تاجگردون؛ رانده شده از خانه ملت

به گزارش خرداد به نقل از اعتماد، «اذا وقعت الواقعه» شاید بهترین تعبیری باشد که در عین کوتاهی توانایی توصیف آنچه روز گذشته در یازدهمین دوره مجلس ایران گذشت، دارد. واقعه‌ای که نه‌تنها رکورد ۲۰ ساله را شکست، بلکه پارلمان ‌یازدهمی‌ها را یک‌شبه و در اوج بحران‌های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی به قهرمانان فسادستیز ایران حداقل نزد فعالان منتهی‌الیه راست سیاست ایران تبدیل کرد. قهرمانان یا در عبارتی صحیح‌تر شبه‌قهرمانانی که در ادامه راه پرپیچ و خمی برای حفظ این عنوان خواهند داشت و چه‌بسا عنوانی که با رایی ناپلئونی به دست آمد، با بادی از بین برود و مجلس یازدهم نیز در ادامه راهش به بلایی گرفتار شود که مجلس دهم دچارش شد و در کوتاه‌ترین زمان ممکن از عرش به فرش رسید و به چشم خویش ریزش حامیان و بدنه اجتماعی‌اش را نظاره کرد تا آن زمان اما اصولگرایان مجلس یازدهم به ‌واسطه رد یک اعتبارنامه در میان مدعیان فسادستیزی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند.

«مجلس رای به رد اعتبارنامه تاجگردون داد»؛ «اعتبارنامه تاجگردون رد شد»، «گام بلند مجلس یازدهم در مقابله با فساد با رد اعتبارنامه تاجگردون» و... اینها تنها بخشی از صدها و بلکه هزاران عنوانی است که روز گذشته رسانه‌های ارتباط جمعی و کانال‌های تلگرامی از آن برای توصیف خداحافظی غلامرضا تاجگردون با پارلمان استفاده کردند. تاجگردون که گویا کیفش را نیز آماده کرده بود، بلافاصله پس از این رای صحن سبز ساختمان هرمی‌شکل میدان بهارستان را ترک گفت و حداقل برای ۴ سال آینده ردای نمایندگی را واگذار کرد که نه فعالان سیاسی و نه حتی پارلمان‌نشینان _سوای از آنان که به طرف دعوا تبدیل شدند_ به صراحت نمی‌توانند نامش را به فساد گره بزنند و با این عنوان اتهامی او را بدرقه کنند.

«محرمانه نداریم»، شاید یکی از کاربردی‌ترین کلیدواژه‌های فعالان اصولگرای دیروز و نمایندگان امروز مجلس باشد. کلیدواژه‌ای که بارها و بارها با استفاده از آن به جلسات غیرعلنی دهمین دوره مجلس شورای اسلامی تاختند و عملا از پارلمان ‌دهمی‌ها چهره‌ای مخالف با مقوله شفافیت ساختند اما دیروز هم دوباره تکرار شد همان مثل معروف: «واعظان کین جلوه در محراب و منبر می‌کنند...»؛ شاید بدبین‌ترین هوادار مدعیان شفافیت هم گمان نمی‌کرد، به محض ورود مدعیان شفافیت به «بهارستان» نه‌تنها در بر همان پاشنه پیشین بچرخد، بلکه جنگ و جدال‌های لفظی برای بررسی اعتبارنامه تاجگردون نیز به پشت درهای بسته پارلمان منتقل شود تا مبادا جز آنکه باید به اطلاع مخاطبان برسد. پارلمان عرصه غافل‌گیری‌هاست و شاید به همین دلیل بود که از اولین دقایق آغاز هجدهمین روز تیرماه جسته و ‌گریخته اخباری از هیات رییسه مجلس و اتخاذ تصمیم به برگزاری غیرعلنی نشست بررسی اظهارات تاجگردون به گوش می‌رسید. شنیده‌ها اما ۸:۱۰ چهارشنبه به واقعیت پیوست و نمایندگان در حالی به گفت‌وشنود نه چندان مسالمت‌آمیز درباره اعتبارنامه تاجگردون پرداختند که نه کسی از نام نمایندگان معترضان که قرعه فال برای دفاع از نظر همکاران‌شان به نام‌شان خورده بود، خبر داشت و نه می‌دانست تاجگردون در پارلمان حامیانی دارد یا خیر. طلسم این بی‌اطلاعی سرانجام حدود ۹:۳۰ صبح با اظهارات محمدباقر قالیباف در قامت رییس مجلس شکست و او همچون همتایش در مجالس هشتم، نهم و دهم، کمترین جزییات ممکن از نشست غیرعلنی مجلس را به زبان آورد.

نشست غیرعلنی پارلمان در شرایطی برگزار شد که از یک تن از معترضان به اعتبارنامه غلامرضا تاجگردون به عنوان نماینده جماعت معترضان در ۱۵ دقیقه به تشریح دلایل خود برای رد اعتبارنامه تاجگردون پرداخت و چنانکه چند نفر از نمایندگان حاضر در صحن به خبرنگار «اعتماد» توضیح دادند، به مواردی چون «شبکه‌سازی تاجگردون برای سوءاستفاده از جایگاه خود»، «انتظارات جامعه» و «لزوم مبارزه با فساد» اشاره کرد. در سوی دیگر میدان نیز تنها مسعود پزشکیان، نماینده اصلاح‌طلب مجلس یازدهم بود که حاضر به دفاع از تاجگردون شد. دفاعی که می‌توانست به ‌معنای حمایت فراکسیون آذری‌زبانان از منتخب حالا دیگر سابق گچساران باشد؛ ولی حضور علی نیکزاد در جمع مخالفان چراغ خاموش تاجگردون و همسویی بیشتر او در مسائل سیاسی و جناحی با سایر آذری‌زبانان این روزهای پارلمان سبب شد تا رای آنان نیز تمام و کمال به تاجگردون اختصاص پیدا نکند؛ هرچند که مجتبی رضاخواه، نماینده تهران در مجلس در حساب کاربری‌اش در توییتر، «دفاع بد و مغلطه تعجب‌برانگیز» پزشکیان را دلیل رد اعتبارنامه تاجگردون دانست و نوشته است که «ایشان با اشاره به حدیثی نتیجه گرفت که اگر کسی اتهامات علیه خودش را رد کند، باید آنها را نادیده گرفت! پس نقش دادگاه چیست؟»

پس از پایان نشست غیرعلنی مجلس بالاخره نوبت به نشست علنی رسید و پس از گفته‌های قالیباف، نوبت به گزارش کمیسیون تحقیق رسید. کمیسیونی که چندی پیش همچون شعبه ۱۲ رای به تایید اعتبارنامه منتخب سابق گچساران داده بود ولی از سوی علیرضا زاکانی، رییس موقت فراکسیون نیروهای انقلاب به «عدم بررسی اسناد و مدارک ارایه شده از سوی معترضان» متهم شده بود. علی‌اصغر خانی رییس این کمیسیون پشت تریبون رفت و بدون ذکر حتی یک سطر جزییات یا پاسخ به منتقدان، اعلام کرد که این کمیسیون اعتبارنامه تاجگردون را تایید کرده؛ حکمی که از سوی نمایندگان مجلس یازدهم مورد تایید قرار نگرفت و «شد، آنچه شد.»

گلدان‌ها احضار شدند و برگه‌های رای یکی پس از دیگری توسط نمایندگان حاضر در صحن علنی پر می‌شد. یکی گزینه اولی را انتخاب کرده بود و دیگری گزینه دوم را؛ اما این میان بودند چهره‌هایی که در عین حضور در «بهارستان» نتوانسته بودند میان حضور یا عدم حضور تاجگردون در مجلس به نتیجه برسند. ممتنعانی که شاید اگر به جرگه ۱۰۲ نفره موافقان گزارش کمیسیون تحقیق و خواهان تداوم حضور منتخب گچساران می‌پیوستند هم نمی‌توانستند مقابل ۱۲۸ مخالف این مهم عرض‌اندام کنند و در نهایت باز هم در خروج پارلمان به روی تاجگردون گشوده می‌شد. این میان اما برخی نمایندگان که از مدت‌ها پیش حضورشان را در جمع مخالفان حضور منتخب گچساران در مجلس یازدهم اعلام کرده بودند با انتشار تصاویر آرای خود در شبکه‌های اجتماعی کوشیده‌اند پایبندی‌شان به شفافیت را علنی کنند ولی قالیباف که نامش صدر لیست امضاکنندگان خواهان شفافیت آرا بود، نه‌تنها چنین نکرد که هنوز هم عزمی برای تصویب آن از خود نشان نداده؛ اقدامی که جوان‌ترهای اصولگرا را به تهدید واداشته است.

تاجگردون رفت و حالا دیگر هیچ راه برگشتی به مجلس یازدهم ندارد ولی عملکرد هیات رییسه هنگام بررسی او همچنان محل‌ پرسش است. عملکردی که یک مرتبه در اقدامی به‌زعم برخی چهره‌ها، غیرقانونی به‌رغم تایید شعبه ۱۲ اعتبارنامه تاجگردون را با رای نمایندگان به کمیسیون تحقیق فرستاد و در مرتبه دوم در اقدامی که به‌زعم غلامرضا نوری‌قزلجه، نماینده این روزهای بستان‌آباد در پارلمان و معاون اجرایی روزهای نه‌چندان دور رییس مجلس در دوره دهم، «غیرقانونی» است، اعتبارنامه این منتخب گچساران را به رای گذاشت؛ در حالی که «این مهم در آیین‌نامه داخلی مجلس پیش‌بینی نشده و اگر قرار بر این اقدام باشد، باید درباره اعتبارنامه تمام نمایندگان رای‌گیری صورت گیرد.»

حالا و در شرایطی که اصولگرایان هلهله‌کنان از پایان «تاجگردونیسم» در پارلمان می‌گویند و آن را نشانه‌ای از «فسادستیزی» مجلس یازدهمی‌ها می‌دانند، کم نیستند آنان که گوشه و کنار با یادآوری جمله قابل‌تامل تاجگردون که «شاید من شیشه کثیف باشم، ولی دستمال شما تمیز نیست» از پرونده‌های احتمالی سایر نمایندگان مجلس یازدهم می‌گویند. این میان برخی دیگر چون مهدی نصیری، سردبیر روزهای نه‌چندان دور و نه ‌آن ‌میزان نزدیک روزنامه «کیهان» مقابله با رسم و رسوم فسادزا در جمهوری اسلامی را مهم‌تر از مقابله با اشخاص دانست و در توییتی نوشت: «رد اعتبارنامه آقای تاجگردون مثبت و دلگرم‌کننده ارزیابی می‌شود، اما مهم این است که مجلس جدید روندها و ساختارها و تعاملات تاجگردون‌پرور را از نظام بزداید.» او البته این میان نقش شورای نگهبان را فراموش نکرده و با طعنه پرسیده که «مثلا شورای نگهبان مقدس و سخت‌گیر که صلاحیت او را تایید کرد، کجای این ماجرا قرار دارد؟!»

پرسش نصیری که این روزها از قرار معلوم از مشی گذشته خود چندان راضی نیست و به فکر جبران آن روزها افتاده، پرسش بسیاری از اهالی سیاست نیز هست. اگر نظر شورای نگهبان فصل‌الخطاب است و باید آن را بی‌کم و کاست پذیرفت، پس چرا اصولگرایان درون و بیرون پارلمان آنان را متهم به عدم بررسی «پرونده‌های فساد تاجگردون» می‌کنند و اگر نظر آن ۶ فقیه و ۶ حقوقدان اصطلاحا «روزه شک‌دار» بوده و محل شبهه، پس چرا هر نوبت، اصلاح‌طلبان از ردصلاحیت‌های سلیقه‌ای و سیاسی سخن گفتند و از سوی فعالان منتهی‌الیه راست سیاست ایران متهم شدند؟ پاسخ به این دوگانه هرچه باشد، احتمالا در نوع خود و به بهترین وجه، نقایص نظارت استصوابی شورای نگهبان را به رخ می‌کشد. نظارت استصوابی که اگر نبود، به‌رغم ناامیدی قابل‌تامل جامعه از حکمرانان و قهرشان با صندوق رای، باز هم احتمالا مجلس یازدهم این‌طور حاضر و آماده تحویل قالیباف و یارانش نمی‌شد. جالب آنکه معترضان به اعتبارنامه تاجگردون در بخشی از اسناد خود به نامه‌ای از وزارت اطلاعات دولت روحانی اشاره کرده‌اند و از آن به عنوان «سند کافی» برای ردصلاحیت تاجگردون نام برده‌اند اما برخلاف ادعای شفافیتی که در بوق و کرنا کرده‌اند، نگفته‌اند چطور شورای نگهبان مورد دفاع‌شان کنار شعبه ۱۲ و کمیسیون تحقیق به‌رغم وجود این نامه که حاضر به انتشار تصویر یا مفادش نیستند، حاضر به تایید صلاحیت منتخب گچساران شده‌اند.

میان تمام اینها شاید هیچ‌کدام به اندازه شخص تاجگردون مهم نباشد. او که در یکی، دو هفته اخیر تلاش کرد در گفت‌وگوهای رسانه‌ای مختلف برای اندکی هم که شده به اظهارات منتقدان مجازی و حقیقی‌اش پاسخ دهد، با اعلام خبر رد اعتبارنامه‌اش و در شرایطی که با چند برگه صحن سبز بهارستان را ترک می‌گفت، در اینستاگرامش با انتشار تصویر دست‌نوشته‌اش آورد که «تمام! آنچه حجت بود، ادا شد.» او همچنین از «مردم» و حامیانش در گچساران خواست که «خونسردی خود را حفظ کنند.» جالب آنکه تاجگردون با انتشار دست‌نوشته‌ای دیگر، تاکید کرد که شب گذشته نتیجه رای‌گیری امروز مجلس را می‌دانسته؛ چراکه «استخاره»اش چنین گفته اما همزمان با اشاره به بیتی از حافظ نوشت که «محتاج قصد نیست، گرت قصد خون ماست/ چون رخت از آن توست، به یغما چه حاجت است»

می‌گفتند که ایجاد جو امنیتی در گچساران و تهدید امنیت منطقه و کشور از سوی حامیان تاجگردون از اصلی‌ترین دلایل تایید صلاحیت او توسط شورای نگهبان در انتخابات مجلس یازدهم و ادوار گذشته پارلمان بوده، گفته‌ای که هرگز برایش سندی ارایه نکردند ولی سبب شده تا حالا و پس از رد اعتبارنامه‌اش، توجهات به این منطقه جلب شود. آنچنان که از اظهارات گچسارانی‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی پیداست، از قرار معلوم از شب گذشته حضور و فعالیت نیروهای انتظامی در این شهرستان شدت گرفته، چنانکه یکی از آنان با استناد به همین مساله در پاسخ به پست اینستاگرامی تاجگردون نوشته که «با دیدن این حضورها فهمیدم که شما را در می‌کنند.» به هر روی چه جو در گچساران امنیتی شده باشد و چه خیر، چه «برنو»های ادعایی معترضان به اعتبارنامه تاجگردون مورد استفاده قرار گیرند و چه نه، تاثیری در سرنوشت او نخواهد داشت. کار تاجگردون حالا دست‌کم تا ۴ سال آینده با پارلمان تمام شده و باید منتظر ماند و دید آیا پست و مقامی انتصابی انتظار رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجالس نهم و دهم را می‌کشد یا خیر؟! هرچند این انتصاب احتمالی از جانب هر که باشد بی‌شک تبعات خاص خود را به دنبال خواهد داشت مگر آنکه میان نصاب و اصولگرایان، نزدیکی‌هایی در کار باشد.