دنیا می‌آید اما نباید آن را دقیق بدانیم چون فقط ۵ درصد از نوزادان درست در زمان دقیق به دنیا می‌آیند به‌طورکلی از هفته ۳۷ تا ۴۲ بارداری باید منتظر به دنیا آمدن نوزادتان باشید.
روش LMP می‌تواند زمان بیشتری را تخمین برند و حدود ۲ هفته خطا داشته باشد.

زمان زایمان ممکن است تغییر نماید
اگر رشد نوزاد کمتر و یا بیشتر از سن بارداری باشد زمان زایمان تغییر پیدا می‌کند. در واقع اگر قاعدگی منظمی نداشته باشید تاریخ دقیق بارداری باید از طریق سونوگرافی در سه‌ماهه اول مشخص گردد.
تغییر زمان زایمان بیشتر در سه‌ماهه اول توسط پزشک اتفاق می‌افتد.