ماه هاست از شیوع ویروس کرونا (corona) در جهان می گذرد و هنوز هم هیچ کس نمی داند این ویروس تا چه زمانی با ما یا بدون ما به زندگی ادامه خواهد داد، اما همه گیری ویروس کرونا زیر سایه پنهان کاری و کم کاری های دولت ها در سرتاسر جهان بحران دیگری را نیز همه گیر کرد؛ فقیرترشدن فقرا و تشدید فقر. بررسی دانشگاه سازمان ملل متحد( ۲۰۲۰) درباره ارزیابی تأثیر کووید- ۱۹ بر فقر جهانی، می گوید از بعد از کرونا (corona) وضعیت فقر در هر سه سطح خط فقر ( ۱.۹ دلار، ۲.۳ دلار و ۵.۵ دلار در روز) تشدید خواهد شد و پیش بینی کرده، حدود ۴۱۹ میلیون نفر بر تعداد قبلی فقرا افزوده شود.

نتیجه این اتفاق قرارگرفتن بیش از یک میلیارد و ۱۷۸ میلیون نفر در فقر شدید خواهد بود. حالا این آمار و ارقام را درحالی در ذهن ثبت کنید که در گوشه هایی از این کره زمین گرفتار کرونا، وضعیت اقتصادی از قبل از این ویروس هم شکننده و آسیب پذیر بوده و شرایط مالی توده مردم در سطح میانی فقر جهانی است. در محاسبات جهانی مانند همین معادلاتی که دانشگاه سازمان ملل متحد ترسیم کرده، سه سطح برای فقر در نظر گرفته می شود و نشان دهنده درآمد روزانه افرادی است که در جامعه بعنوان فقیر شناخته می شوند. اگر شرایط درآمدی در ایران را میان این معادلات بگنجانیم، تصویر اولیه ای از سطح رفاهی مزدبگیران رسمی و غیررسمی ساکن ایران به ما می دهد. هر کارگر حداقل بگیر در ایران( اگر کارفرمای او مصوب وزارت کار را مبنای اندازه گیری دستمزدش قرار داده باشد) روزانه سه دلار دستمزد دریافت می کند.

در ایران جمعیت زیادی( تا هفت میلیون نفر) بدون بیمه و قرارداد کار می کنند و وضعیت معیشت آنها را نمی توانیم از میان داده های رسمی ردیابی کنیم، اما همین آمار رسمی درباره کارگران رسمی( بیمه شده سازمان تأمین اجتماعی ) نشان می دهد رفاه کارگران ایرانیان این بار در کنار تحریم و بحران های اقتصادی داخلی با شیوع کرونا (corona) در وضعیتی به مراتب سخت تر از میانگین های جهانی به سر می برد. از زمان شیوع کرونا تاکنون طبق اطلاعاتی که از وزارت کار به دست ما رسیده است، جمعیت زیادی از کارگران غیررسمی درآمد حداقلی خود را از دست داده اند و نزدیک به یک میلیون نفر از کارگران رسمی بی کار شده و در صف دریافت بیمه بی کاری انتظار می کشند؛ یعنی چهار برابر تعداد مبتلایان به ویروس کرونا (corona) که در آمار رسمی آمده( سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرده ۲۰۰ هزارو ۲۶۲نفر تاکنون مبتلا شدند) نشان می دهد تبعات اقتصادی کرونا (corona) بسیار گسترده، فراگیر و پایدارتر از تبعات عمومی و بهداشتی آن است. بیمه بی کاری هم که در نظر گرفته شده، مبلغ آن به قدری ناهمخوان با گرانی ها و هزینه های یک خانواده است که احتمال ریزش همین افراد با درآمد ناچیز را به طبقه فرو دست بی چیز زیاد می کند. سهم ماهانه هر کارگر از دریافت بیمه بی کاری ، اگر صلاحیتش احراز شود، ۸۲۵ هزارتومان به مدت سه ماه است. در این میان وضعیت بی کاری در استان های تهران، فارس، اصفهان و خراسان رضوی قرمز است.

استان تهران با ثبت نام ۱۵۱هزار و ۷۲۴ نفر برای دریافت بیمه بی کاری بالاترین آمار کارگران کار ازدست داده را دارد. شیوع ویروس کرونا در این استان از اوایل اسفندماه خبری شد و همچنان هم این استان به وضعیت سفید نرسیده است. کمترین تعداد ثبت نام بیمه بی کاری هم مربوط به استان خراسان شمالی با ثبت چهارهزار و ۳۹۱ نفر است.

جالب است استان هایی که در وضعیت قرمز هستند، پیش تر از شیوع کرونا جزء استان های با نرخ بی کاری کمتر از دیگر استان ها بوده اند و با آمدن کرونا تاب آوری خود را در برابر امنیت شغلی و ثبات از دست داده اند و نکته نگران کننده بعدی ریزش این استان ها به سمت بی ثباتی هر چه بیشتر کار است. استان فارس دومین استان در میان بالاترین نرخ ثبت نام بیمه بی کاری است. این استان در سال ۹۷ یعنی قبل از شروع شیوع ویروس کرونا نرخ بی کاری ۷.۷ درصد داشت اما حالا ۷۳هزار و ۱۹۵نفر از کارگران رسمی آن برای دریافت بیمه بی کاری ثبت نام کرده و شغل خود را با اخراج یا تعطیلی بنگاه از دست داده اند.

استان اصفهان هم که جزء استان های نیمه صنعتی محسوب می شود ، چند سالی است به دلیل خشک سالی و رکود تورمی وارد استان های با نرخ بی کاری بالا شده و حالا شیوع ویروس کرونا هم ضربه آخر برای تضعیف اشتغال این استان زده است. از آغاز شیوع کرونا تاکنون ۶۵ هزار و ۴۳۶نفر از کارگران تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی این استان برای دریافت بیمه بی کاری ثبت نام کرده اند. استان خوزستان نیز که همچنان درگیر شیوع کروناست و روند صعودی تعداد مبتلایان و درگذشتگان این استان ادامه دارد، جزء نقاط قرمز کشور در بی کاری است. ۳۱هزار و ۹۴۲نفر در استان

خوزستان تاکنون برای دریافت بیمه بی کاری ثبت نام کرده اند. استان های مازندران و گیلان هم که در اوایل شیوع ویروس کرونا در ایران بالاترین آمار شیوع را داشتند، با تبعات اقتصادی زیادی همراه بوده اند و بی کاری در سطح وسیعی در این استان ها اتفاق افتاده است. این دو استان که بخش خدمات و گردشگری بالاترین سهم در اشتغال آنها را دارند با آغاز قرنطینه و فضای بعد از شیوع کرونا تعداد زیادی شغل از دست دادند و افراد زیادی هم بی کار شدند. در استان مازندران نزدیک ۳۱هزار نفر در صف دریافت بیمه بی کاری هستند و در گیلان هم نزدیک به ۲۲هزار نفر برای دریافت بیمه بی کاری ثبت نام کرده اند.

ما هیچ اطلاعی از کارگران غیررسمی بی کارشده در استان ها نداریم چراکه اساسا چنین اطلاعاتی در هیچ کدام از نهادها و دستگاه های اجرائی جمع آوری و اندازه گیری نمی شوند یا حداقل به انتشار درنمی آید.

sharghdaily.com