کتابخانهها در ذهن بیشتر ما قفسههایی پر از کتاب است که یک کتابدار در آنجاست تا هر مشتاق مطالعهای را برای دست یافتن به کتاب مورد علاقهاش راهنمایی کند اما همیشه این تصور صحیح نیست بلکه این کتابخانه در واقع ماشینی است که در آن کتاب و امکانات فرهنگی و هنری وجود دارد به همراه مربی که با کتاب و قصهها به دل محلهها میرود تا شیرینترین خنده دنیا را بر لب کودکان بنشاند و جوابگوی کنجکاویهایشان شود.
برای یک مربی کانون اما هیچ چیز شیرینتر از این نیست که قهقهه و شادی لذت بخش یک کودک را از بازی عروسک و نمایش عروسکی ببینید اما آنچه این لحظه شادی را به ارمغان میآورد، حضور خودرویی متفاوت در دل محلهها است که با خود کتاب، اسباب بازی و عروسک نمایش با یک مربی خلاق و عاشق به همراه دارد؛ خودرویی که نامش کتابخانه سیار است.
مربی کتابخانه سیار روستایی که اغلب اوقات خود راننده این خودرو هستند به دل محلات و به دل بچهها میروند تا هدفگذاریهای فرهنگی و هنری بلندمدت و مهمی که در درون این خودروها دنبال میشود را به نتیجه برساند.
بیشتر مربیهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در شهرها و روستاها خانم هستند، اما کتابخانههای سیار به ویژه در منطقی که با شهر فاصله زیادی دارند از مربیان آقا استفاده میکند، مربیانی که عاشق کار با کودکان باشند و از سروصداها و دنیای پراز هیجان آنها زود خسته نمیشوند، بلکه لذت هم میبرند.
مانند عارف کریمی سراحی؛ مربی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان؛ وی از آن دسته مربیان عاشق کتابخوانی کودکان و نوجوانان است که از سال ۹۷ وارد کانون شده و چون لبخندش همیشه آرام بوده و علاقه زیادی به کتاب و بازی با کودکان دارد، همه او را دوست دارند.
این مربی جوان و ۲۸ ساله که خود صاحب یک فرزند است، هرچند حوزه فعالیتش در شهر بندرعباس است اما معتقد است برای کار کودکان هرجا که نیاز به حضورش باشد، او آنجاست، مگر میشود به کودکانی با این همه سادگی، صمیمیت و انرژی که به استقبال کتابخانه سیار میآیند، خدمت نکرد و دل به هوای دیدنشان شور و اشتیاق نداشت.
روخوانی کتاب، امانت کتاب، نقد کتاب، شعرخوانی، کاردستی، شعرخوانی، نقاشی،فن کاغذ و تا یا همان اوریگامی، بازی و سرگرمی، برگزاری نمایشخلاق، بازی و سرگرمی و ساخت کاردستی اجرای مسابقه و غیره بخشی از فعالیتهای این مربی همیشه لبخندان کانون است که با دل وجان با آنها انس دارد و با کتابهای مختلف و بازیهای سرگرمکننده روزهای لذتبخشی را برای آنها رقم میزند.
وی بیشتر از ۹۵ درصد کتابهای بخش کودک را مطالعه کرده و با توجه به شناختی که از نویسندگان کتابها دارد این دسته ازکتابها را بیشتر مطالعه میکند و آنها را برمیدارد و با کتابخانه سیار به دل شهر و روستا میزند تا کتابهای درخواستی و مورد علاقه بچهها را به آنها برساند.
«قصههای کوتی کوتی»، «گوسفندی که میخواست بزرگ باشد، خیلی بزرگ»،«دعای موش کوچولو»، «بابا برفی»، «مارمولک سبز کوچولو»، «خداحافظ راکون پیر»،«در جست وجوی خدا» تعدادی از کتابهایی هستند که اعضای کتابخانه سیار آقای کریمی به خواندن آنها علاقه زیادی دارند و از بچهها میخواهد کتابهایی که خواندهاند را به هم معرفی کنند تا اگر کسی دوست دارد آن را امانت بگیرد.
«ببو» بازخورد خوبی بین اعضای کتابخانه سیار دارد
عارف کریمی سراحی در گفتوگو با خبرنگار ایرنا، گفت: کار با کتابخانه سیارشهری به رغم حجم زیاد آن را دوست دارم و آن را برای خودش زیبا و لذتبخش میبینم، زیرا کارکردن با کودکان، این قشر پاک و معصوم هرچند سختیهای زیادی دارد اما به قدری لذتبخش است که سختهایش به خصوص حضور در روستاها که طعم واقعی زندگی را میچشید، فراموش میشود.
وی کتابی که خودش آن را خیلی دوست دارد و بازخورد خوبی بین بچهها داشته به کتاب «ببو» اشاره کرد و افزود: هرزمان و هرجا این کتاب را خوندم و داستانش را تعریف کردم برا خودم تازگی داشته و بچهها نیز با شنیدن یا خواندن آن حسابی خنده برروی لبهایشان نشسته است.
این مربی کانون پرورش فکری که خاطرات زیادی با شعرخوانی و کتابخوانی بچهها و حتی اشتیاق خانوادهها برای حضور در جمع کودکان محلهها دارد، گفت: تقریبا هفت روز هفته را با کودکان و نوجوانان در محلهها و مدرسههای مختلف میگذرانیم و برای آنها کتاب میبریم و دور هم کتاب میخوانیم و برای سوالهای بیامان کودکانهشان فرصتی پیدا میشود تا جوابگوی کنجکاویهایشان شوم.
عضو کتابخانه سیار که گوسفندانش را فراموش کرده بود
کریمی در بیان خاطرات خود و لذت کتابخوانی اعضای کانون بیان داشت: یک روز یکی از اعضای کتابخوان ما به که به روستا رفته بود و درحال چوپانی گوسفندان توی کوه بود، تصمیم گرفته بود که قصهگویی کند و فیلمی از قصهگویی خود برای من بفرستند.
این مربی کتابخانه سیار شهری در بندرعباس ادامه داد: این عضو کتابخانه آنقدر غرق درقصه گفتن شده بود که گوسفندانش را فراموش کرده بود و آخرای قصه یکهو گفت ای وای آقای کریمی گوسفندام، که قصه رو نیمه تموم گذاشت و رفت و همان فیلم را برای من فرستاده بود.
وی با بیان اینکه بارها خانوادهها به خصوص پدر و مادرها از ما کتاب خواستهاند و ما برایشان کتاب بردهایم و حتی بعضی از فعالیتهای کانون درکتابخانههای سیار(خودروسیار) که به دل شهرها و روستاها میروند، برایشان جذابیت و تازگی داشته که از ما خواستهاند به منطقه آنها برویم و برای بچهها کتاب و قصه بخوانیم.
کریمی با اشاربه گستردش فضای مجازی و بعضا آسیبهای آن گفت: کودکان و نوجوانان به ویژه در روستاها و شهرهای حاشیهای نیازمند سرگرمی هستند و کتاب بهترین فرصت برای پرکردن اوقات فراغت این کودکان است.
این مربی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان معتقد است: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نقش مهمی در توسعه فرهنگ مطالعه و کتابخوانی، مهارتآموزی و اعتماد به نفس دارند و نویسندگان و شاعران مطرح امروز کشور که کار خود را درکانون به عنوان عضو یا مربی آغاز کردهاند، گواه این مدعا هستند.
توسعه کتابخانههای سیار سیاست کانون است
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان نیز ضمن قدردانی از فعالیت مربیان کتابخانههای سیار شهری و روستایی اظهارداشت:سیاست کانون این است که کتابخانههای سیار را توسعه داده و سطح پوششان را روستاها و مناطق مختلف شهری گستردهتر کند.
پروین پشتکوهی در گفتوگو با ایرنا افزود: ازمصادیق توسعه عدالت اجتماعی و آموزشی میتوان به کتابخانههای سیار کانون اشاره کرد که در آن یک مربی با یک دستگاه خودروی مجهز به کتاب و امکانات فرهنگی به روستاها و مناطق کم برخوردار حاشیه شهرها مراجعه و فعالیتهای متنوعی را به مخاطبان کودک و نوجوان خود ارائه میدهد.
وی با بیان اینکه کتابخانه های سیار بهترین فرصت برای ارائه خدمات فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری به کودکان و نوجوانان در شهرها و روستاهاست، یادآور شد: تمام تلاش مربیان مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کشف و پرورش استعدادهای مختلف اعضای خود است.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان همچنین، یکی از دغدغههای جدی در کانون پرورش فکری این استان، ایجاد شعبههای جدید عنوان کرد و افزود: هنوز در چهار شهرستان رودان، بشاگرد، پارسیان و خمیر کانون شعبه ندارند و این بسیاربرای ما کانونیها دردناک است.
پشتکوهی یادآور شد: در برخی شهرستانها مثل خود مرکز استان (بندرعباس) و میناب نیاز به راهاندازی چند شعبه داریم و به عنوان مثال به دلیل گستره جمعیتی در نخستین فرصت طرح کانون بر این است که یک مرکز در شهرک پیامبراعظم بندرعباس راهاندازی شود یا در شهرستان میناب نیاز وجود ۲ شعبه نیاز ضروری است.
وی با اشاره به اینکه درحال حاضر در استان هرمزگان، ۲ کتابخانه سیار روستایی در شهرها و روستاهای بندرعباس و فین فعال است، بیان داشت: افزون بر ۱۵ روستا در حوزه فعالیت مرکز سیار روستایی بندرعباس وجود دارد و تا کنون بیش از ۲ هزار جلد کتاب در اختیار کتابخانه سیار روستایی این شهرستان قرار گرفته است.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان اضافه کرد: مرکز سیار روستایی بندرعباس نزدیک به ۲۴۰نفر عضو دارد و منطقه فین از توابع بندرعباس نیز با پنج روستا و ۱۱ مدرسه، دارای ۲۹۷ عضو میباشد.
۲ کتابخانه سیار روستایی شهرستان بندرعباس و بخش فین مهرماه سال ۹۸ همزمان با هفته ملی کودک (۱۳تا ۱۹مهر) در کانون پرورش فکری کودکان شماره یک به بهرهبرداری رسید.
درحال حاضر ۱۵ مرکز ثابت، ۲ مرکز پستی و ۲ مرکز سیار در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان فعال هستند.
گزارش از فرنگیس حمزه یی