این در به روی کارآفرینان باز است

همشهری آنلاین_ رابعه تیموری: او عمری را به کارآفرینی و کسب تجربه در صنعت تولید فرآورده‌های غذایی کشور گذرانده و در فراز و نشیب این راه دراز موسپید کرده، اما بیش از آنکه به برندهای تولیدات و سرمایه اقتصادی خود ببالد، تربیت ده‌ها نیروی کارآفرین و خلاق را ثمره و دلخوشی زندگی‌اش می‌داند. «بهروز فروتن» در «مرکز کارآفرینی و توانمندسازی شهیدان حسنی» با راه‌اندازی مشاغل مختلف زمینه اشتغال بسیاری از اهالی منطقه17 را فراهم کرده و با برگزاری دوره‌های آموزشی گوناگون، خلاقیت و پشتکار را به کودکان و نوجوانان این منطقه می‌آموزد.
خیابان طولانی شهیدان حسنی شلوغ است و سروصدای گوشخراش برش و جابه‌جایی تیرهای آهن و آلومینیوم و رفت‌وآمد پرشتاب خودروها لحظه‌ای قطع نمی‌شود. ساختمان «مرکز کارآفرینی و توانمندسازی شهیدان حسنی» که ابتدای بازار آلومینیوم قرار گرفته، به دور از هیاهوی اطرافش، در سکوت عمیقی فرو رفته است. این سکوت را شیوع ویروس کرونا بر این مرکز حاکم کرده و بسیاری از بخش‌های آن را به تعطیلی کشانده است. محوطه ورودی مرکز چندان بزرگ نیست و غذاخوری جمع و جوری که برای پذیرایی از کاسبان و اهالی آماده شده، به فاصله کمی از در ورودی مرکز قرار گرفته است. این غذاخوری که پیش از راه‌اندازی تعطیل شده، قسمتی از دم و دستگاه عریض و طویل یک کترینگ است. پارکینگ ساختمان برای راه‌اندازی کترینگ و مرکز تهیه غذا آماده شده و از سردخانه نگهداری موادغذایی تا دیگ و اجاق پخت وپز فراهم شده است. «مهدی خوش نیت آرام» در مدیریت مرکز با «بهروز فروتن» همکاری می‌کند. او می‌گوید: «دراین کترینگ ظرفیت پخت روزانه 3هزار پرس غذا وجود دارد که به کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی ارسال می‌شود. با راه‌اندازی کترینگ 30نفر از بانوان سرپرست خانوار و افراد جویای کار منطقه17 صاحب شغل می‌شوند.»

رقابت با صنعتگران خارجی

در تدارک وسایل کترینگ به نکات حرفه‌ای و ظریفی مانند استفاده از کباب پزهای بدون دود و بدون مزاحمت برای همسایه‌ها و طراحی سیستم تصفیه فاضلاب توجه شده است. در این سیستم فاضلاب پساب‌های چرب وارد چاهی می‌شود که با چند لوله به چاه دیگری راه دارد. پساب‌ها پس از جدا شدن چربی وارد چاه دوم می‌شود تا برای آبیاری فضای سبز بوستان مجاور مرکز استفاده شود. لجن‌های انباشته در چاه اول هم برای مصارف صنعتی به فروش می‌رسد. در همسایگی کترینگ، کارگاه خراش شیشه قرار گرفته و 10جوان ساکن منطقه در آن مشغول کار هستند. «حسین فلاح» این جوانان را که برای پیدا کردن شغلی مناسب، مدت‌ها این در و آن در زده بودند را دور خود جمع کرده و با کمک فروتن و خوش نیت، کارگاه خراش شیشه و بلور در این مرکز راه‌اندازی کرده است. فلاح جزو هنرمندان انگشت‌شماری است که در رشته صنایع‌دستی مدرک دکترای افتخاری دریافت کرده است. او و دوستانش وسایل شیشه‌ای و بلورین ساده وطنی را با تراش ایرانی نقش و نگار می‌دهند و با استفاده از طلای 12عیار، هنرمندانه زینت می‌دهند تا در بازار رقابت با کریستال‌های وارداتی خارجی یکه تازی کنند. این بلورهای خوش تراش ایرانی دو پوسته دارند که هریک با رنگی متفاوت رنگ‌آمیزی شده‌اند و وقتی رنگ پوسته اول از بین می‌رود، رنگ پوسته زیرین خود را نشان می‌دهد.

آلبومی برای نمایش افتخارات

کسی که برای راه‌اندازی کار و حرفه‌ای پا پیش بگذارد و در این مرکز را بزند، دست خالی برنمی گردد. وقتی 3جوان به فروتن و خوش نیت مراجعه کردند و خواستند که فضایی برای ساخت تابلوهای تبلیغاتی نئون، چلنیوم و... دراختیار آنها بگذارد، مکان خالی در ساختمان مرکز وجود نداشت، اما قسمتی از پارکینگ را با ورقه‌های آلومینیومی و فلزی به کارگاه تبدیل کردند و دراختیارشان گذاشتند. سالن ساختمان مرکز کارآفرینی شبیه نمایشگاهی است که خلاصه‌ای از فعالیت‌های مرکز را نمایش می‌دهد. در یکی از بوفه‌هایی که در راهروی مرکز به چشم می‌خورد، تولیدات نفیس کارگاه خراش شیشه به زیبایی جلوه‌گری می‌کند و در بوفه دیگری دست سازه‌های نگین‌کاری شده یکی از تولیدکنندگان پوشاک چیده شده است. شمارش لوح‌های تقدیر و تندیس‌های اهداشده به بهروز فروتن که داخل بوفه‌ها و روی در و دیوار مرکز به نمایش درآمده‌اند، آسان نیست و هر جا چشم بچرخانی، نمونه‌ای از این لوح‌ها و تندیس‌ها خودنمایی می‌کند. برای هریک از استادکاران و مربیانی که در مرکز کارآفرینی شهیدان حسنی برای اهالی و جوانان جویای کار منطقه دوره‌های آموزشی رایگان برگزار کرده‌اند، گواهینامه تدریس صادر شده و گواهینامه‌ها به سینه دیوار راهرو دوخته شده‌اند.

هنرجویانی که کارآفرین شدند

در میان دوره‌های برگزار شده آموزش ساخت زیورآلات، تولیدات صنایع چوب، آموزش معرق کاری، نقاشی سیاه قلم، خطاطی، تولید محصولات دیجیتالی و... دیده می‌شود. یکی از این مربیان که نقاشی رنگ روغن و طراحی نقوش انتزاعی را به اهالی آموزش داده، «بهنوش فروتن» فرزندبانی مجموعه است که نمونه‌هایی از تابلوها و آثار او به راهروهای مرکز زینت بخشیده است. خوش نیت می‌گوید: «بسیاری از افرادی که در این دوره‌ها مهارتی کسب کردند، توانستند برای خود و دیگران کسب وکاری راه بیندازند. پیش از شیوع ویروس کرونا 12جلسه آموزش رایگان عروسک‌سازی برگزار کردیم و آقای فروتن گونی‌های پر از ضایعات و دورریز پارچه را که از کارخانه‌های تولید پارچه جمع‌آوری می‌کرد، دراختیار هنرجویان می‌گذاشت تا بدون صرف هزینه، هنر عروسک‌سازی را بیاموزند. در پایان دوره میان شرکت‌کنندگان مسابقه‌ای گذاشتیم که دست سازه‌های هنرجویان زیبایی و کیفیتی بالاتر از انتظارمان را داشتند. یکی از هنرجویان این کلاس در همین منطقه کارگاه عروسک‌بافی راه انداخته و با همکاری چند بانوی دیگر عروسک‌های صادراتی تولید می‌کند. هنر فرش‌بافی با نخ قرقره ابریشم هم که توسط بانوی تحصیلکرده هنرمندی به اهالی آموزش داده شد، نتایج قابل توجهی داشت و بسیاری از هنرجویان این دوره به بافت تابلوفرش ابریشمی صادراتی مشغول شده‌اند.»

تربیت کارآفرینان آینده

یکی از بزرگ‌ترین کارگاه‌های تولیدی مرکز کارآفرینی شهیدان حسنی کارگاه تولید پوشاک است که افراد زیادی در آن آموزش دیده‌اند و مشغول به کارند. پس از شیوع کرونا در این کارگاه فقط لباس بیمارستانی تولید می‌شود و از15اسفند تاکنون بیش از300هزار لباس بیمارستانی ویژه بیماران کووید19 در آن تولید شده است. خدمات «بهروز فروتن» به اهالی منطقه17 به کارآفرینی و فراهم کردن امکان اشتغال آنها خلاصه نمی‌شود و او تلاش می‌کند روحیه خلاقیت و نوآوری را در نوجوانان این منطقه پرورش دهد. در یکی از اتاق‌های مرکز کارآفرینی شهیدان حسنی که این روزها خلوت و بی‌سروصداست، پیش از شیوع ویروس کرونا 60 تا 70نوجوان 10 تا 15ساله در قالب بازی و تفریحات هدفدار مشغول یادگیری و تمرین مهارت‌های مختلف بودند. آشنایی با گره‌های مختلف مانند گره‌های ماهیگیری، دریانوردی و... یکی از سرگرمی‌های این نوجوانان است و مربی‌شان «بهرام سرانجام»، رشته‌های هنری مختلف مانند پتینه کاری، معرق، مجسمه سازی، ویترای، اوریگامی و... را نیز به آنها آموزش می‌دهد. پیش‌بینی غرفه آموزش کمک‌های اولیه و مهارت‌های اطفای حریق ‌بی‌حکمت نیست و آنها این مهارت‌ها را نیز به‌صورت تئوری و عملی آموزش می‌بینند.

همسایه‌های پر خیر و برکت اهالی قلعه مرغی

پیش از شیوع کرونا، روزهای جمعه این غرفه به مطب موقت دکتر «حسین زمانی» تبدیل می‌شد و اهالی محله قلعه‌مرغی مقابل آن صف می‌کشیدند تا رایگان ویزیت شوند. در پایان هفته کارشناسان تغذیه، روان‌شناسان و مشاوران خانواده هم در مرکز حضور داشتند و روزهای جمعه از روزهای شلوغ و پربروبیای پلاک222 خیابان شهیدان حسنی بود. این ساختمان پیش از راه‌اندازی مرکز کارآفرینی، میدان
میوه و تره‌بار محله قلعه‌مرغی بود و فروتن برای آسایش اهالی تصمیم گرفت در قسمتی از سالن اجتماعات مرکز، هایپر مارکت یا میدان تره‌بار جمع و جوری راه بیندازد، اما به دلیل همسایگی با بازار آلومینیوم و قرارگرفتن در بافت صنعتی و تجاری، از این میدان تره‌بار استقبال نشد. این سالن که به امکاناتی مانند سیستم تلویزیون مداربسته مجهز است، پیش از شیوع کرونا در مناسبت‌های مختلف محل برگزاری مراسم و اجتماعات اهالی محل بود. خوش نیت که تلویزیون مداربسته 150اینچ سالن همایش را نصب کرده، می‌گوید: «این سالن کمبود سالن اجتماعات محله قلعه‌مرغی را رفع کرده و برنامه‌های سرای محله در این مرکز برگزار می‌شود. در این برنامه‌ها کودکان با دیدن تصاویر خود روی تلویزیون 150اینچی حسابی ذوق‌زده می‌شوند و لذت می‌برند.» این روزها سالن اجتماعات مرکز به‌عنوان سالن برش کارگاه تولید لباس بیمارستانی استفاده می‌شود. در همسایگی مرکز کارآفرینی بوستان دنجی قرار دارد که پیش از شروع فعالیت مجموعه، محل تجمع و پاتوق معتادان و افراد ناباب بوده، اما با تلاش فروتن و همکارانش به بوستان پاکیزه و باصفایی تبدیل شده و نام «بوستان کارآفرین» را روی آن نهاده‌اند. در این بوستان ورزش‌های دسته جمعی، جشن‌های مناسبتی و آموزش اطفای حریق برای نوجوانان عضو مرکز برگزار می‌شود.

«بهروز فروتن» چطور کارآفرین نمونه صنایع غذایی شد؟/ از پخت غذا در خانه تا صادرات به آمریکا

شروع او از نقطه زیر صفر و رسیدن به این مرحله از زندگی با دست خالی است. «بهروز فروتن» برای آنها نمونه‌ای واقعی و ملموس است که توانسته مشکلات طاقت‌فرسا را پشت سر بگذارد و به جایگاه اجتماعی و اقتصادی درخور و شایسته برسد. کارآفرین برتر کشور موفقیت خود را نتیجه پشتکار، تواضع و باورهای خود می‌داند. گفت‌وگوی ما را با او می‌خوانید.
«بهروز فروتن» چگونه یک کارآفرین شد؟
من در 10سالگی پدرم را از دست دادم، اما یک کلام او را که همیشه می‌گفت: «انسان باید جوهر کار داشته باشد» آویزه گوش کردم. بعد از فوت پدرم، با فروش فانوس و روروئک و بادبادک و شاگردی در تعمیرگاه‌های دوچرخه و موتورسیکلت روی پای خودم ایستادم، اما وقتی به‌صورت جدی و برای تأمین مخارج خانواده‌ام وارد بازار کار شدم، مشاغل مختلفی مانند تدریس در دانشگاه تهران و پیمانکاری را امتحان کردم. به صنعت تولید موادغذایی با دست خالی و تشویق همسرم وارد شدم و در این مسیر مشکلات و فراز ونشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشتم، اما با حمایت همسرم از پخت غذاهای خانگی در آشپزخانه منزلم به صادرات محصولات غذایی به کشورهای اروپایی، آمریکا، ژاپن، کانادا و... رسیدم. در گذر از این مراحل به آدم‌های زیادی برخورد کردم که در شرایطی مانند نقطه شروع من قرار داشتند و برای حرکت نیازمند مشاوره صحیح و ایجاد انگیزه بودند. من تصمیم گرفتم به‌عنوان یک کارآفرین یا بهتر بگویم فردی ارزش آفرین، ایده‌پردازی و تفکر خلاق در کسب و کار را به چنین افرادی آموزش دهم.

چه انگیزه‌ای باعث شد جنوب تهران را برای فعالیت‌های کارآفرینی خود انتخاب کنید؟
مراکزی مانندسراهای محله و مراکز کارآفرینی که شهرداری مناطق راه‌اندازی کرده‌اند، ظرفیت‌های مناسبی هستند و می‌توانیم با استفاده از این ظرفیت‌ها، اهالی را با توانمندی‌هایشان آشنا کنیم و اندیشیدن خلاقانه را در آنها پرورش دهیم. این اندیشیدن و کشف توانمندی‌ها به کارآفرینی می‌انجامد. الان معمولاً جوانان به دنبال یک شغل آماده و کسب درآمد فوری در چنین مراکزی را می‌زنند، اما اگر اندیشیدن خلاقانه را بیاموزند و در این مکان‌ها مشاوره و آموزش صحیح دریافت کنند، نه تنها مسیر کسب درآمد خود را پیدا می‌کنند، بلکه با پیدا کردن امید و انگیزه در زندگی خود و دیگران تغییر و تحول به وجود می‌آورند. برای من تفاوتی نمی‌کند محل فعالیتم شمال تهران یا جنوب آن باشد و هر جا بتوانم به هموطن خود کمک کنم و برای سربلندی کشورم قدمی بردارم، با خوشحالی خدمت می‌کنم. من به پیشنهاد مدیریت شهری منطقه17 تصمیم گرفتم در اینجا فعالیت کنم و امیدوارم با حمایت مدیریت شهری بتوانم ایده‌هایم را اجرا و برای بهبود زندگی اهالی قدمی بردارم.

شاید جذاب‌ترین وجه شخصیت شما برای یک جوان جنوب شهری که می‌تواند از آن الگو بگیرد، جنگیدن با مشکلات و شروع یک راه پرفراز و نشیب با دست خالی و بدون حامی مالی است. این همذات پنداری را در جوانان این منطقه احساس کرده‌اید؟
من می‌خواهم جوانان و همه کسانی که به دنبال مسیر موفقیت و پیدا کردن یک کسب و کار هستند، این موضوع را بپذیرند که کارآفرینی راه‌اندازی بنگاه زودبازده نیست. کارآفرینی ایجاد کار نیست، بلکه انگیزه برای اندیشه کار است. وقتی ارزش‌آفرین باشید، طراح نقشه راه مسیر زندگی و کسب و کارتان هستید. تولید و کارآفرینی را فقط منابع مالی تأمین نمی‌کند، بنابراین کسی که دستش خالی است، باید راه تبدیل اندیشه‌هایش به عمل را پیدا کند. اگر بتوانم این طرز فکر را در مراجعان این مرکز کارآفرینی ایجاد کنم، نقش خود را به‌عنوان یک کارآفرین ایفا کرده‌ام.